VƯỢT
VÙNG CHIẾN-TUYẾN
Lâu
nay tôi là người được quyền kư phiếu
giữ chỗ ưu-tiên trên các chuyến bay của Hăng Hàng-Không
“Air America” do Người Bạn Đồng Minh thuê bao,
miễn-phí cho bất-cứ người Việt-Nam nào mà
chữ kư của tôi đương-nhiên công-nhận là có
liên-hệ công-vụ với ḿnh. Thế nhưng hôm
nay có nhiều hành-khách phải ở lại chờ,
mặc dù Hăng đă tăng-cường nhiều tàu và
nhiều chuyến, v́ tôi đă kư trưng-vận cho
cả vợ+con của nhiều thuộc-viên di-tản vào
Sài-G̣n mà trước t́nh-h́nh nguy-cấp tôi không nỡ
chối-từ.
Cảnh-nhân,
cũng như công-chức và quân-nhân, đào-nhiệm khá
nhiều. Tôi phải kư giấy giới-thiệu,
kể cả Lệnh Công-Tác, để hợp-thức-hóa
cho nhân-viên đưa gia đ́nh ra đi. Đàng nào th́
họ cũng đă quyết-định rời bỏ
nhiệm-sở rồi. Ngoài các loại tàu của
Hải-Quân VNCH và các loại ghe của tư-nhân ra, các cơ-quan
quốc-tế, các tổ-chức thiện-nguyện, các
Hội Thánh Tin Lành của Hoa-Kỳ, v.v... cũng đă
đưa đến nhiều phi-cơ và hải-thuyền
để giúp cho người dân thoát ra khỏi Vùng I
đang lâm nguy .
Đồng-bào
từ các Tỉnh Quảng-Ngăi, Quảng-Tín chạy ra,
kể chuyện Việt-Cộng trả thù đối-phương
và thảm-sát lương-dân trong đó, khiến dân-chúng
ngoài này khiếp vía, kinh hồn.
Thành
Đà-Nẵng không c̣n luật-pháp hay trật-tự ǵ.
Mệnh sống con người rẻ hơn con giun.
Nào là một toán vũ-trang này vừa cướp
được một túi tiền của Ngân-Hàng “Thương-Tín”,
liền bị một toán vũ-trang khác bắn hạ
để phổng tay trên. Nào
là một nhóm mặc đồ rằn-ri nọ vào
tiệm “Thế-Giới Tửu-Gia” ăn nhậu thả
giàn không trả tiền xong c̣n cưỡng-dâm nữ-chiêu-đăi-viên
trước mắt mọi người. Nào là một tốp có súng kia chận
đường một viên đại-tá đang đi xe
Jeep nhà binh, với tài-xa và vệ-sĩ đều mang vũ-khí
và mặc chiến-bào, ngay giữa đại-lộ Quang
Trung, để tên cầm đầu sỉ-vả và giáng
thẳng một bạt tai vào mặt viên sĩ-quan cao-cấp
ấy, mà ông đành phải chịu thua chứ không dám có
phản-ứng ǵ...
Trong
cảnh hỗn-loạn ấy, tôi đă đặc-biệt
tăng-cường nhân-viên bám sát các cán-bộ và cơ-sở
Việt-Cộng nội-thành, cả c̣n tự-do lẫn
đă cộng-tác với nganh an-ninh phản-gián Quốc-Gia,
không để xảy ra một hoạt-động tai-hại
nào. Nhưng
Cộng-Sản Bắc-Việt đă có đại-bác 130
ly rồi, chỉ ở trên núi mà pháo-kích xuống th́ chúng
cũng đă thừa sức phá nát phố-phường
rồi; huống chi phe ḿnh với nhau mà lại trở
mặt bạo-hành, tự biến ḿnh thành kẻ thù
của nhau, như thế làm sao dân-nhân không suy-sụp
tinh-thần và mất hết niềm tin.
Ngoài
Trung-Ương của Ngành Đặc-Cảnh ra, các cấp
chỉ-huy thuốc Khối Hành-Quân và Trung-Tâm Hành-Quân
về phía Sắc-Phục tại Bộ Tư-Lệnh
Cảnh-Lực Quốc-Gia cũng chốc chốc lại
gọi ra xin gặp tôi để trực-tiếp hỏi
về t́nh-h́nh ngoài này. Họ
đề-cập đến cái “Kế-Hoạch Di-Tản”,
tức Di-Tản I mà tôi đă biết, đại-ư là nhân-viên
Cảnh-Sát thuộc Tỉnh Quảng-Trị sẽ phân-tán
mỏng xuống bất-cứ tàu nào, vào tập-trung
tại Cảng Cam-Ranh trong Vùng II, tại đây sẽ có
một tàu lớn của Hải-Quân đưa tiếp vào
Nam. Họ chưa thảo
xong Kế-Hoạch, nếu có, Di-Tản II và Di-Tản III,
v.v... cho cả nhân-viên Tỉnh Quảng-Tín và Tỉnh
Quảng-Ngăi, đă mất vào các ngày 22, 23-3-1975, chưa
kể Tỉnh Thừa-Thiên cũng đă thất-thủ hôm
qua rồi; và họ cũng chưa tưởng-tượng
nổi là các làn sóng người chay giặc đă tràn
ngập hết các hải-cảng Vùng I này --- người
ta bắn nhau để giành ghe xuồng; xà-lan không dám
cặp bờ -- kiếm cách ra khơi đâu phải là
chuyện dễ-dàng như đặt bút kư trên mặt
giấy-tờ.
Tối
ấy, tôi không buồn mở máy thu-thanh.
Trong
các hoạn-nạn trước, ngành Truyền-Thông
Quốc-Gia đă không nói đủ mức ác-độc
của kẻ thù, khi cộng-sản nhẫn-tâm chôn
sống tập-thể hàng ngàn đồng-bào trong cuộc
Tổng-Công-Kích Tết Mậu-Thân 1968 ở cố-đô,
cũng như khi Bắc-Việt Xâm-Lược ngang-nhiên
tấn-công qua vùng phi-quân-sự, làm cỏ cổ-thành
Quảng-Trị, tàn-sát dân lành trên đường
chạy giặc vào Mùa Hè Đỏ Lửa 1972.
Trong
biến-loạn lần này, những tấm gương
chiến-đấu anh-dũng của người
chiến-sĩ Cộng-Ḥa cũng thiếu được
quảng-bá đề-cao. Trái
lại, khán-giả đă chỉ nh́n thấy trên màn
ảnh nhỏ cảnh một viên tướng
hiểu-dụ các đoàn quân sắp rời phi-trường
Pleiku đi hành-quân, mà khi sĩ-quan Chiến-Tranh Chính-Trị
hô khẩu-hiệu th́ chỉ có một ít tiếng
yếu-ớt từ các đội-ngũ hô theo; và
cảnh dăm quân-viên trên trực-thăng đang bay
về hướng Buôn Ma Thuột, vẻ mặt buồn
xo, khi được phóng-viên phỏng-vấn th́ không người
nào nói được một câu nào cho ngon lành...
Ṭa
Tổng-Lănh-Sự Hoa-Kỳ Rút Khỏi Miền Trung
Khoảng
quá nửa đêm 27-3-1975, tôi được báo-cáo là các
Thủy-Quân Lục-Chiến Mỹ canh gác Ṭa Tổng-Lănh-Sự
Hoa-Kỳ tại Vùng I đă khóa cổng kỹ và rời
khỏi trụ-sở ấy, sau khi đă chở ra khỏi
nơi đó nhiều chuyến hàng đóng thùng, và từ
giữa sân bên trong th́ bốc lên trời một cột khói
đen như ai đang đốt nhiều đồ
vật ǵ.
Tôi
gọi điện-thoại đến đó, rồi đến
tư-gia của các Người Bạn Đồng-Minh và
những viên-chức ngoại-giao Hoa-Kỳ mà tôi quen, th́
hoặc đường dây bị hư, hoặc chuông có
reo mà không có người trả lời.
Tôi dùng máy vô-tuyến gọi các Người Bạn
Đồng-Minh Ferguson và Watkins, nhưng cũng không liên-lạc
được với ai.
*
Mờ
sáng hôm sau, 28-3-1975, dân-chúng bắt đầu vào hôi
của tại ṭa nhà vốn được gọi theo
địa-chỉ là 52 Bạch Đằng.
Lúc đầu th́ đồ ăn, đồ uống,
vật-liệu văn-pḥng, dụng-cụ linh-tinh; về
sau th́ bàn ghế tủ giường, trang-cụ
thiết-cụ, máy móc; cuối cùng là các loại xe hơi.
Tôi
chen lách đám đông vào được trong văn-pḥng
của Trạm Hàng-Không “Air America”.
Nơi đây đang chuẩn-bị đợt hành-khách
và hành-lư cuối-cùng cho một số phi-cơ bán-phản-lực
và trực-thăng. Viên
kỹ sư Phi Luật Tân, Trưởng Trạm, tuy đang
bận túi-bụi nhưng không quên trao ngay chiếc ch́a khóa
vào pḥng VIP cho tôi. Anh tưởng, như những
lần trước, tôi mà đến đây là chỉ
để đưa hay đón các viên-chức quan-trọng
mà thôi, và lần nào tôi cũng mượn dùng pḥng khách
quan-nhân. Khi chỉ c̣n lại mấy chiếc
trực-thăng, anh chào từ-giă tôi, rồi cùng với các
nhân-viên khác dùng b́nh xịt xịt ra một thứ
bọt trắng xóa, đẩy đám đông lui ra xa
khỏi phi-cơ. Xong
họ bay lên, rời khỏi sân bay và trạm hàng-không
đặc-biệt này, sau khi nói cho tôi biết là họ
bay ra tàu thủy đang đậu ngoài khơi .
Thế
là người Mỹ đă thật-sự bỏ Đà
Nẵng, bỏ Miền Trung, bỏ Vùng Chiến-Tuyến này
rồi.
Đà Nẵng Tử-Thủ
Sáng
ngày 28-3-1975, Tổng-Thống Nguyễn Văn Thiệu phái
trung-tướng Lê Nguyên Khang ra Đà Nẵng họp
khẩn-cấp với trung-tướng Ngô Quang Trưởng
và các tướng sở-tại tại Bộ Tư-Lệnh
Quân Đoàn I & Quân-Khu I để t́m giải-pháp cứu-văn
t́nh-h́nh.
Trong
lúc đó, Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng I
tổ-chức phát lương sớm cho nhân-viên các
Tỉnh thất-thủ di-tản về tập-trung trước
sân. T́nh-trạng bơ-vơ
và hoàn-cảnh nguy-khốn xung quanh đă thôi-thúc mọi
người tranh-thủ từng giây từng phút để
sớm ra đi, cho nên thới-gian hầu như dài vô-tận
đối với những người phải sắp hàng
để đợi đến lượt ḿnh được
lĩnh lương. Lần
đầu tiên trong lịch-sử của Ngành Cảnh-Sát
Công-An Quốc-Gia, có một số cảnh-viên vô-kỷ-luật,
muốn ḿnh được giải-quyết trước,
đă xông đến bao vây phát-ngân-viên, và, trong lúc
lộn-xộn, có kẻ đă nổ súng uy-hiếp để
cướp tiền. Viên
đan xoi lủng một lỗ và làm nứt một
đường, trên cánh cửa kính tiền-diện
của trụ-sở Cảnh-Lực Miền Trung, phải
chăng là dấu-hiệu của sự rạn vỡ đă
thâm-nhập vào ḷng của một tổ-chức tượng-trưng
cho an-toàn chung, để ḥa nhịp với guồng máy
lớn đă bước trước vào một giai-đoạn
mới, hỗn-quan, hỗn-quân.
Một
số tự-xưng là thân-nhân của cảnh-nhân Tỉnh
Thừa-Thiên, lùng t́m trung-tá chỉ-huy Cảnh-Lực
Tỉnh ấy, lúc ấy đang lánh trong pḥng đại-tá
Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng I, để đ̣i
trả lại chồng+con cha+mẹ của họ vốn
đă thất-lạc trên đường bôn-đào.
Kết-quả
cuộc họp của các cấp chóp-bu tại Bộ Tư-Lệnh
của tướng Trưởng là tái-bố-trí lực-lượng
để cố-thủ Đà Nẵng: phía Bắc th́ giữ
đất từ Đèo Hải-Vân, phía Nam th́ chận địch
từ sông Thu Bồn; một viên tướng
bảo-vệ phi-trường, một viên tướng
trấn-an hải-biên, và một viên khác ổn định
t́nh-h́nh nội-thành.
Riêng
tại thị-xă Đà Nẵng th́ nhân-số Quân-Cảnh cũng
như các đơn-vị quân-sự thuộc quyền
đă không c̣n nguyên, nên Quân-Khu phải thành-lập
một lực-lượng hỗn-hợp, gồm Địa-Phương-Quân
từ Tỉnh Thừa-Thiên vào, và Cảnh-Sát Dă-Chiến
từ Tỉnh Quảng-Nam ra, có nhiệm-vụ tái-lập
trật-tự bằng cách tuần-tiễu trên khắp
mọi nẻo đường, và được quyền
bắn hạ bất-cứ phần-tử nào có súng mà
di-chuyển lẻ-tẻ dọc lề, như cung-cách
của những cá-nhân đi khủng-bố đồng-bào
mấy hôm nay .
Từ
12 giờ trưa, Đài Phát-Thanh Đà Nẵng phát đi phát
lại lời tuyên-bố được thu băng của
trung-tướng Ngô Quang Trưởng, kêu gọi đồng-bào
an-tâm và thề quyết tử-thủ thị-xă này . Cũng
từ giờ đó, các cấp điều-khiển
của lực-lượng hỗn-hợp đến làm
việc tại trụ-sở của Bộ Chỉ-Huy Đặc-Khu,
và các thành-viên gặp nhau tại các địa điểm
đă hẹn để bắt đầu hành-quân.
Kết-quả là suốt buổi chiều ngày đó t́nh-h́nh
lắng yên; những kẻ đục-nước-béo-c̣ không
c̣n đi sục-sạo, hăm-hiếp đàn-bà con-gái, cướp
của, giết người.
Nhưng,
để đạt được thành-tích ấy,
lực-lượng hỗn-hợp cũng đă bắn oan
một số quân-nhân, kể cả hạ-sát ngay chính
đồng-thành-viên của ḿnh.
Tôi đi một ṿng quanh Quận I và Quận II, nh́n
thấy một số xác chết, trong đó có một
Cảnh-Sát Dă-Chiến trước cổng Bộ
Chỉ-Huy Cảnh-Lực Thành Đà-Nẵng, và một
Cảnh-Sát Dă-Chiến tại ngă tư Lê Lợi–Quang
Trung bên cạnh nhà tôi. Nguyên-do
là v́ xe tuần-tiễu chạy nhanh hơn người
đi bộ, kẻ chậm chân trên đường t́m
đến điểm hẹn hỗn-hợp để hành-sự
đă bị nhận lầm là kẻ gian.
Trong
lúc tôi đinh-ninh rằng ít nhất th́ số ít các
cộng-sự-viên tâm-phúc của tôi sẽ c̣n ở
lại với ḿnh cho đến giờ phút cuối cùng,
th́ trung-úy Nguyễn Ưu Ẩn, bí-sự của tôi, xin tôi
cho anh nghỉ việc để đưa gia-đ́nh ra
đi. Lâu nay, Ẩn là
một tay lễ-nghi giao-tế, lễ-phép nhún-nhường
đến điều, thế mà bây giớ anh lại nói
toạc với tôi: “Bọn tham-nhũng đă lủi
hết rồi, hoặc cũng sắp chuồn. Ông th́ ăn cái giải ǵ.
Đề-nghị ông cũng sớm lo cho bản-thân ḿnh
ngay thôi!”
Tôi
vừa tức-giận th́ chợt nhận ra anh cũng có lư
phần nào. Tôi định
gọi điện-thoại vào Nha Trang th́ vừa lúc Pḥng
T́nh-H́nh mời tôi vào nói chuyện vói trung-tá Nguyễn
Hữu Hải, Giám-Đốc Ngành Đặc-Cảnh Vùng II, trên
máy điện-đàm. Hải
trao máy cho vợ tôi. Vợ
tôi nói:
--
Pleiku đă về hết rồi, mà chú Thái th́ vẫn
biệt tăm. Anh+em
kể lại là bị phuc-kích dọc đường,
tử-thương rất nhiều.
D́ Nga và các cháu đau-khổ vô cùng.
Anh liệu thế nào về phần ḿnh đây?
--
Đường bộ đă bị cắt đứt, tàu bay
th́ hết chỗ lên, tàu thủy th́ cũng khó ra, mà anh
th́ c̣n trách-vụ nặng-nề.
Thôi, em lo cho phần em và các con đi...
Ở
đầu giây phía bên kia, vợ tôi bỗng khóc ̣a.
Nàng nói đứt quăng:
--
Anh đừng giận em nữa nha!
Tôi
hiểu vợ tôi muốn nói những ǵ.
Cũng như hằng triệu người đàn-bà
khác, nàng muốn chồng ḿnh sống cho gia-đ́nh
nhiều hơn. Tôi th́ hăng
say với công-vụ đến độ bỏ ngủ, quên
ăn, không có những dịp cuối tuần.
Công-danh bảy nổi ba ch́m mà bản-thân không hưởng-thụ
ǵ. Đó là lư-do có vụ căi
nhau hôm tôi ghé nhà vào lần sau cùng trước khi ra đây.
Bây giờ t́nh-thế bấp-bênh, biết đâu
vợ+chồng sẽ không c̣n gặp lại nhau; câu nói
ấy là lời ai-điếu trước giờ
tử-biệt chăng?
“Anh
đừng giận em nữa, nha!” Không, tôi không giận nàng, tôi không c̣n
giận nàng. Tôi
nghẹn-ngào nói không dứt câu: “Thôi, em về đi!”
rồi buông máy, chạy thẳng vào pḥng-khách riêng
của đại-tá Lộc, ngồi khóc một ḿnh như
đứa bé cô-đơn. Trung-tá
Tạ Văn Sánh, Chành Sở Nhân+Huấn, ngẫu-nhiên bước
vào, định cất tiếng chào, nhưng chợt
thấy tôi như thế nên lặng-lẽ bước ra.
Trong
pḥng-giấy của đại-tá Lộc, các Chỉ-Huy-Trưởng
Cảnh-Lực từ các Tỉnh về đang
thảo-luận với nhau. Tiếng của thiếu-tá Trần Hàn
của Tỉnh Quảng-Tín vang lên:
--
Chúng ta phải ở lại quyết-chiến với quân
thù, không có lư ǵ địch chưa tiến tới mà ḿnh
đă rút lui!
Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn Lén Bỏ Quân-Khu
Tôi
về pḥng-giấy ḿnh, giải-quyết mấy việc
khẩn-cấp, rồi mang các chồng công-văn về nhà.
Làm việc ở nhà, tôi dễ điều-động
các bộ-phận ngoại-dịch hơn.
Tối
ấy, thiếu-tá Ngô Phi Đạm, Chánh Sở Tác-Vụ
tại Vùng, mang tư-trang đến, định sẽ
ngủ lại với tôi.
Vào
khoảng 10 giờ (đêm 28-3-1975), tôi nghe trên máy điện-đàm
thuộc hệ-thống Cảnh-Sát Sắc-Phục Thành
Đà-Nẵng, có tiếng một đài gọi đài trung-ương
mà không có ai trả lời . Lát sau, có một đài khác
cất tiếng: “Đừng gọi vô-ích, bọn chúng
chạy hết cả rồi!” Tiếp theo là nhiều
đài gọi nhau xôn-xao . Tôi vội can-thiệp, hỏi
đài đầu tiên cần ǵ th́ nói với tôi .
Tiếng người hồi năy run run:
“Có
một số người áo quần lộn-xộn, súng-ống
lủng-củng, lấp-ló từ phía Ḥa Cường...”
Tôi
hỏi thêm th́ không nghe trả lời; các đài khác cũng
im luôn...
Tôi
báo-cáo lên đại-tá Lộc, xong dùng hệ-thống Đặc-Cảnh
địa-phương, chỉ-thị thiếu-tá
Nguyễn Dự và trung-úy Dương Hồ Chương, là
Chánh Sở và Chủ-Sự Pḥng Tác-Vụ thuộc Sở
Đặc-Cảnh Thành Đà-Nẵng, phái nhân-viên đi thám-sát
t́nh-h́nh và thông-báo Đặc-Khu. Đạm cũng cho người
của ḿnh đi ḍ xét các ngơ ven biên.
Tôi
dùng điện-thoại quân-sự gọi đến văn-pḥng
và tư-thất của các giới-chức cao-cấp Quân
Đoàn và Quân-Khu, và cả Đặc-Khu, nhưng không có ai
trả lời . Điện-thoại bưu điện cũng
hết người nghe.
Vào
khoảng 11 giờ, Pḥng T́nh-H́nh xin phép tôi cho trung-tá
Nguyễn Văn Long, Chánh Sở Pháp-Cảnh, nói chuyện
với tôi trên hệ-thống Đặc-Cảnh.
Tôi nghe giọng Long trịnh-trọng khác thường:
--
Thưa ông Phụ-Tá, tôi xin mời ông Phụ-Tá đến
đây để tổ-chức và chỉ-huy anh+em chúng tôi
tử-chiến với quân thù.
--
Tôi đang bận họp một lát, tôi sẽ đến
sau. Đai-tá Tư-Lệnh
đâu?
Bây
giờ th́ Long dằn giọng trút hết giận-dữ và
bất-b́nh:
--
Các ổng đào-ngũ hết rồi!
Tôi
kinh-ngạc hỏi anh chuyện ǵ xảy ra.
Anh kể, đại-ư:
--
Tôi đang ngồi nghỉ trong pḥng-giấy tôi th́
được mời đến văn-pḥng Tư-Lệnh;
ở đấy đă có nhiều người.
Ông Lộc ra hiệu; tất cả bước theo, ra
sân, lên xe, lái đi dọc theo bờ sông,
Tôi tưởng đi họp hoặc đi thanh-tra nên
cũng cùng đi. Đến
bến Giang-Cảnh, tất cả đều xuống.
Một ông dùng súng tiểu-liên bắn dọa để
đuổi đồng-bào tránh xa; tất cả lên tàu
Giang-Cảnh, rời bờ. Tôi
lấy làm lạ, mới hỏi ông Lộc: “Chúng ta đi
đâu thế này?” Ổng
đáp: “Chúng ta di-tản vào Nam.”
Tôi thấy máu uất xông lên đỉnh đầu;
tôi la lớn lên: “Anh+em vẫn c̣n
ở lại mà chúng ta lén-lút bỏ đi như
thế này là hèn!” Ổng
gắng giải-thích: “Bộ Tư-Lệnh Quân-Đoàn đă
rút đi rồi. Trước
t́nh-thế này, thôi th́ chúng ta đành phải phụ ḷng
anh+em mà thôi!” Tôi hiểu Bộ
Tư-Lệnh Quân-Đoàn là kể cả trung-tướng Ngô Quang Trưởng, v́ Lộc
chỉ tuân theo lệnh của Trưởng mà thôi. Tôi nh́n
thẳng mặt từng ông: Chỉ-Huy-Trưởng
Cảnh-Lực Tỉnh này, Tỉnh nọ; Chánh-Sở
Sở nọ, Sở kia; có cả mấy ông đại-tá quân-đội
nữa cơ! Tôi rút súng
ra, bảo quay tàu lui cho tôi lên bờ, trở về
sống+chết với anh+em. Và tôi đă trở về đây; các
ổng th́ đă trốn chạy hết rồi!
Long
xin mượn tôi một máy vô-tuyến cầm tay tại
Pḥng T́nh-H́nh, và đ̣i đến họp với tôi.
Để tránh bị kẹt với anh trong
trụ-sở Cảnh-Lực Vùng, tôi rủ Đạm ra xe lái
chạy đến bến Bạch-Đằng kiểm-xác xem
sao, th́ thấy, quả thật, một dăy xe Jeep,
xanh-trắng Cảnh-Sát lẫn ô-liu nhà-binh, đang đậu
nghênh-ngang dọc đường.
Tôi dùng hệ-thống riêng của Bộ Tư-Lệnh
Cảnh-Lực Vùng gọi Lộc nhưng không nghe ai
trả lời. Tôi bèn bảo Pḥng T́nh-H́nh báo-cáo lên Trung-Ương.
Long
đến nhà tôi, hỏi tôi ở đâu.
Tôi đáp là đến Đặc-Khu, nhưng tôi đến
Bộ Tư-Lệnh Quân-Đoàn; nơi đây vắng hoe.
Long hỏi, tôi đáp là đến Sở I An-Ninh Quân-Đội;
nơi đây cũng chẳng c̣n ai.
Tôi gọi đại-úy Trần Văn Phú, Quyền
Chỉ-Huy-Trưởng Thám-Sát Đặc-Biệt Vùng I, theo
mật-hiệu riêng. Long
hỏi, tôi đáp là lên phi-trường; nhưng tôi
chạy xuống Tiểu-Đoàn Nhiên-Liệu sau
Cổ-Viện Chàm; tại đây, Phú đến với tôi.
Tôi lại dùng điện-thoại quân-sự tại
đây gọi đến văn-pḥng và tư-thất
của các giới-chức cao-cấp Quân-Khu, nhưng không
có ai trả lời.
Thân-nhân
của các quân-nhân Tiểu-Đoàn Nhiên-Liệu vây quanh
bến tàu, chúng tôi không thể lên tàu.
Tôi
liền chạy qua Quận 3 để xem xét t́nh-h́nh chung
và hiện-trạng di-tản bằng đường
biển, từ băi Mỹ Khê lên cảng Tiên Sa . Xác người
bị xe cán lên c̣n nằm giữa đường.
Đà Nẵng Thất-Thủ
Tôi
trở về Quận I, trung-tâm Đà Nẵng, vào khoảng
12 giờ khuya, th́ gặp cả một thác xe ngược
chiều cuồn-cuộn tuôn qua .
Mấy
hôm trước đó, tôi lượn trực-thăng
quan-sát đoàn xe di-tản từ Huế, qua Đèo Hải-Vân,
đă thấy cảnh-tượng thảm-thương; bây
giờ len lách tránh né và cả đụng chạm ngay chính
giữa ḍng khiếp-hoảng ấy, tôi mới thấy rơ
nỗi tuyệt-vọng của đồng-bào và cơn
bất-lực của chính ḿnh.
Bỗng,
thoáng dưới ánh đèn pha, có h́nh-dáng của trung-tá
Long, mặc cảnh-chiến-phục, gác khẩu M-16 ngang
đùi chĩa mũi ra ngoài, mặt đỏ
phừng-phừng, lái xe vụt qua.
Khuya
ấy, Việt-Cộng pháo-kích vào sân bay và bến tàu .
Tôi
kiểm điểm nhân-số Đặc-Cảnh c̣n lại,
bảo Pḥng T́nh-H́nh chuyển điện của tôi xin
chỉ-thị của chuẩn-tướng Huỳnh
Thới Tây, Tư-Lệnh Đặc-Cảnh Trung-Ương.
Khi đă được phép tùy-nghi, tôi nói mấy
lời giă-từ trên đài Đặc-Cảnh,
hệ-thống truyền-tin duy-nhất của các cơ-quan
Chính-Quyền c̣n lại tại Đà-Nẵng, cứ điểm
cuối cùng, cho phép thuộc-viên tự-do t́m đường
ra đi.
Dân-chúng
vây kín lối vào sân bay, bến cảng Tổng Kho,
đường ra Hải-Cảng Sâu.
Mấy
chiếc trực-thăng Không-Quân đă định
bốc chúng tôi đi, bay đến một băi đặc-biệt
dọc theo sông Hàn, mà không đáp được v́ đám
đông người không chịu tránh ra.
Giữa cái bể người hỗn-tạp ấy,
chúng tôi lạc nhau.
*
Sáng
sớm ngày 29-3-1975, Việt-Cộng pháo-kích bừa-băi vào
giữa đông đảo đồng-bào tụ-tập
ở bến tàu và các nơi . Tứ phía từng chặp
vang lên những tiếng súng máy, súng trường.
Nhiều chiếc tàu thủy chạy lui chạy tới ngoài
khơi, không dám vào bờ.
Chợt
thấy có chiếc trực-thăng của Hăng Air America sơn
màu xanh+trắng, mà một số người gọi là
trực-thăng Cảnh-Sát, từ ngoài tàu thủy lượn
vào, có kẻ đoán ṃ là vào bốc tiếp những nhân-vật
này, những viên-chức kia. Trong
một nỗ-lực cầu-may, tôi lái xe đến
chỗ vắng, gác đầu lên mô đất cao, chĩa
mũi về nó, liên-tiếp nháy cặp đèn pha, và
cả đưa áo lên vẫy, đồng-thời dùng máy
vô-tuyến mà gọi Người Bạn Đồng-Minh, nhưng
suốt cả buổi không kết-quả ǵ.
Dân-chúng
tiếp-tục đổ qua, dùng cả lối đi ngược
chiều, nên tôi không qua phi-trường, không về
Quận I được nữa .
Sáng
ấy, có một phi-cơ hạng nặng cất cánh vào
Nam, lúc rời khỏi đất th́ có nhiều người
rơi xuống v́ đă cố bám đeo theo.
Khoảng
10 giờ sáng th́ có một toán Việt-Cộng
xuất-hiện, nổ súng ḍ đường phía Ngũ Hành
Sơn. Trên này, súng đạn vứt bỏ ngổn-ngang,
chiến-xa nằm im thin-thít, mấy khẩu đại-pháo
ngỏng cổ chơ-vơ; một số có súng bắn
nhau để giành xuống phà; trong cảnh
biến-loạn, quân cũng như dân, như rắn
mất đầu.
Tôi
vào trụ-sở Trung-Tâm Huấn-Luyện T́nh-Báo Căn-Bản,
kiểm-soát lại việc chôn-giấu tài-liệu mật
đă được dời trước qua đây.
Tôi
gọi máy về trụ-sở, cho phép đại-úy
Nguyễn Văn Tuyên, Chánh-Sở Nghiên+Kế, đang c̣n
chờ lệnh tại chỗ, tiếp-tục thiêu-hủy
hồ-sơ, máy-móc, và chấm dứt hẳn hoạt
động của Pḥng T́nh-H́nh, đơn-vị cuối
cùng của Ngành Đặc-Cảnh, mà cũng là của toàn-bộ
Chính-Quyền Quốc-Gia tại Quân-Khu I, vùng
chiến-tuyến địa đầu của Việt-Nam
Cộng-Ḥa.
Đà
Nẵng hầu như không bắn chống địch
một viên đạn nào.
Vượt Vùng Chiến-Tuyến
Đến
chiều, tôi cùng thiếu-tá Nguyễn Lộc đi
liều xuống băi kiếm ghe.
Mọi thứ thúng+xuồng đều được
chủ-nhân kéo lên, giấu tuốt khuất sau lưng nhà. Một nguời đàn-ông cầm quả
lựu-đạn đă rút chốt sẵn,
khật-khừ đi lui đi tới dọc bờ,
khiến ai nấy đều tránh xa.
Tôi
thuyết-phục được một lăo dân chài,
trả ông hai trăm ngh́n đồng; ông cho hai đứa
cháu nhỏ, kéo vụt hai chiếc thúng xuống, cho
bọn chúng tôi hối-hả leo vào.
Một chiếc cho trung-úy Dương Hồ Chương,
Trưởng Pḥng Tác-Vụ Thành Đà-Nẵng, bị thương,
và em gái anh theo d́u; chiếc kia cho Lộc và tôi.
Chúng
tôi khum lưng, cúi đầu sát đáy chiếc thúng
để tránh làn đạn bắn đến từ
nhiều hướng, do tức-giận và ganh-ghét v́ không
kiếm được phương-tiện rời bờ.
Ra được một quăng, chúng tôi phóng nhanh lên
một chiếc ghe của cùng chủ-nhân.
Ghe ra thêm một quăng nữa, chúng tôi leo lên một
chiếc phà của Hải-Quân.
Đợi có đông người, phà đưa chúng tôi
ra một chiếc tàu Hải-Quân. Tàu này chạy được một
chặng lại chuyển chúng tôi lên một chiếc tàu
khác, lớn hơn – HQ 405.
Một
toán Thủy-Binh chận soát, tước súng của người
lên tàu, và tôi bị tháo lấy ra cuốn phim chụp
dở trong chiếc máy ảnh mang theo.
Do linh-tính, trước đó tôi đă
thực-hiện một chuyến đi dài, từ đầu
đến cuối Quân-Khu, chụp ảnh kỷ-niệm,
từ sông Thạch Hăn giới-tuyến Bắc--Nam với
lá cờ máu bên kia, đến những con cua đặc-sản
Huỳnh Đế của băi Sa Huỳnh.
Cuốn phim ấy bị họ xổ tung ra, và ném
xuống ḷng đại-dương.
Nhũng
vụ lộn-xộn xảy ra đó đây, nhưng ai cũng
lo cho bản-thân ḿnh. Sống
được mà thoát vào Nam là phúc lớn rồi.
Trong số những kẻ khả-nghi bị bắt, có
một thanh-niên mặc áo Cảnh-Sát Dă-Chiến và
quần thường-dân, xách theo một xách nhiều ḿn.
Tối
lại, qua mấy chiếc máy thu-thanh có người mang
theo, chúng tôi nghe bài tường-thuật chuyến bay
cuối-cùng rời khỏi Đà-Nẵng sáng ấy, trên
đó có phóng-viên của đài BBC.
Chuyến bay kinh-hoàng, với máu đổ, ruột
banh, v́ bị các phần-tử xấu bụng từ bên
đường-băng bắn bừa lên, với tiếng
khóc gào rên siết của người bị thương
và bà con nạn-nhân, và với xác người bị
kẹt ở hầm xếp bánh phi-cơ.
*
Trong
hai ngày lênh đênh trên mặt bể, để gậm
nhấm nỗi hận sầu của một kẻ
bại-binh, tôi mở chiếc cặp hồ-sơ mang theo,
đọc đi đọc lại mảnh giấy lược
ghi vài điểm đáng nhớ, định sẽ
đưa vào nội dung của một báo-cáo đặc-biệt
mà tôi sắp làm, tóm tŕnh thành-quả đạt
được trong thời-gian tôi về Vùng
Chiến-Tuyến, trong bản tổng-kết thành-quả công-tác
chung, để chào mừng Ngày Cảnh-Lực Việt-Nam
Cộng-Ḥa 01-06-1975:
A . Cộng-Sản Việt-Nam:
An-Ninh:
1-
Đă hạ-sát 20+ VC; bắt sống 63+ VC; chiêu-hồi 135+
VC.
2-
Đă phá vỡ 10+ tổ-chức VC khủng-bố, phá-hoại,
trinh-sát, dân/địch-vận, vơ-trang tuyên-truyền, v.v...
3-
Đă khui phá 5+ hầm bí-mật VC; tịch-thu của chúng
20+ hỏa-tiễn 122 ly, 11+ AK-47, 6+ CKC, 10+ súng lục
nhiều loại, 32+ lựu đạn, 3+ tấn gạo,
v.v...
4-
Đă bắt giữ 6+ tổ-chức tiếp-tế, 2+
đường dây kinh-tài VC; tịch-thu của chúng 2+
tấn gạo, 1,000+ Mỹ-kim...
5-
Đă phá vỡ ổ đặc-công VC vùng nam núi Ngũ Hành
Sơn, vốn chuyên bắn sẻ lên phi-cơ trực-thăng
của trung-tướng Ngô Quang Trưởng. Kể từ
cuối năm 1973, đă tái-lập và duy-tŕ an-toàn 100% cho
đường bay của Tư-Lệnh Quân-Khu I khắp vùng
nói trên.
6-
Đă thanh-toán các phần-tử đặc-công VC nội-thành
Đà Nẵng. Kể từ cuối năm 1973, chúng không cón
cắt rào thép gai định vào phá-hoại các bồn xăng
dự-trữ của ta .
7-
Đă chận đứng vĩnh-viễn mọi
nỗ-lực của đặc-công VC vùng nam đèo
Hải-Vân. Kể từ cuối năm 1973, chúng không c̣n
tấn-công Kho Xăng lớn nhất của Quân-Khu I ở
Liên Chiểu, sát đèo Hải Vân.
8-
Đă chấm dứt tức-th́ mọi toan-tính của đặc-công
VC vùng bắc Tỉnh Quảng-Nam vốn giựt ḿn đều
đều các chuyến xe lửa, giết hại hành-khách
thường dân, hằng ngày từ Huế vào . Kể
từ cuối năm 1973, đă tái-lập và duy-tŕ an-ninh
24/24 giờ trên tuyến thiết-lộ này .
9-
Đă triệt-tiêu mọi hoạt động khủng-bố
và phá-hoại của biệt động VC nội-thành,
vốn thường-xuyên quấy rối các phố-phường
đông dân. Chỉ trừ một vụ VC xúi giục
trẻ con ném chất nổ gây thương-tích cho
Cảnh-Sát Lưu-Thông, c̣n th́ kể từ cuối năm
1973, đă tái-lập và duy-tŕ an-ninh hoàn-toàn tại
khắp các thị-xă và quận-lỵ, xă-lỵ lớn
trong toàn Quân-Khu I .
10-
V.v...
Thám
Điệp:
1-
Đă tuyển dụng:
22
cán-bộ VC điệp-viên nội-tuyến cho ta;
36
cơ-sở VC thám-viên xâm-nhập cho ta .
2-
Đang xây dựng:
91
đầu mối mật-viên để họ hoạt
động cho ta .
B
. Cộng-Sản Đông Âu:
Thám
Điệp:
1-
Đă tuyển dụng:
2 sĩ-quan
Ba-Lan, và
2 sĩ-quan
Hung-Gia-Lợi .
Các
điệp-viên này đă được tôi chuyển-giao
cho Người Bạn Đồng-Minh, và sau khi hồi-hương
họ đă hoạt động nội-tuyến cho
Thế-Giới Tự Do ngay trong hàng-ngũ Đảng, Nhà Nước
và Quân Đội của họ, và tổ-chức quân-sự
cộng-sản quốc-tế Minh-Ước Vác Xô Vi,
tại thủ đô các nước liên-quan, kể từ
cuối năm 1973.
2-
Đang móc nối:
3 sĩ-quan
Ba-Lan, và
2 sĩ-quan
Hung-Gia-Lợi, để họ hoạt động cho ta .
C . Nội Chính:
1-
Đă đối-thoại trực-tiếp với thạc-sĩ
Vũ Văn Mẫu, Chủ-Tịch, và giáo-sư Vơ Đ́nh Cường,
dân-biểu Phan Xuân Huy, v.v..., thuộc ban lănh đạo
trung-ương của “Lực-Lượng Ḥa-Giải Ḥa-Hợp
Dân-Tộc”, được họ hứa chắc là
sẽ không gây xáo-trộn an-ninh trật-tự chung.
2-
Đă cài cấy người của ta vào nội-bộ
giới “Phật-Giáo Tranh Đấu” để ngăn
ngừa và đối-phó với mọi mưu-toan bạo
động (cũng như phát-hiện cộng-sản
nằm vùng).
3-
Đă chứng-minh trước công-chúng rằng
Việt-Cộng đă xâm-nhập vào Ban Đại Diện
Tổng-Hội Sinh-Viên Huế và Ban Lĩnh Đạo “Phong
Trào Chống Tham Nhũng” bắt đầu từ họ
đạo Phú Cam.
4-
Đă cải-chính cụ-thể trước công-luận
rằng các cơ-quan an-ninh t́nh-báo Quốc-Gia không hề
“bắt cóc” sinh-viên Hoàng Kim Khánh như VC đă dàn
cảnh để tuyên truyền.
5-
Đă cảnh-giác giới sinh-viên và học-sinh nói chung.
Kể từ đầu năm 1975, họ đă dè dặt
trong các sinh-hoạt tập-thể và từ bỏ hẳn các
cuộc hội-thảo có nội dung sách động, đ̣i
hỏi quá đáng, tuyệt-thực, thái độ cực
đoan.
6-
Đă khám phá ra việc Việt-Nam Quốc Dân Đảng
chủ-mưu thủ tiêu một Phật-Tử cơ-sở
VC tại Tỉnh Quảng-Tín.
7-
Đă xâm nhập được vào tất cả các chính-hội,
giáo-hội, nghiệp-hội, hữu-hội,
học-hội, văn-hội, thiện-hội ... khắp
Miền Trung.
8-
Đă chận đứng được kế-hoạch toàn-quốc
đồng loạt xuống đường, kể từ
đầu năm 1975, của “Phong Trào Chống Tham-Nhũng
và Kiến-Tạo Ḥa B́nh”, đ̣i Tổng-Thống
Nguyễn Văn Thiệu phải từ-chức tức-th́.
9-
Đă phát-hiện ác-ư vu-cáo một số thành-viên Hội
Đồng Tỉnh Thừa-Thiên và Thị-Xă Huế là cán-bộ
VC nằm vùng, để hăm hại những kẻ có chính-kiến
bất đồng.
10-
V.v...
D . Nội Bộ:
Kể
từ ngày tôi về Vùng Chiến-Tuyến, cuối năm
1973:
1-
Đă chấn-chỉnh, thanh-lọc nội-bộ
Cảnh-Lực, nhất là Đặc-Cảnh, Vùng I.
2-
Đă được Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn I & Quân
Khu I ủy-thác trách-nhiệm chủ-tŕ hoạt động
chống Cộng tại vùng có dân-cư trên toàn lĩnh-thổ
Miền Trung.
3-
Đă tiên-phong điều-động Cảnh-Sát Dă-Chiến
hành-quân diệt-Cộng phối-hợp với Đặc-Cảnh
và Thám-Sát Đặc-Biệt, tiến tới phối-hợp
với Nghĩa-Quân và Địa-Phương-Quân.
4-
Đă được Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn I & Quân
Khu I tín-nhiệm phân-công chính-trách thiết-lập
“Trận Liệt Chính-Trị Cộng-Sàn Liên-Khu IV–Liên-Khu
V”, dùng trong Quân-Lực, Cảnh-Lực, T́nh-Báo,
Phản-Gián, Thông-Tin, Chiêu-Hồi, v.v...
5-
Đă thực-sự làm chủ Ngành Đặc-Cảnh, điều-động
các cấp nhân-viên thuộc quyền ra ngoài
hệ-thống Sắc-Phục, theo hệ-thống
quản-trị biệt-lập của ḿnh.
6- Đă được Người Bạn Đồng Minh tín-cẩn ủy quyền kư phiếu sử dụng phi-cơ “Air America”; tùy-nghi tiêu tiền không cần hội-ư trước. Trước kia, chỉ có chưa đầy 4,000 đồng mà họ phàn-nàn; với tôi, tôi tiêu mỗi tháng hơn 400,000 đồng mà họ vui ḷng...
V.v...
*
Thành-tích
mà chi, công-trạng mà chi .
Vượt
khỏi hải-phận Vùng I, với tôi chưa phải là
đă vượt khỏi những gian-nan nguy-khốn, dưới
h́nh-thức khác, vẫn c̣n tiếp-tục thử-thách
mọi người Việt-Nam trên mọi nẻo đường
chiến đấu, để bảo-vệ, hưng-phục
và kiến-thiết Quê Hương.
Những
ǵ đang chờ-đợi chúng tôi ở Cam Ranh hay Vũng
Tàu, bến bờ của phần đất tư-do c̣n
lại của Viêt-Nạm Cộng-Ḥa?
Một
chiếc “trực thăng Cảnh-Sát” (v́ sơn hai màu
xanh+trắng, và do Cảnh-Sát Đặc-Biệt sử
dụng thường xuyên) c̣n đậu yên trên chiếc
tàu “Pacific Contender”, cũng sơn hai màu xanh+trắng,
của Hoa Kỳ. Tôi không phải là hành-khách của nó.
Không ai đón tiếp, ủy lạo, hướng dẫn,
đỡ đần.
Tôi
vào trụ-sở Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực thị-xă
Cam Ranh. Trung-tá
Chỉ-Huy-Trưởng ở đây báo-cáo ngay lên thiếu-tướng
Nguyễn Khắc B́nh, và trong chốc lát nhận được
điện phúc của văn-pḥng Tư-Lệnh
Cảnh-Lực Quốc-Gia, chỉ-thị trung-tá Lê Xuân
Nhuận tạm đến đợi lệnh Trung-Ương
tại Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng II ở Nha
Trang.
Lúc
ấy là đă chạng vạng ngày 31-03-1975. Không phải
chỉ có “quân, công, cán, chính”, là bốn giới tiêu-biểu
của xă-hội Miền Nam, từ Vùng I thất-tha
thất-thểu chạy vào, mà trên quốc-lộ số 1
cũng đă diễn ra cái cảnh đủ loại xe
cộ chen lấn chở người di-tản từ Kontum,
Pleiku, Phú Bổn, Darlac, B́nh Định, Phú Yên, Khánh Ḥa ...
của Vùng II từ hướng Bắc đổ về phương
Nam.
Xe
tôi phải lội xuống ruộng, v́ không có chỗ
để chạy ngược chiều.
Thoáng có tiếng một cụ già nhà ở gần
đó ngao-ngán nh́n theo chúng tôi, lắc đầu đọc
lớn lên hai câu thơ:
Lạc loài một lũ tàn binh
Ải xa đắp lũy, xây thành uổng công!