TÔI đã sẵn-sàng chờ-đợi giờ phút này, là lúc bị bắt dẫn đi; nhưng nó xảy ra không giống những điều tưởng-tượng của tôi.

        Chúng chở tôi đến biệt-thự của một y-sư đã bỏ chạy rồi, ở số 22 đường Bá-Ða-Lộc, Nha-Trang, đối-diện với khu cư-xá của các viên-chức Tòa Tổng-Lĩnh-Sứ Hoa-Kỳ tại Vùng II.

Viên chỉ-huy tự giới-thiệu là Hồng Kỳ, Trưởng Mũi Công Tác, Phân Khu Nam, Liên Khu V.

Thì ra y là một trong các đối-tượng điệp-báo của chúng tôi, mà các Sở Ðặc-Cảnh Tỉnh Bình-Ðịnh, Phú-Yên, và Khánh-Hòa đã nắm vững lý-lịch & hoạt-động và báo-cáo lên tôi; nay tôi mới thấy mặt y.

Y đưa tôi đi xem qua các phòng trong biệt-thự; rồi dẫn tôi vào buồng-ngủ chính, bảo tôi ở đó; trong lúc một số nam+nữ phần-tử khác: kẻ thì bưng cơm, bưng nước vào; kẻ thì giăng mùng, mở quạt-máy cho tôi.

Xong, y đem vào một máy thu-thanh, bảo tôi mở nghe bất-cứ Ðài nào; rồi y tự tay mở Ðài Sài-Gòn bảo tôi cứ nghe tự-nhiên.

Cuối cùng, y nói:

- Sáng mai sẽ làm việc.  Chúc chú nghỉ khỏe.  Và xin lỗi chú, vì nguyên tắc, chúng cháu phải khóa các cửa từ phía bên ngoài; cần gì thì chú cứ gọi, có các du kích trực suốt ngày đêm.

TIẾP-TỤC nghe toàn tin-tức bất-lợi, như tôi đã nghe ở nhà từ mấy tuần nay, làm sao mà tôi “nghỉ khỏe” cho được, khi đã thực-sự bị bắt, không biết số-phận của mình rồi sẽ ra sao...

Hy-vọng duy-nhất của tôi là được Trung & Thạch “Hòa-Hợp Hòa-Giải Dân-Tộc” xin giùm cho tôi “đền tội” ở gần đâu đây, để vợ+con tôi nhận xác, dứt-khoát biết chắc việc gì đã xảy ra rồi, khỏi phải lặn-lội đi tìm - mà chắc chi đã tìm ra, nhận ra - trong các mồ chôn tập-thể như các nạn-nhân vụ Tết Mậu-Thân² ngoài Huế năm xưa.

 ______

² Việt-Cộng thảm-sát & chôn sống tập-thể hơn 5 ngàn đồng-bào không vũ-khí, tại Huế, trong vụ “tổng-tấn-công” Tết Mậu-Thân, 1968.

TÔI càng nghĩ đến cái chết thì niềm uất-hận trong tôi càng tăng.

Căm-thù Cộng-Sản là chuyện đã đành; xót-thương vợ+con là việc đương-nhiên.

Nhưng, oán-trách “Quốc-Gia” thì mới là niềm bi-phẫn gặm nhấm tim+gan tôi, ám chiếm tâm-hồn tôi, đến nỗi mỗi lần nhớ đến những anh-hùng dân-tộc, những thắng-lợi vẻ-vang, dẫy đầy trong lịch-sử kháng-Cộng cứu-quốc mấy mươi năm qua, tôi lại thấy hiển-hiện lên trong đầu óc mình những việc làm xấu/ác hay dở/sai, những ý nghĩ thấp/hèn hay nông/non của một số ít nhân-vật mà vì thế-đứng của họ có ảnh-hưởng sâu rộng nên đã gây nhiều tai-hại cho vận-mệnh của mọi người...

*

        SÁNG ngày hôm sau, 18-4-1975, Hồng Kỳ chờ tôi ăn điểm-tâm xong mới bảo tôi ra phòng-khách “làm việc” với y.

Không đợi y nói, tôi đã nói trước:

- Thưa ông, tôi đã sẵn-sàng chấp-nhận cái chết.  Tôi nghĩ đó là hình-phạt tối-đa, dù ông có dùng những biện-pháp gì.  Xin ông đừng tra-tấn tôi, mất công.

        Y tỏ ra rất ngỡ-ngàng, lặng yên một lát, rồi trả lời tôi:

- Cháu hiểu tâm trạng của chú.

Chuyện đó, hôm nào chú sẽ nói thẳng với Ban Lãnh Ðạo Công An Liên Khu.  Riêng cháu thì phải thi hành lệnh trên, chỉ yêu cầu chú cho biết một số tình hình để phục vụ cho nhu cầu tiến quân của Giải Phóng vào các Tỉnh phía trong, và cho công tác thanh lọc của Cách Mạng tại các vùng mới giải phóng xong.

Tôi liền thoái-thác:

- Ông đọc tờ khai lý-lịch của tôi nạp tại văn-phòng trình-diện, hẳn ông đã biết là tôi đi khỏi Vùng II từ cuối 1973.  Tình-hình thay đổi hằng ngày, hằng giờ; những điều tôi biết hồi đó đâu còn có giá-trị gì đối với thực-trạng hôm nay.  Tôi nghĩ ông nên hỏi các chứng-nhân làm việc ở đây vào những giây phút cuối-cùng thì tin-tức mới cập-nhật hơn.

        Hồng Kỳ im-lặng nhìn tôi; tôi cũng nhìn thẳng vào y.  Cuối cùng, y bảo tôi:

        - Thôi, chú báo cáo về tổ chức và hoạt động của Cảnh Sát Ðặc Biệt nói riêng, và "Ngụy" nói chung, từ trước đến nay tại Vùng này, để cháu bổ túc tài liệu có được từ các nguồn khác, và của các Ty, để cháu dùng cho Phân Khu Nam của cháu trong này.

        Y trao cho tôi một xấp giấy trắng và một cây bút bi xanh, rồi ra cửa sau.

SAU đó có mấy dãy nhà, và nhà bên cạnh là nơi y đặt văn-phòng.

Nhiều người mặc dân-phục, nhưng lưng có mang súng lục, dùng xe Honda-2-bánh chạy vào, chạy ra liên-miên, hẳn để báo-cáo và nhận công-tác.  Còn người bị bắt thì chúng giải vào trong cư-xá cũ của Tòa Tổng-Lĩnh-Sứ Hoa-Kỳ ở bên kia đường.

Thời-gian tôi chưa bị bắt, tôi nghe anh+em ở đây nói là Việt-Cộng có hai cơ-quan Công-An, một phụ-trách Tỉnh Khánh-Hòa và một coi nhiều Tỉnh hơn.  Công-An của Tỉnh thì đã chiếm-dụng trụ-sở cũ của Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực và Sở Ðặc-Cảnh Tỉnh Khánh-Hòa rồi, còn Phân-Khu Nam của Liên-Khu V thì đóng ở đây.

Hôm tôi đến khai ở phòng trình-diện Nha-Trang, cán-bộ ở đó nói là, xét về chức-vụ của tôi, tôi sẽ “làm việc” với cấp cao hơn.

BỘ-ÐỘI Cộng-Sản Bắc-Việt lúc đó đã tiến vào quá Cam-Ranh, đang đụng quân ta trên đất Phan-Rang.

Hôm nay thì chúng đã vào sâu hơn...

GẦN trưa, Hồng-Ký tạt lui, thấy tôi chưa viết được gì, y bèn mở máy thu-thanh cho tôi nghe tin.

Phòng-tuyến Phan-Rang đã vỡ; và địch đã bắt sống được trung-tướng Nguyễn Vĩnh Nghi, là Tư-Lệnh Tiền-Phương của Quân-Ðoàn III/Quân-Khu III, chuẩn-tướng Phạm Ngọc Sang, là Tư-Lệnh Sư-Ðoàn 6 Không-Quân, đại-tá Nguyễn Thu Lương, là Lữ-Ðoàn-Trưởng Lữ-Ðoàn 2 Nhảy Dù, v.v... của Việt-Nam Cộng-Hòa.

RỒI hôm sau nữa, đến phiên của Tỉnh Bình-Thuận, vùng đất cuối cùng của Quân-Khu II...

        ÐẦU óc quay cuồng, tôi nhắm mắt lại, và chỉ toàn thấy quanh mình thất-bại ê-chề, mất-mát tức-tưởi, tù-đày nhục-nhã, chết-chóc đau-thương...