Từ PHI-TRƯỜNG ĐÀ-NẴNG

Ra SÂN BAY GIA-LÂM

 

 

PHI-TRƯỜNG Đà-Nẵng là sân-bay lớn nhất, sau Tân-Sơn-Nhất của Thủ-Đô Sài-G̣n.

 

Hôm ấy, tôi có việc vào trụ-sở của hăng hàng-không “Air America” của Hoa-Kỳ th́ thấy Ông Vũ Hồng Khanh, là một lăo-lănh-tụ của Việt-Nam Quốc Dân Đảng, đáp phi-cơ “Air America” từ Sài-G̣n ra. Có nhiều nhân-vật cao-cấp của chính-đảng ấy tại các Tỉnh+Thị ngoài này đến đón ông; họ dùng xe hơi mà trên xe nào cũng có gắn đảng-kỳ. Ông ra Miền Trung với một mục đích: ḥa-giải để thống-nhất các hệ-phái vẫn chống-phá nhau lâu nay. Việc ấy tôi đă biết trước; nhưng tôi không định đến xem mà chỉ t́nh-cờ thấy thôi.

Sau đó, tôi về văn-pḥng th́ được Sở Đặc-Cảnh Thị-Xă Đà-Nẵng báo-cáo là Ông Vũ Hồng Khanh đă đáp phi-cơ “Air Vietnam” ra đến nơi rồi.

Một trong các lư-do báo-cáo sai-lầm là v́ không có nhân-viên Cảnh-Sát gác tại cổng phi-trường. Nhân-viên phụ-trách bên trong th́ là Sắc-Phục, không làm công-việc t́nh-báo, vào ra theo xe chở khách của “Air Vietnam”, ở luôn trong đó cho đến hết ngày.

 

HĂNG hàng-không dân-sự “Air Vietnam” dùng chung phi-trường Đà-Nẵng với các phi-cơ quân-sự của Sư Đoàn I Không-Quân; nhưng tại cổng vào phi-trường th́ chỉ có một nhân-viên Quân-Cảnh canh gác. Nhân-viên này không kiểm-soát thường dân, và thường không cho thường-dân lẻ-loi đi bộ hay đi xe đạp, xe gắn máy vào phi-trường. Xe “Air Vietnam” chở hành-khách và hành-lư, cùng các loại xe-hơi khác, vào đến nhà-ga th́ hành-khách lẫn-lộn với những người đi đưa, đi đón, cũng như các người vào ra buôn bán tại đây; và hành-lư th́ lẫn-lộn với đồ-đạc, vật-dụng của câu-lạc-bộ sân bay; nên khó phát-hiện, ngăn-ngừa kẻ gian, việc gian.

Chỉ riêng một việc, cứ mỗi buổi chiều cuối tuần, khoảng bốn/năm giờ, là có hằng chục cô-gái có vẻ là con nhà-lành, nữ-sinh, chực sẵn ở cổng để các phi-công ra đón nhận vào, ở lại suốt đêm bên trong cư-xá sĩ-quan, cũng đă là một sơ-hở đối với an-ninh nội-vi phi-trường rồi.

 

Tôi đă nêu vấn-đề này ra, và phải can-thiệp với các giới-chức an-ninh quân-sự liên-hệ, nên Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Thị-Xă Đà-Nẵng mới cắt nhân-viên Cảnh-Sát dân-sự đến gác ở cổng, cũng như bên trong nhà-ga, cho phép và kiểm-soát thường-dân vào ra phi-trường quốc-tế quan-trọng này của Việt-Nam Cộng-Ḥa.

 

 

THẠC-SĨ VŨ VĂN MẪU

& LỰC-LƯỢNG H̉A-HỢP H̉A-GIẢI DÂN-TỘC

 

HÔM đó, tôi đến phi-trường Đà-Nẵng để xem phái-đoàn Ḥa-Hợp Ḥa-Giải Dân-Tộc từ Sài-G̣n ra, đồng-thời quan-sát hoạt-động của toán CSQG mới được nâng lên thành Cuộc tại phi-trường này, sau khi xảy ra hai vụ không-tặc nổ phi-cơ “Air Vietnam” – vụ trước kết-thúc ở Phú-Bài ngoài Huế, và vụ sau chấm dứt ở Phan-Rang nhưng xuất-phát từ Đà-Nẵng này.

 

Thiếu-Tá Tôn Thất Lộc – hồi c̣n ở Huế, là một giáo-sư tại Trường “Quốc-Gia Âm-Nhạc” nay làm Trưởng-Cuộc ở đây, với tôi là chỗ bạn thân từ xưa.

Anh đùa hỏi tôi: tại sao gọi là Trưởng-Cuộc, mà không là Cuộc-Trưởng – chữ “Trưởng” đứng sau, như trong “Tiểu-Khu-Trưởng”, “Chi-Khu-Trưởng”, “Xă-Trưởng”, v.v...

Tôi có biết một lư do, nhưng tránh trả lời.

Chỉ v́ “Trung-Ương” đă khoái nên chọn chữ “Cuộc” thay v́ “Trạm”, “Bót”, “Đồn”, “Phân-Chi”, để gọi cấp Xă của Ngành/Nghề ḿnh. Nhưng “Cuộc” chỉ là biến-âm của “Cục”, nếu gọi “Cuộc-Trưởng” th́ nó đồng-nghĩa với “Cục-Trưởng”; mà “Cục-Trưởng” th́ là chức danh của các đại-tá, có thể là tướng, đứng đầu các Cục tại Bộ Tổng-Tham-Mưu. Gọi cấp thấp nhất của ḿnh là Cuộc-Trưởng có thể bị hiểu ngầm là xem các Cục-Trưởng khá cao bên quân-ngũ ngang hàng với các Cục/Cuộc-Trưởng dưới chót của ḿnh. V́ thế nên phải đảo thành “Trưởng-Cuộc” Cảnh-Sát Quốc-Gia.

 

LÁT sau th́ các loại xe chở hành-khách và người đi đón/đi đưa tấp-nập vào.

Đại-Tá Đàm Trung Mộc, luật-gia, một cấp chỉ-huy và giảng-sư kỳ-cựu của CSQG, hôm nay lên đường rời Vùng I sau mấy ngày thanh-tra ngoài này. Tôi đến nói chuyện với ông.

Một lát th́ có Đại-Tá Lê Đạt Công, Trưởng Pḥng 2 Quân Đoàn III & Quân-Khu III – ra đây xử-lư thường-vụ trong lúc Đại-Tá Phạm Văn Phô, Trưởng Pḥng 2 Quân-Đoàn I & Quân-Khu I đi công-tác tại Hoa-Kỳ – cũng đến phi-trường để vào Biên-Ḥa. Tôi giới-thiệu hai người với nhau. Đại-Tá Công tưởng Đại-Tá Mộc cũng ở trong ngành Đặc-Cảnh như tôi, nên vỗ vai tôi mà nói với Đại-Tá Mộc: “Cứ như tay này chúng tôi mới thật nể-v́. T́nh-báo phải thế; tự-tin, tự-lực, chứ không che dù như mấy người khác!”

Một số đại-tá khác cũng đến. Tôi giới-thiệu Đại-Tá Dương Công Liêm với các Đại-Tá Mộc, Công, và Lê Bá Khiếu. Đại-Tá Khiếu là Tỉnh-Trưởng Tỉnh Quảng-Ngăi. Đại-Tá Liêm là Liên Đoàn-Trưởng Công-Binh Quân Đoàn II đóng ở Quy-Nhơn; anh cũng làm thơ như tôi từ thuở đôi mươi. Đại-Tá Đỗ Tung là Trưởng Phái Đoàn VNCH trong Ban Liên-Hợp Quân-Sự 2-Bên tại Khu-Vực II ở đây.

 

PHI-CƠ đáp xuống.

Ban lănh-đạo trung-ương của “Lực-Lượng Ḥa-Hợp Ḥa-Giải Dân-Tộc” – hậu-thuẫn cho Đại-Tướng Dương Văn Minh – tiến vào.

Thạc-Sĩ Vũ Văn Mẫu, Chủ-Tịch, cùng với Giáo-Sư Vơ Đ́nh Cường, Dân-Biểu Phan Xuân Huy, v.v...

Các đại-diện của LLHHHGDT Đà-Nẵng ra đón. Có một số đồng-bào cũng đến chào họ. Tôi thấy Bác-Sĩ Phạm Văn Lương, chủ-nhân bảo-sanh-viện ngay trước nhà tôi, trên đường Lê Lợi, nói ǵ với Giáo-Sư Vơ Đ́nh Cường mà mắt nh́n về phía tôi.

Trước hôm tôi ra Vùng I này, trong một bữa tiệc do một số bác-sĩ (trong đó có Bác-Sĩ Phạm Văn Lương mà sau này ra Đà-Nẵng rồi, gặp mặt lại, tôi mới biết), khoản-đăi Đại-Tá Lê Trọng Đàm, Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng II, Đại-Tá Đàm đă giới-thiệu tôi là tân-“Giám Đốc Công-An Miền Trung”.

Chức-vụ Giám-Đốc-một-Nha-nhiều-Sở của tôi đă được quy-định bằng một Sắc-Lệnh của chính-phủ, nhưng văn-kiện ấy chỉ được phổ-biến hạn-chế, để bảo-mật tổ-chức của Ngành. Cảnh-Sát Đặc-Biệt là danh-xưng mới của ngành Công-An.

Khi đến chỗ tôi, giáo-sư Vơ Đ́nh Cường, sau mười mấy năm, vẫn nhận ra tôi. Anh ngạc-nhiên hỏi tôi:

– Bây giờ Thanh-Thanh làm ǵ, ở đây?

– Tôi hiện nay là “Giám Đốc Công-An Miền Trung”!

Cái tước-hiệu ấy đă có một thời tác-động mạnh lên tâm-trí người dân Miền Trung. Tôi cố ư nhắc đến mấy tiếng ấy với Giáo-Sư Cường, là người hồi xưa đă hơn một lần bị thẩm-vấn tại cơ-quan nói trên.

Giáo-Sư Cường quay lại giới-thiệu tôi với Giáo-Sư Mẫu:

– Đây là thi-sĩ Thanh-Thanh, một người anh-em từ xưa.

Thượng-Nghị-Sĩ Vũ Văn Mẫu chào, bắt tay tôi, và nói:

– Rất hân-hạnh được biết đại-tá.

Các người kia cũng chào và bắt tay tôi. Tôi cười nhấn mạnh với Dân-Biểu Phan Xuân Huy:

– Ông dân-biểu ở ngoài này th́ tôi đă có biết rồi. Trong vùng trách-nhiệm của tôi mà!

Nguyên Ông Huy là thành-viên giảng-huấn của Viện Đại-Học Huế; nhưng ông bí-mật hoạt động cho Việt-Cộng, Đặc-Cảnh chúng tôi đă có đầy-đủ hồ-sơ. Cũng như Dân-Biểu Nguyễn Công Hoan của Tỉnh Phú-Yên, mà tôi biết được hồi tôi nắm Ngành Đặc-Cảnh Vùng II. Và nhiều người khác, vân vân.

Họ là nhân-vật dân-cử, được quyền bất-khả xâm-phạm, nên gây khó-khăn cho Ngành An-Ninh.

Cường thân-Cộng, Huy thờ-Cộng, đều là quân-sư của Mẫu, khích động đại-khối quần-chúng ở ngay trong ṿng đùm-bọc của Chính-Quyền Quốc-Gia.

 

Lực-Lượng Ḥa-Hợp Ḥa-Giải Dân-Tộc tổ-chức mít-tinh khắp nơi, công-khai đ̣i-hỏi Việt-Nam Cộng-Ḥa đơn-phương ngưng bắn, tiến tới bắt tay với kẻ thù. Điều lạ là không thấy có cấp+chức nào trong chính-quyền, từ trung-ương đến địa-phương, ra mặt đối-đáp ǵ. Tôi bèn đề-nghị, và được Thiếu-Tướng Nguyễn Khắc B́nh (Tư-Lệnh Cảnh-Lực Quốc-Gia) và Chuẩn-Tướng Huỳnh Thới Tây (Tư-Lệnh Đặc-Cảnh Trung-Ương) cho phép, đứng ra tiếp-xúc với họ để t́m hiểu, trao đổi những vấn-đề cần.

 

Lần này ra đây, họ sẽ đi đâu và làm những ǵ, chúng tôi đă biết rơ rồi; một phần là nhờ Đặc-Cảnh các Tỉnh liên-hệ, một phần là do mật-viên của tôi nằm ngay bên trong Chùa Tỉnh-Giáo-Hội Đà-Nẵng ở đường Ông Ích Khiêm – là trạm đầu-tiên cũng như cuối-cùng của họ trên mỗi chuyến đi các tỉnh Miền Trung. Nhưng tôi giả-vờ như chưa biết ǵ, vừa để thăm ḍ thái-độ của họ, vừa để bảo-mật đường dây của ḿnh:

– Quư vị dự-định làm ǵ, nhất là tập-trung đông người, vui ḷng thông-báo cho chính-quyền địa-phương, để xin nhân-viên đến giữ an-ninh. Đừng để xảy ra sự-việc đáng tiếc như vụ vừa rồi trong Nam. Quư vị thừa biết là Việt-Cộng sẵn-sàng trà-trộn vào đám đông.

Thạc-Sĩ Mẫu đáp ngay:

– Vâng. Chúng tôi rất tiếc về vụ lộn-xộn vừa rồi trong đó, bởi v́ đồng-bào đến dự quá đông, như cả biển người sùng-sục, ra ngoài dự-liệu của chúng tôi. Nhưng chúng tôi đă chấn-chỉnh lại mọi sự rồi. Xin đại-tá yên tâm...

 

VÀ rồi từ đầu đến cuối, dù cho đồng-bào tham-dự các cuộc mít-tinh do Lực-Lượng Ḥa-Hợp Ḥa-Giải Dân-Tộc tổ-chức có đông đến đâu, trên khắp Vùng I vẫn không có ǵ đáng tiếc xảy ra.

 

 

HAI HẠ-SĨ-QUAN KHÔNG-QUÂN VNCH
LÀM NỘI-TUYẾN CHO VIỆT-CỘNG

 

THIẾU-TÁ Ngô Phi Đạm, Chánh Sở Tác-Vụ, sau khi phối-kiểm, đă tŕnh lên tôi kết-quả của một công-tác là đă phát-hiện được một tổ-chức nội-tuyến của Việt-Cộng bên trong Sư-Đoàn I Không-Quân QL/VNCH đóng trong phi-trường Đà-Nẵng.

 

Nghiên-cứu tin-tức từ nhiều đường dây khác nhau, chúng tôi t́m ra một số mục-tiêu, trong đó có hai trung-sĩ Không-Quân, một người thợ sửa chữa xe đạp/xe-gắn-máy, và một nữ-giáo-viên.

Hai hạ-sĩ-quan Không-Quân, tên Hạ và Đông, th́ tùng-sự tại bộ-phận Kỹ-Thuật, bên trong phi-trường. Người thợ sửa chữa xe, tên Xuân, th́ dựng một cái quán cóc, làm nơi hành-nghề và cư-trú, ở Quận Nh́. Cô giáo, tên Thu, th́ dạy và ngụ ở Quận Ba, bên kia sông Hàn.

Theo dơi các mục-tiêu này th́ thấy hai viên trung-sĩ thường-xuyên đem xe ra chữa ở quán của Xuân; cô giáo, từ bên Quận Ba, cũng thường qua đây, đóng vai t́nh-nhân của Xuân. Nhưng Thu th́ đẹp, có học, c̣n Xuân th́ chỉ là một người thợ thô quê, trong lúc cả Hạ lẫn Đông th́ bảnh trai hơn. Thế mà Thu chỉ đến gặp Hạ/Đông tại quán của Xuân, không hẹn nơi khác, không có bạn trai nào khác, và cũng không ở nán lại lâu hơn với Xuân khi chỉ c̣n lại “một cặp t́nh-nhân” với nhau. Đó là sơ-hở trong việc chọn dùng ngụy-thức/ngụy-tích của bốn tên này.

Cuối cùng, nội-tuyến của ta xác-nhận:

– Địch sẽ phá-hoại bên trong phi-trường.

Đọc lại báo-cáo của các điệp-viên, tin chắc ở độ trung-thực của các nguồn tin, tôi liền thảo-luận với Đại-Tá Lê Quang Nhơn, Chánh Sở I An-Ninh Quân-Đội, để có biện-pháp ngăn-ngừa kịp thời .

Biện-pháp mà tôi đề-nghị là giao hai hạ-sĩ-quan liên-can cho tôi, v́ bên Quân-An chưa biết ǵ về hành-tung của kẻ khả-nghi, và tôi th́ phải bảo-mật mật-viên của ḿnh.

Đại-Tá Nhơn tŕnh lên Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn I và bàn-bạc với Bộ Tư-Lệnh Sư Đoàn I Không-Quân, xong liền đồng-ư để tôi câu-lưu cặp Hạ+Đông để điều-tra.

Tôi giao hai hạ-sĩ-quan Không-Quân nói trên cho Đạm và Văn, cầm chân chúng tại một “nhà an-toàn”, suốt trong hai tuần.

 

ĐÂY là lần đầu, Cảnh-Sát Đặc-Biệt, dân-sự, bắt giam & thẩm-vấn quân-nhân, trong khi chưa có bằng-chứng quả-tang.

Như thế tức là chúng tôi phải phá tổ-chức Đặc-Công nội-tuyến này của Việt-Cộng; do đó, chúng tôi phải bắt cả cô giáo Thu lẫn anh thợ Xuân. Nhưng không hiểu sao tên thợ chữa xe đă biến mất tăm.

Rốt cuộc, Đặc-Cảnh lấy được lời cung của giáo-viên Thu. Ả chỉ là liên-lạc-viên, trung-gian nhận+chuyển chỉ-thị & báo-cáo giữa một cán-bộ Việt-Cộng Liên-Khu & Quân-Khu V với tên Xuân, và với Hạ+Đông qua tên Xuân; tên này là một tổ-trưởng nằm vùng, đặc-trách đường dây Không-Quân trong phi-trường quân-sự này.

Những lời khai này của ả phù-hợp với tin t́nh-báo nội-tuyến của chúng tôi.

Ả khai là ả không biết nội-dung chỉ-thị & báo-cáo; tuy nhiên, ả có thoáng nghe Xuân và Hạ+Đông nói ra những tiếng như “họa-đồ”, “chất nổ”, “kho bom”, “thoát-ly”.

Hai tên Hạ & Đông th́ chối quanh-co. Đưa cho chúng xem các tấm ảnh chụp được lúc chúng đến tiếp-xúc với Xuân & Thu tại quán của Xuân th́ chúng xác-nhận có đến, nhưng chỉ đến để chữa xe, và chỉ t́nh-cờ gặp Thu, thấy Thu dễ mến nên có chuyện-tṛ vu-vơ mà thôi.

Chúng tôi trả lại cho Quân-An và Không-Quân hai hạ-sĩ-quan liên-can, tóm-tắt kết-quả hỏi cung, ghi rơ nội-dung tin-tức Đặc-Cảnh nhận được, đề-nghị canh pḥng cẩn-mật kho bom và các phi-cơ, điều-chuẩn an-ninh các phần-tử khác, nhất là theo dơi sít-sao hai trung-sĩ này, nếu cần th́ thuyên-chuyển chúng đi nơi xa hơn.

 

MỘT tuần trước ngày Đà-Nẵng thất-thủ (29-3-1975), vào một buổi sáng đẹp trời, bỗng-nhiên có hai tiếng nổ khủng-khiếp vang lên, làm rung-chuyển cả thành-phố lẫn vùng tiếp-giáp ở phía ngoại-ô. Lúc đó tôi đang trên đường từ Quận phía biển qua cầu Trịnh Minh Thế để về cơ-quan, nh́n thấy ở hướng phi-trường một vầng lửa khói bốc cao như một cây nấm nguyên-tử trong phim Hiroshima và Nagasaki của Nhật bị Mỹ ném bom vào năm 1945.

Hai kho dự-trữ bom lớn, kể cả hỏa-tiễn/napalm, của Sư Đoàn I Không-Quân, dùng để oanh-tạc Việt-Cộng trên khắp Quân-Khu I, đă bị phá-hoại, nổ tung.

An-Ninh Quân Đội Sở I, An-Ninh Quân Đội Đà-Nẵng, An-Ninh Phi-Trường của Không-Quân, v.v... tức-tốc nỗ-lực điều-tra.

Chúng tôi cũng cùng điều-tra bên ngoài, nhưng ḍ t́m xem th́ không gặp được hai tên Hạ & Đông.

(Sau khi tôi bị bắt từ Nha-Trang giải ra Đà-Nẵng, ở đây tôi đă ḍ hỏi các đồng-bào Đà-Nẵng bị bắt về tội “phản-động hiện-hành” th́ họ cho biết có thấy tên Hạ mang lon thượng úy, làm việc ở trụ sở Công An Phường Thạc Gián, c̣n tên Đông th́ không biết giữ chức vụ ǵ mà mặc dân phục, làm việc ở Ủy Ban Nhân Dân Phường Thanh B́nh).

 

 

CHUẨN-TƯỚNG NGUYỄN HỮU HẠNH

 

HÔM ấy tôi đi Sài-G̣n.

Đến giờ ra sân để lên phi-cơ, đại diện của Trạm “Air Vietnam” mời tôi ra trước, nghĩa là đi qua hàng-rào ḍ t́m vũ-khí đựng trong hành-lư xách tay và mang trong người. Nhân-viên hữu-trách của “Air Vietnam” tươi cười đưa tay mời tôi đi qua, không rà soát ǵ. Họ đă biết tôi là ai, và biết là tôi hẳn có mang theo ít nhất là một súng lục pḥng-thân.

 

Trên sân đă có độ mươi sĩ-quan, đa-số là đại-tá trưởng-pḥng tại Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn I. Họ đứng một hàng, trong lúc một đại-tá khác th́ đứng trước mặt Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh. Tôi đoán là viên đại-diện ngỏ lời tiễn-đưa, và Tướng Hạnh đáp lời giă-từ.

 

HÔM qua, tôi đă gặp Tướng Hạnh trong pḥng-giấy của Đại-Tá Hoàng Mạnh Đáng, Tham-Mưu-Trưởng Quân-Đoàn. Đại-Tá Đáng đại-diện Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng, Tư-Lệnh Quân Đoàn I & Quân-Khu I, triệu-tập chúng tôi đến họp bàn về t́nh-h́nh Việt-Cộng và hoạt-động phối-hợp t́nh-báo giữa các cơ-quan. Cùng có mặt lúc đó là các Đại-Tá, Nguyễn Xuân Lộc của Cảnh-Lực Vùng I, Phạm Văn Phô của Pḥng 2 Quân Đoàn I, Lê Quang Nhơn của Sở I Quân-An.

Chúng tôi đang họp th́ Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh vào. Tướng Hạnh là Thanh-Tra-Trưởng của Quân-Đoàn này. Các sĩ-quan kia th́ đă gặp Tướng Hạnh nhiều lần, lúc không có tôi, nên họ tưởng tôi mới gặp lần đầu; do đó, Đại-tá Lộc giới-thiệu tôi.

Nhưng Tướng Hạnh đă tươi cười bắt tay tôi:

– Chúng tôi đă quen nhau từ trong Quân-Khu II.

 

TRONG đó, cơ-quan cầm đầu quân-sự cấp Vùng chia ra làm hai:

Bộ Tư-Lệnh Quân Đoàn II th́ đóng ở Pleiku, và Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II th́ đóng ở Nha-Trang.

NHƯNG Quân Đoàn II & Quân-Khu II hầu như không dung các phó tướng-quân.

Trước hết là Chuẩn-Tướng Lam-Sơn.

Ông tên thật là Phan Đ́nh Thứ, nổi tiếng nhờ đa-tài. Nhưng, chữ tài liền với chữ tai một vần. Trong một buổi lễ, ông mặc lễ-phục, cùng với cố-vấn Mỹ đi kiểm-soát các hàng quân. Viên Cố-Vấn Hoa-Kỳ thọc khăn tay vào trong ṇng súng của một quân-nhân, th́ thấy khăn dính dầu dơ: lính không chùi sạch khẩu súng của ḿnh. Để nêu bằng-chứng tắc-trách của lính dưới quyền của ông, viên sĩ-quan đồng-minh quệt vết dầu dơ từ chiếc khăn tay của anh-ta vào áo của ông. Đáp lại sự xúc-phạm ấy, ông đă giáng vào má anh-ta một cái tát tai. V́ thế, ông bị trù-dập liên-hồi. Khi Chuẩn-Tướng Lam-Sơn làm Phó Tư-Lệnh Quân Đoàn II, ở Pleiku, một hôm có một quân-nhân vô-kỷ-luật xách súng đến tư-dinh tư-lệnh định làm liều. Ông có mặt ở đó, ra lệnh cho y buông súng; nhưng y bất-tuân nên ông bấm c̣. V́ thế, ông bị câu-lưu, truy-tố ra ṭa.

RỒI đến Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh. Tướng Hạnh được cử làm Tư-Lệnh-Phó Quân-Khu II, ở Nha-Trang.

Tôi không liên-quan ǵ đến ông, nhưng v́ thói quen nghề-nghiệp tôi cũng t́m biết sơ-sơ đôi điều về ông. Khi Chuẩn-Tướng Huỳnh Thới Tây (Tư-Lệnh Đặc-Cảnh Trung-Ương) ra Vùng II, ngỏ ư muốn ghé thăm Tướng Hạnh, là tôi đưa Tướng Tây đến trụ-sở Quân-Khu, vào thẳng pḥng-giấy của Tướng Hạnh, khiến ông ngạc-nhiên sao tôi biết ông ngồi ở chỗ này.

Tướng Hạnh không được viên tướng Tư-Lệnh Vùng II ưa; nên ông ra Quân Đoàn I & Quân-Khu I, làm Tổng-Thanh-Tra.

 

Là một trong số mấy tướng bị cho giải-ngũ, vào đầu tháng 3-1974, Tướng Hạnh đến pḥng-giấy Tham-Mưu-Trưởng để chào từ-biệt Đại-tá Hoàng Mạnh Đáng; nhân gặp chúng tôi, ông cũng luôn thể ngỏ lời chia tay với chúng tôi.

Tuy ông giữ vẻ tự-nhiên nhưng tôi cảm thấy giọng nói vẳng lên đôi chút bất-măn từ trong ḷng ông.

Khi Tướng Hạnh đă ra khỏi pḥng, Đại-Tá Đáng nói với chúng tôi:

– Ông ta là tướng-mặt-trận thật-sự, chứ không phải là tướng-văn-pḥng đâu.

Nhưng Đại-Tá Đáng nói thêm:

– Mấy tay đó có cần ǵ đồng lương quân-đội, giải-ngũ th́ thôi, đâu thiếu ǵ tiền.

 

SẴN trớn, Đại-Tá Đáng nói qua chuyện buôn lậu của một tư-lệnh của một đơn-vị cũng đóng ở Đà-Nẵng này:

– Một hôm, có một đàn-em của hắn từ trong Sài-G̣n gọi điện-thoại ra, nhân-viên tổng-đài nghe không rơ tên, tưởng là gọi tôi nên chuyển đường dây đến tôi. Tôi mới “a-lô!” là y nói liền: “Em đă gửi hàng ra rồi, chuyến này khá lắm; đại-tá cho người ra đón; phi-cơ X; cất cánh lúc Y giờ; thằng Z mang đi.”

NGỒI ở pḥng-giấy của Đại-Tá Đáng, chúng tôi có dịp nghe+thấy thêm được đôi điều. Tỷ như có lần, đầu năm 1975, nghe điện-thoại xong, ông bảo bên kia chờ máy, để ông vào tŕnh trung-tướng. Ông qua pḥng-giấy Tướng Ngô Quang Trưởng, tŕnh xong, về trả lời người bên kia:

– Trung-tướng chỉ-thị anh em Không-Quân, khi thấy xe tăng, xe tải, bộ-đội của chúng di-chuyển trên đường-ṃn Hồ Chí Minh, dù ở trong tầm oanh-kích của ta th́ cũng đừng hành-động ǵ, cứ để cho chúng tiếp-tục chuyển quân vào Nam...

 

SAU tôi là ban lănh-đạo trung-ương Lực-Lượng Ḥa-Hợp Ḥa-Giải Dân-Tộc ra sân. Họ về Sài-G̣n cùng chuyến với tôi. Tôi nghe Dân-Biểu Phan Xuân Huy nói với Thượng-Nghị-Sĩ Vũ Văn Mẫu và các bạn cùng phe:

– Tao có mang súng mà nó có rà ra đâu!

Giáo-Sư Mẫu nói:

– Máy-móc ǵ rồi cũng thua con-người mà thôi!

Tôi nghĩ rằng các nhân-viên kiểm-soát thừa biết là các nhân-vật dân-cử được cấp vũ-khí tuỳ-thân.

 

Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh cùng các sĩ-quan đi đưa, và Thạc-sĩ Vũ Văn Mẫu cùng nhóm đồng-hành, đă đến cầu thang phi-cơ, nhưng bị nhân-viên hàng-không chận lại chưa cho lên.

Viên đại-diện Trạm “Air Vietnam” mời tôi lên trước, đợi tôi ngồi xong mới để cho các hành-khách khác lên.

 

 

NGƯỜI HÀNH-KHÁCH ĐẶC-BIỆT

 

HƠN bảy năm sau, ngày 15-7-1981, cũng tại chỗ này, viên Trưởng Công-An Cộng-Ḥa Xă-Hội Chủ-Nghĩa Việt-Nam trong sân-bay Đà-Nẵng cũng chận các hành-khách lại, đợi tôi lên xong, ngồi yên vào chỗ, rồi mới cho các người khác bước lên.

 

SỐ là tôi bị hỏi cung nhiều lần, kể cả bởi một phái-đoàn mà họ giới-thiệu là của Bộ Nội-Vụ Hung-Ga-Ri; nhưng không khai-báo những ǵ đáp-ứng nhu-cầu của nhóm điều-tra, nên Bộ Nội-Vụ Cộng-Sản Việt-Nam phái hai cán-bộ cao-cấp vào Đà-Nẵng nhận và giải tôi ra Hà-Nội để “làm việc” trực-tiếp với Công-An trung-ương.

Họ nói:

– Anh là số một đấy nhé. Tù “Ngụy” mà được cho đi máy bay!

Sở Công-An CSVN Tỉnh Quảng-Nam Đà-Nẵng có 3 chiếc xe-hơi sang nhất, hiệu Peugeot đời mới, mỗi chiếc một màu, tịch-thu của các nhà giàu địa-phương. Họ dùng loại xe ấy để chở tôi đi+về giữa các trại giam, trụ-sở Ty, các nơi cần đưa tôi đến, và sân bay. Tôi đă dùng qua cả 3 chiếc xe nói trên.

Sáng nay họ đưa tôi vào phi-trường.

 

Ở chỗ trước kia chỉ là cái cḥi với cây chận đường để nhân-viên CSQG và Quân-Cảnh xét giấy người vào, nay là một trụ-sở đồn kiểm-soát của Công-An đường-hoàng. Tất cả xe-cộ đều phải đậu lại sát bên lề đường. Hành-khách, tài-xế, và mọi người khác, đều phải vào trụ-sở, mang theo hành-lư xách tay -- hành-lư gửi riêng th́ đă được soát tại trụ-sở Chi-Nhánh Hàng-Không Dân Dụng “Vietnam Airlines” và được chất riêng trên xe của hăng, có nhân-viên Công-An đi theo canh chừng.

Trong trụ-sở, mọi người đều bị xét lại giấy-tờ, soát lại đồ-đạc và rờ khắp người. Xong rồi, mọi người đều được hướng-dẫn đi bộ ra đường, vượt qua một khoảng đường có vỉ sắt lát ngang, rồi lên đứng đợi ở chỗ xe sẽ đến đón phía trong.

Sau đó, mỗi xe được một nhân-viên Công-An lên ngồi cầm lái, chạy qua từ-từ trên tấm vỉ sắt nói trên. Có một hệ-thống điện-tử rà-soát ḍ-xét phía dưới đáy xe. Xong rồi xe mới được đem đến chỗ đón người, giao cho tài-xế rước khách lái đi.

Thủ-tục kể trên không được miễn-trừ cho ai; xe tôi, là xe của Sở Công-An, với hai cán-bộ của Bộ và một tài-xế của Sở, cũng phải tuân theo. Và dù đây cũng là một sân bay quân-sự, nhưng không hề có “Kiểm-Soát Quân-Sự” (tên gọi tương-đương “Quân-Cảnh” của ta). Thẩm-quyền an-ninh hoàn-toàn trong tay Công-An – dân-sự – mà thôi .

 

RIÊNG tôi, họ chở vào quá nhà-ga, đến một trụ-sở gọi là “Công An Sân Bay Đà Nẵng”, h́nh như ở chỗ trước kia là Trạm Hàng-Không “Air America”.

 

Tại đây, họ lại tái-diễn lục-soát mấy xách đồ dùng và rà khắp người của tôi, xong bảo tôi ngồi chờ ở pḥng-khách, rồi kéo nhau vào pḥng trong, chắc là pḥng-ăn.

Tôi nghe một tên từ Hà-Nội vào nói với tên làm Trưởng ở đây là phải chở tôi đi bằng máy-bay v́ sợ nếu đi đường bộ th́ có thể có “Mỹ+Ngụy” giải-cứu dọc đường.

 

Tôi nh́n lên tường th́ thấy, ngoài các khẩu-hiệu thông-thường, có một hàng chữ:

 

“WELCOME COME TO VIETNAM!” (dư một chữ “come”)

 

ĐẾN giờ phi-cơ cất cánh, tôi được chở đến nhà-ga, và cũng lại bị khám-soát, song không phải là sờ tay hoặc rà bằng cái dùi-cui chạy pin nghe kêu tè-tè như xưa, mà là đi ngang qua một hệ-thống màn ảnh mới được CSVN thiết-lập sau này, văn-minh như ở các nước Tự-Do.

Máy-bay là một phương-tiện di-chuyển đang c̣n hiếm-quư; hành-khách đa-số là cán-bộ CSVN cấp cao, cùng với một số Cố-Vấn Liên-Xô hoặc các nước khác mà họ gọi là chuyên-gia.

Tất cả đều bị viên Trưởng Công-An phi-trường chận lại, để hai cán-bộ của Bộ Nội-Vụ đưa tôi lên trước, như đă kể trên.

 

 

SÂN BAY GIA-LÂM

 

KHI máy-bay đáp xuống sân bay Gia-Lâm, Hà-Nội, tất cả hành-khách đều vẫn ngồi yên. Hai viên Công-An giải tôi nói ǵ với ả tiếp-viên, ả này la to:

– Uả, các cô+bác xuống tàu đi chứ!

Khi đó họ mới đứng lên. Có tiếng một người trả lời:

– Tưởng là chờ “Đoàn” xuống trước đă chứ!

Th́ ra họ tưởng tôi và hai hộ-tống-viên là một Phái-Đoàn (CSVN gọi tắt là Đoàn) ở cấp rất cao.

(Chi-tiết chuyến bay này đă được kể lại qua bài thơ “Hà Nội” trong tập thơ “Cơn Ác-Mộng” của Thanh-Thanh, do Xây Dựng xuất-bản, 1998).

Trong pḥng khách chờ tại nhà-ga sân bay Hà-Nội, tôi thấy có ghi một hàng chữ lớn:

WAI TING ROOM (chữ waiting viết rời thành hai chữ).

Tôi xin đi tiểu th́ được dẫn đến pḥng vệ-sinh nam. Trên cửa pḥng này có ghi:

MAN

Tôi nh́n về phía pḥng vệ-sinh nữ th́ thấy có ghi:

WOMAN

MỘT hôm, có dịp được cho đóng vai thường-dân đi xem “Thủ Đô”, t́nh-cờ gặp một đại-sứ CSVN từ Phi-Luật-Tân trở về công-tác tại Bộ Ngoại-Giao, tôi đă nhắc đến mấy bảng chữ Anh ghi trên và giải-thích thêm cách dùng.

ĐẾN ngày 20-4-1982, tôi rời khỏi Trại “Thanh-Liệt”, thuộc Bộ Nội-Vụ CSVN, để về Đà-Nẵng, cũng bằng máy-bay, tôi để ư thấy các bảng tiếng Anh tại phi-trường Gia-Lâm đă được chỉnh lại, theo lời gợi ư của tôi, như sau:

WAITING ROOM (waiting viết liền thành một chữ)

GENTLEMEN thay cho MAN

LADIES thay cho WOMAN

Vào đến phi trường Đà-Nẵng tôi không được đưa trở lại trụ-sở Công-An Sân Bay nên không biết rơ chữ COME viết thừa đă được bỏ bớt hay chưa, hay vẫn c̣n là:

WELCOME COME TO VIETNAM!

 

                                                                         LÊ XUÂN NHUẬN