HUYNH-TRƯỞNG NGUYỄN MÂU
Trung-Tá Nguyễn
Mâu là Phụ-Tá Tổng-Giám-Đốc (về sau là
Phụ-Tá Tư-Lệnh) Cảnh-Sát Quốc-Gia đặc-trách Ngành Đặc-Biệt Trung-Ương, từ giữa
năm 1968 đến cuối năm 1972.
Thời-gian đó
là một chặng đường trên quá-trình lâu năm phục-vụ Ngành Đặc-Biệt của tôi ở Vùng
II, nên tôi được hân-hạnh làm việc trực-tiếp dưới quyền của ông.
Tôi có nhiều
kỷ-niệm về Trưởng Ngành Đặc-Biệt Việt-Nam Cộng-Hòa Nguyễn
Mâu ‒ những mẩu ký-ức tôi không bao
giờ quên ‒ vui thì nhiều, mà buồn thì cũng không phải là không.
Vì ông sinh-hoạt sát cánh với anh+chị+em trong Ngành, thân-thiết như một người anh trong gia-đình, nên đa-số chúng tôi gọi ông là Huynh-Trưởng.
Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu đến với Ngành Đặc-Biệt của
Lực-Lượng Cảnh-Sát Quốc-Gia, là một khuôn mặt mới, nhưng lại làm nên
một bộ mặt mới cho Ngành (Ngành viết hoa ‒ vì
trong CSQG chỉ có Đặc-Biệt là một Ngành được Sắc-Lệnh của Chính-Phủ lập nên, còn
các Khối/giới/bộ-phận khác thì không).
Ông đã từng là
Chỉ-Huy-Trưởng Trung-Tâm Tình-Báo Hỗn-Hợp Đồng-Minh, nên đã có sẵn kiến-thức
chuyên-môn, lại giàu sáng-kiến, với tinh-thần phục-vụ cao, và quyết-tâm
chống-Cộng (và chống cái-Xấu), dần dần đưa Ngành Đặc-Biệt vào giai-đoạn
vững-mạnh cả từ tổ-chức đến điều-hành, và nhất là hoạt-động hữu-hiệu gặt-hái
được nhiều thành-quả lớn-lao.
Ông đã để lại
một số dấu ấn đậm nét trong trí nhớ của tôi.
Đối với tình-hình nước ta thời bấy giờ, việc phân-biệt tín-ngưỡng là một vấn-đề gai-góc vẫn còn âm-ỉ từ sau cuộc Cách-Mạng 1-11-1963. “Biến-cố Đài Phát-Thanh Huế” là một dấu mốc trong lịch-sử nước nhà. Sau khi cuộc biểu-tình và vụ nổ ở đó xảy ra, phản-ứng đầu tiên của Tổng-Thống Ngô Đình Diệm là cất chức Tỉnh-Trưởng Tỉnh Thừa-Thiên kiêm Thị-Trưởng Thị-Xã Huế ‒ Phật-Tử Nguyễn Văn Đẳng ‒ thay-thế bằng một Giáo-Dân Kitô ‒ Thiếu-Tá Nguyễn Mâu. Dân-chúng hồi-hộp chờ-đợi những gì có thể tưởng-tượng được từ tân-nhân-vật lãnh-đạo chính-quyền địa-phương sôi-động này. Nhưng, Tỉnh/Thị-Trưởng Nguyễn Mâu đã giữ mình công-chính, từ đó về sau không hề bị một ai than phiền trong vai trò chính-trị vô cùng tế-nhị ấy của mình.
Đến khi qua cầm đầu Ngành Đặc-Biệt toàn-quốc, một ngành “mật-vụ”, cũng thế, cá-nhân Nguyễn Mâu không hề kỳ-thị ‒ một việc làm rất dễ ‒ đối với bất-cứ người nào khác tôn-giáo với mình.
Huống gì tôi, một viên-chức dưới quyền, đã từng bị “tì-vết” là một kẻ đầu tiên chống-đối những tệ-nạn dưới thời Đệ-Nhất Cộng-Hòa.
Tự trong lòng mình, tôi kính phục và mang ơn Nguyễn Mâu.
Trở lại với Ngành Đặc-Biệt Việt-Nam Cộng-Hòa:
Về mặt
tổ-chức, nổi bật là Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu đã thành-lập “Biệt-Đội
Thiên Nga” ‒ như để chắp cánh theo sau
“Phụng-Hoàng”
‒ lần đầu tiên chú-trọng khai-triển sâu rộng khả-năng phục-vụ của nữ-giới, mà
thành-tích công-tác đã được nhiều cơ-quan bạn biết đến, ngay cả đối-phương cũng
từng kiêng dè.
Về mặt
huấn-luyện, ngoài các Khóa “Cán-Bộ Điều-Khiển”, “Thẩm-Vấn Chính-Trị”, v.v... ông
đã phối-hợp với Phối-Trí-Viên CIA tổ-chức các Khóa Tu-Nghiệp “Phản-Tình-Báo
Cao-Cấp” (mà tôi là thủ-khoa Khóa I). Ông lại thực-hiện các Khóa Đào-Tạo
“Lãnh-Đạo & Chỉ-Huy Cảnh-Sát Đặc-Biệt Cao-Cấp” (tôi cũng tham-dự Khóa I, tuy
không chấm điểm nhưng tôi được xem thuộc hạng Tối Ưu).
Trong cả hai
trường-hợp ấy, tôi đã được bầu làm đại-diện cho các Trưởng Ngành Đặc-Biệt của
bốn Vùng Chiến-Thuật và Đô-Thành Sài-Gòn, đọc diễn-văn vào các lễ bế-mạc dưới
quyền chủ-tọa của Tổng-Giám-Đốc Chuẩn-Tướng Trần
Văn Hai.
Về mặt
dụng-nhân, ông không phe-phái mà chỉ tận-dụng năng-lực của mọi thuộc-viên dù từ
gốc-gác nào; đặc-biệt là “bình-dân”, tạo một không-khí thân-mật, cởi-mở, để
anh+chị+em trong Ngành thoải-mái làm việc ‒ sợ là sợ nếu mình làm gì sai-trái
chứ không phải là sợ vì quyền-lực của cấp chỉ-huy.
Ông cũng
đích-thân hành-động, chứ không phải chỉ ngồi một chỗ mà ra lệnh cho cấp dưới
thi-hành.
Có một lần,
sau buổi họp tại Trung-Ương, ông kéo các Trưởng Ngành Đặc-Biệt Thủ-Đô và bốn
Vùng Chiến-Thuật, cùng vài viên-chức dưới quyền của ông, ra phố, vào một nhà
hàng ăn. Ở đây, có một nữ-ký-giả trẻ đẹp được Cán-Bộ Điều-Khiển bố-trí đến gặp
ông và cùng dùng bữa với chúng tôi. Biết tôi cũng ở trong giới viết-lách, ông để
cho nàng ngồi giữa ông và tôi. Cô-ta trổ tài, viết lên khăn giấy mấy câu thơ,
đưa ông, ông chuyền qua phía bên kia để các anh+em cùng đọc, cuối-cùng là đến
tay tôi. Tôi liền chữa ngay mấy chỗ lạc điệu, sai vần của cô-ta. Tôi thấy ông
khoan-khoái gật-gù. “Đàn em” của ông là bậc thầy trong nghề cầm bút đấy, cô em!
Trên đường về,
tôi hỏi riêng Quận-Trưởng Trần
Văn Bi, Chánh-Sở Công-Tác Đặc-Biệt:
“Cô nào thế?” Anh đáp: “Một đầu-mối của bọn tôi đấy. Làm thơ, viết văn, đi
điều-tra viết phóng-sự... nhưng nội-dung thì phản-chiến, thiên-Cộng. Cũng giống
như mấy tên du-ca, dùng âm-nhạc làm nhụt chí chiến-đấu của bên mình, có lợi cho
bên kia...”
Tôi muốn hỏi
xem vì sao cô-ta được cho đến đó, song ngại nguyên-tắc “bảo-mật” và “ngăn-cách”
nên thôi. Đoán được thắc-mắc của tôi, Bi nói tiếp: “Bọn chúng rõ-ràng làm lợi
cho đối-phương, nhưng chúng ta chưa nắm được bằng-chứng hay nhân-chứng là bọn
chúng nằm trong đường dây nào của Việt-Cộng, nên chưa bắt được. Mà để cho
địa-phương theo-dõi thì tốn nhiều nhân-viên, thì-giờ; vả lại bọn chúng thường
hay ra khỏi địa-phương, lắm khi mất dấu; còn muốn móc-nối làm mật-báo-viên cho
ta, thì hoặc vì chưa nắm được “tẩy” nên khó lòng tiếp-cận, hoặc bọn chúng không
những không nhận lời mà còn có thể trở lại cười mình. Do đó, Huynh-Trưởng của
chúng ta đã đi một nước cờ cao, là cho mời đến gặp ông; để ông vừa biểu-lộ
thông-cảm với những suy-tư cảm-xúc ‘siêu-biên-giới’ của giới văn-nghệ-sĩ, vừa
tâm-sự về vận nước và thế đứng của người công-dân, vừa chứng-tỏ là bọn chúng đã
được (hay bị) cơ-quan an-ninh tình-báo chiếu-cố rồi. Vì thế, một mặt thì bọn
chúng phải chùn bước, một mặt thì Việt-Cộng phải dè chừng. Tức là ông dùng bao
tay bằng nhung vuốt vai bọn chúng, mở đường cho mọi Cán-Bộ Điều-Khiển bất-cứ ở
đâu cũng dễ-dàng dùng bàn tay thịt hay bàn tay sắt, tùy theo trường-hợp nhẹ/nặng
mà ‘làm việc” với bọn chúng, vì xem như đã được phép hoặc được lệnh của Cấp Trên
rồi... Bọn tôi ở Trung-Ương bám theo bọn chúng khắp nước, có lợi-thế hơn các
địa-phương...”
Có một lần,
Huynh-Trưởng Nguyễn Mâu ra
Vùng II. Khi đang ngồi giải-khát trên bãi biển Nha-Trang,
ông ngỏ ý muốn gặp... một viên Thượng-Sĩ-Nhất Mỹ mà
ông đã quen đâu tận trong Miền
Nam. Anh em nhìn nhau, lắc đầu. Ở
thành-phố này, có biết bao nhiêu là sĩ-quan Hoa-Kỳ,
huống gì là hạ-sĩ-quan, và ai mà để ý xem tên trên ngực áo của họ làm gì. Nhưng
may là tôi cũng hay để ý đến các quân-nhân tuy cấp-bậc thấp mà công-việc
quan-trọng và có tầm giao-dịch rộng hơn lệ thường, nên tôi nghi, và đã làm quen.
Khi nghe ông tả sơ qua là tôi lái xe vào ngay trong cư-xá của Bộ Tư-Lệnh Mac-Cords Quân-Khu
II, dù đang giờ trưa nghỉ việc, tìm dẫn anh ta ra gặp Huynh-Trưởng của Ngành
ngay.
Có một vụ, về
tôi, đã làm Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu nhức đầu. Lúc đó có một bộ-phận
mới được thành-lập, gọi là “An-Ninh Nội-Bộ”,
cũng coi về hành-vi chính-trị của nhân-viên CSQG. Nha CSQG Cao-Nguyên Trung-Phần
được BTL Khu 23 Chiến-Thuật gửi đến một tài-liệu bắt được
của VC tại mặt trận, nói rằng chúng đã móc-nối được một nhân-viên của Nha, tên
Trần Kim Tuyến [trùng tên, chứ không phải là viên cựu giám-đốc Nha Nghiên-Cứu
của Phủ Tổng-Thống thời Đệ-Nhất Cộng-Hòa]. Cấp trên bút-phê cho tôi (Trưởng
Ngành ĐB kiêm Trưởng Ban ANNB) điều-tra. Nghĩ tình đồng-nghiệp, thay vì để cho
Trưởng-Ban Hoạt-Vụ là Thẩm-Sát-Viên Võ Hữu Thái đem gửi y-viên vào Phòng Tạm
Giam của Ty CSQG Tỉnh Darlac như
lệ thường, tôi chỉ cho cấm trại y-viên tại cơ-quan để chờ hỏi cung. Phái-viên
của ANNB Tổng-Nha lên Ban Mê
Thuột, gặp Tuyến, nghe y-viên than
phiền là bị cầm chân tại sở không cho về với vợ+con, bèn báo-cáo, và tôi bị
Tổng-Giám-Đốc ký Lệnh Phạt. Lệnh này có giá-trị hai năm (không thăng cấp, không
tiến chức). Tôi khiếu-nại, Giám-Đốc Nha xác-nhận là chính ông ký “lệnh cấm trại”
ấy, và Huynh-Trưởng Nguyễn Mâu cũng
can-thiệp; nhưng không có kết-quả. Phòng ANNB tại Tổng-Nha thuộc quyền của một
sĩ-quan quân-lực mới được biệt-phái qua, đang gây thanh-thế để tiến lên cao
(thành Nha “An-Ninh
Cảnh-Lực” sau này), không thể tự phủ-nhận giá-trị công-tác và đề-nghị đầu
tiên của mình. Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu đòi-hỏi quyền góp ý của Ngành
Đặc-Biệt, nêu lên nhiều trường-hợp một số viên-chức Cảnh-Sát Đặc-Biệt khác, vì
công-vụ mà tiếp-xúc với VC, bị ANNB báo-cáo là có quan-hệ với đối-phương, oan
cho họ và bất-công cho cơ-quan. Tổng-Giám-Đốc giao cho Phó Tổng-Giám-Đốc,
Kiểm-Tra Thượng-Hạng (sau này là Chuẩn-Tướng) Bùi
Văn Nhu giải-quyết. Ông Nhu bị kẹt, vì
ông là viên-chức nguyên ngành, mà Trưởng Phòng ANNB là sĩ-quan mới được
biệt-phái qua (tức là thân-tín của Tổng-Giám-Đốc). Ông Nhu mở một cuộc họp
liên-Khối tại Tổng-Nha, có đông-đảo viên-chức Khối, Sở, Phòng tham-gia. Viên
Trưởng Phòng ANNB thuyết-trình, ví công-việc của mình với An-Ninh Quân-Đội bên
quân-ngũ, kết-luận văn-hoa là “chó sủa mặc chó, đoàn lữ-hành cứ đi!”
Huynh-Trưởng Nguyễn Mâu của
Ngành Đặc-Biệt Trung-Ương trả lời, giải-thích rằng An-Ninh Quân-Đội, trong những
trường-hợp tương-tự, vẫn có hội-ý với Phòng Nhì, Đơn-Vị 101, Liên-Đoàn 77, Phủ
Đặc-Ủy Trung-Ương Tình-Báo, Tổng-Nha CSQG, v.v... và cũng kết-luận văn-hoa là
không lẽ viên-chức Đặc-Cảnh cũng đành như “Tráng-Sĩ Kinh Kha trên dòng
Dịch-Thủy, một lần qua sông, là một lần đi không trở lại...” Hội-Đường vỗ
tay rầm rầm. Nhưng rốt cuộc thì vì tôi mà các Trưởng Ngành Đặc-Biệt khác trên
toàn-quốc không còn được giao kiêm-nhiệm Trưởng Ban ANNB (hồi đó), và riêng tôi
thì chỉ được (cấp chỉ-huy sau đó của ANNB, và Tổng-Giám-Đốc kế-tiếp của
Tổng-Nha) cho bạch-hóa hồ-sơ, sau khi Lệnh Phạt đã có hiệu-lực quá hai năm rồi!
Dù sao, tôi tin là Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu cũng không khỏi buồn về vụ của
tôi.
Tuy nhiên, nỗi
buồn lớn hơn của Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu là ông không được tiếp-tục phục-vụ
trong Ngành Đặc-Biệt lâu hơn. Trở về quân-ngũ, dù ông có được thăng cấp-bậc cao,
có được giữ chức-vụ lớn, ông vẫn còn nặng lòng lưu-luyến với Ngành Đặc-Biệt xưa.
Mọi dịp Tết
sau đó, tôi (và các cựu cộng-sự-viên cũ) vẫn còn nhận được thư kèm thiệp của ông
nồng-nàn Cung Chúc Tân Xuân.
Sau này ra
hải-ngoại, mỗi lần đến dự các sinh-hoạt của cựu CSQG ông vẫn mặc bộ đồng-phục
Cảnh-Sát Dã-Chiến (danh-xưng dưới thời Đệ-Nhất Cộng-Hòa là “Cảnh-Sát
Chiến-Đấu”), vừa tỏ tình đồng-nghiệp cũ, vừa khẳng-định nhiệm-vụ “chiến-đấu”
chống-Cộng vẫn còn trên thân-xác cũng như trong tâm-hồn ông.
Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu đã cho ra đời hai cuốn sách “tường
trình nghiệp vụ” nhan đề “N.Đ.B.”
(en-đi-bi: Ngành Đặc-Biệt), mà mới đọc qua cuốn đầu (do ông đề tặng “Lê
Xuân Nhuận, một sĩ-quan
tình-báo có tầm-vóc thuộc NĐB đã từng là trụ-cột an-ninh chính-trị tại Vùng II
Chiến-Thuật”), tôi đã choáng ngợp trước một số thành-quả công-tác rực-rỡ
của chính ông cống-hiến cho Đất Nước, mà chính đa-số anh+chị-em trong Ngành
trước kia cũng chưa được biết rõ-ràng:
‒ Phá vỡ Cụm
Tình Báo Chiến Lược A-22, tóm cổ điệp-viên Huỳnh
Văn Trọng (y được địch gài vào Phủ
Tổng-Thống, giữ chức-vụ Cố-Vấn Chính-Trị cho Tổng-Thống Nguyễn
Văn Thiệu); Vũ
Ngọc Nhạ, thiếu tướng tình báo Việt
Cộng (y được địch gài vào Bộ Tham-Mưu của Phủ Tổng-Thống); cùng với một số phái
khiển tình báo chiến lược cao-cấp khác;
‒ Đập tan
tổ-chức xâm-nhập của phái khiển Đoàn
Ngọc Bửu, nhắm vào Dinh
Độc Lập (chúng có hầm bí-mật đào từ
ngách dưới giếng nước để đặt điện-đài, trong nhà ở Bình
Dương của một bác-sĩ sui-gia với
phu-nhân tổng-thống, và con trai của bác-sĩ ấy cũng là anh em cột chèo với
Tổng-Thống Nguyễn Văn Thiệu);
‒ Triệt-hạ Cụm
Tình Báo Chiến Lược A-26 của phái khiển tình báo chiến lược Trần
Ngọc Hiền, anh ruột của Đại-Tá Trần
Ngọc Châu, Tỉnh Trưởng Tỉnh Kiến
Hòa (mạng lưới này nhắm vào Quốc-Hội
Việt-Nam Cộng-Hòa và Giáo-Hội Phật-Giáo Việt-Nam Thống-Nhất);
‒ Loại trừ Cụm
Tình-Báo Chiến-Lược A-54 của phái khiển Sáu Già tức Bùi
Văn Sắc (y sử-dụng mỹ-nhân-kế, cùng
với người đẹp do y giới-thiệu dọn vào ở chung với Trung-Tướng Nguyễn
Chánh Thi, khi thì tại tư-dinh của
Tư-Lệnh Vùng I, khi thì tại tư-dinh của Tướng Thi ở đường Gia-Long Saigon,
thu-thập tin-tức về quân-sự và cả chính-trị, tôn-giáo, tại Vùng I và Miền Nam);
‒ Kết liễu Cụm
Tình-Báo Kỹ-Thuật của phái khiển Phạm
Đức (chúng dùng một chiếc tàu tình-báo
vô-tuyến viễn-thông điện-tử, cùng các cán-bộ mang căn-cước giả là sinh và
chánh-quán tại Ninh Thuận là
quê quán của Tổng-Thống Thiệu,
xâm-nhập vùng biển Miền Nam, từ biển Quảng
Ngãi đến bến Cầu-Đá Nhatrang,
nhắm vào Bộ Tư-Lệnh Dã-Chiến II Hoa-Kỳ đóng ở bờ biển Nha-Trang)
(Trong vụ này Lê
Xuân Nhuận của Vùng II đã có
tham-gia);
‒ Bóp chết Cụm
Đặc Công, gồm có Mũi của Nguyễn
Văn Hùng (y được gài vào làm tài-xế
nằm vùng tại văn-phòng Bộ Tư-Lệnh MAC-V của Đại-Tướng Creighton
Williams Abrams Jr. Mũi
này có 8 sĩ-quan đặc-công cùng 13 cơ-sở, được trang-bị chất nổ do Nga chế-tạo
và nhiều loại vũ-khí tấn-công); Mũi của 2 chị em nữ-sinh Thiều
Thị Tạo và Thiều
Thị Tân (cài cấy nội-tuyến bên trong
Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Sát Quốc-Gia, chuẩn-bị đánh sập văn-phòng của Chuẩn-Tướng Trần
Văn Hai); Mũi của Nguyễn
Văn Ty (chúng sử-dụng chất nổ C4 và
mìn chống chiến-xa, phục-kích đoàn xe của Thủ-Tướng Trần
Văn Hương trên đường Cường-Để ‒ Bạch-Đằng. Khi
đoàn xe vừa qua khỏi tháp canh cuối trong khuôn-viên Phủ Thủ-Tướng thì chúng nổ
súng khởi-sự, định cho nổ mìn claymore, nhưng Ngành Đặc-Biệt đã lập-tức
phản-công, tóm bắt trọn ổ, có 7 đồng bọn);
‒ Vân
vân...
Huynh-Trưởng Nguyễn
Mâu quả đã không hổ danh
là một cấp lãnh-đạo và chỉ-huy Điệp-Báo & Phản-Gián cao-cấp ưu-tú của cả nước Việt-Nam
Cộng-Hòa.