THĂM NUÔI
Thời-gian sống trong môi-trường "cải-tạo"
Có gì vui bằng lúc được thăm nuôi?
Lòng nhớ+lo canh-cánh mãi nung sôi,
Gặp mặt được mới thoả tình mong ngóng.
Các bạn hỡi! Hôm nay ngày "giải-phóng"
Khỏi đoạ-đày, hành-hạ -- kiếp lao-sai!
Cởi bộ áo-quần rách-nát, dơ, khai,
Mặc bộ khác để dành từ đáy xách;
Mượn gương lược chải đường ngôi thẳng vách;
Nhoẻn môi cười xem thử có còn... tươi?
Cả tâm-hồn đều tháo mở, buông lơi...
Và bè-bạn chúc mừng, thăm hỏi chuyện...
Người thăm nuôi, đủ thành-phần hiện-diện:
Những mẹ già, vợ dại, với con thơ;
Những anh trông, chị nhớ, với em chờ;
Những nghĩa trọng, tình thâm, duyên nợ nặng;
Những bức-xúc không làm sao nén đặng:
Khóc hay cười, nước mắt cũng trào tuôn...
Người nói thao-thao như sóng bể, mưa nguồn;
Kẻ lẳng-lặng nhìn nhau quên hết ý...
Thất-thểu những lão-bà
thương bạn già lẻ-loi trong lao-lý;
Bơ-vơ những thiếu-phụ
thiếu đàn-ông trụ cột của gia-đình;
Những vị-hôn-thê bé-bỏng xinh-xinh:
Vắng bóng "trẫm", "ái-khanh" buồn biết mấy!
Những đứa con mới lần đầu trông thấy
(Khi sinh ra, cha nó đã vô tù!);
Những đứa con như gió thổi, lớn nhanh vù:
Lâu, gặp lại, tưởng con người kế-cận!
Những đứa con đã thành-thân, thành-phận,
Đưa vợ hay chồng đến ra mắt ông gia;
Những đứa con đã làm mẹ, làm cha,
Ẵm cháu nhỏ đến diện-trình ông nội/ngoại;
Và những đứa con đợi hoài không thấy lại,
(Ngỡ ốm đau, bận việc, hoặc đi xa)
Nay tình-cờ hàng-xóm hé môi ra:
Cũng "học-tập", hoặc là... đã chết!
Những đứa con vợ sinh chồng chẳng biết,
(Chín tháng, mười ngày, đâu có bao lâu!)
Nay vô-tình tin-tức tới tai nhau:
Giọt máu ấy của người nào khác giống!
Có một nữ du-kích
mặc áo-quần "quân giải-phóng"
Đội mũ tai-bèo, mang súng ngắn bên hông,
Tới trại giam xin đồng-chí cho thăm chồng!
Có một nữ phú-gia lái xe-hơi lộng-lẫy,
Áo dài hoa thướt-tha bên ruộng rẫy,
Tới trại giam xin "cách-mạng" cho thăm chồng!
Có một nàng, con cán-bộ kiên-trung,
Giai-đoạn trước yêu nhằm người phía địch,
(Chính-trị thì tương-xung,
mà ái-tình thì không đối-nghịch)
Đến thăm chàng: "em vẫn... đợi-chờ anh!"
Có một ông, sao khéo giấu xung quanh,
(Từ lâu nay ai cũng tưởng "hiền-lành",
Nay mới lộ:) hai bà... cùng xuất-hiện!
Ngày thăm nuôi trở thành ngày lớn chuyện!
Ở tù càng lâu, càng nhớ người thương;
Bụng càng đói rạc, xác càng giơ xương;
Trái tim nín được, mà dạ-dày ngỗ-ngược:
Chất béo, chất đường... ước gì có được!
Mong ngóng quà hơn cả ngóng thân-nhân!
Có dăm người "học-tập" thật-sự bình chân,
Không bởi chính-sách mà do gia-đình mới phất.
Trái lại, nhiều người vợ+con lây-lất,
Đành âm-thầm cam thân-phận "mồ-côi"!
Có kẻ quá thèm, đành mặt lấm, danh hôi:
Đã trộm ngoài đồng, mà về phòng cũng trộm!
Có một anh cần-cù -- tre chau, gỗ chạm,
Suốt tháng trời ráp được cái lồng chim;
Bụi cỏ, lùm cây, lùng sục kiếm tìm,
Bắt châu-chấu về nuôi con chít-chít.
Khi nó lớn, biết hót, kêu... ríu rít,
Nhắn vợ nhà đưa đám nhỏ lên theo,
Hy-vọng có quà của bố biếu con yêu;
Nhưng lúc được kêu tên ra cổng trại,
Bị cán-bộ... kiểm-tra ngăn chận lại,
Ngắm lồng chim, tuyên-bố cấm... và thâu!
Ngày thăm nuôi: buồn biết đổ đi đâu!
Có một chị, từ miền xa... lặn-lội
Suốt mấy ngày đêm, sương dầm, gió gội,
Tới thăm chồng... thì chồng đã... ra ma!
Ngày thăm nuôi: ngày uất-hận bao-la!
Ôi, những giọt lệ! Những dòng nước mắt!
Chỉ có các ngươi là thành-thật nhất,
Còn, ngoài ra, tất cả phải tô son:
Trong không muốn làm buồn vợ, phiền con;
Ngoài chẳng muốn làm đau chồng, khổ bố;
Và, trước mắt thì nội-quy cáo tố;
Và, bên tai thì cán-bộ rình nghe;
Nên miệng nói yên mà dạ vẫn e:
Môi nở nụ cười mà lòng đau nhói,
Không nói được những gì mong được nói!
Để khỏi vô cùm... và bị cấm thăm nuôi!
Có một người hí-hửng mãi không thôi,
Khoe vợ đảm, con ngoan, làm ăn phát-đạt,
Tối, họp Đội, xung-phong ra múa hát
Và góp vui bằng những chuyện... tiếu-lâm...
Nhưng, đêm nằm, nước mắt chảy âm-thầm,
Bị... phát-hiện, đành phơi bày tim óc:
"Con tôi chết mà tôi không dám khóc
"Vì sợ bị phê-bình là... thiếu an-tâm;
"Nhưng, tự đáy lòng, máu mủ tình thâm...
"Xin nhận khuyết-điểm, lần sau khắc-phục!"
Ôi, thăm nuôi: thiên-đường trong địa-ngục;
Lòng rộn-ràng, náo-nức như... đi thi.
Chưa ra bài, biết có bảng vàng ghi?
Xong: đậu? hỏng? -- tự tuỳ mình chấm lấy!
THANH-THANH