Tôi là “TrưỞng Ty toàn-quỐc”

        HÔM ấy, nhằm ngày củ-mật, tôi cùng các Phó Trưởng-Ty và Trưởng-Phòng thuộc-quyền tổ-chức một buổi picnic tại suối Nhân-Cơ, trước mặt đồn-điền "Văn Cảnh", có các nội-tướng cùng đi.

        Người-ta cho rằng ông chủ nhà-hàng Văn-Cảnh vì nghe tin đồn có váng vàng nổi trên mặt suối ấy, nên mới cất công từ Sài-Gòn lên, giả mở đồn-điền để tìm kho vàng của Nhật lúc chúng đầu-hàng vào năm 1945 chôn cất đâu đây.

        Buổi trưa, tôi ra Quận-lỵ Kiến-Đức mua thêm thức ăn, tình-cờ gặp thiếu-tá Đinh Ngô nên tôi kéo anh cùng đi  vào suối nhập bọn với chúng tôi.

        ĐINH Ngô là một người Thượng gốc Tỉnh Quảng-Ngãi, lãnh-tụ Phong-Trào Thượng Đòi Tự-Trị ngoài đó.  Anh đã từng bị chế-độ Đệ-Nhất Cộng-Hòa bắt về tập-trung ở Huế cùng với nhiều nhân-vật Thượng đối-kháng khác từ các Tỉnh trên Cao-Nguyên.  Cấp-bậc của anh là thiếu-tá Địa-Phương-Quân.  Anh có ba vợ chính-thức, trong đó có một bà là người Kinh, mà người-ta đồn là nhảy-dù giỏi, cùng lứa với trung-tướng Đỗ Cao Trí, cựu Tư-Lệnh Nhảy Dù.

        Bị nghi về mặt chính-trị nên thiếu-tá Đinh Ngô bị đổi đi nhiều Tỉnh khác, cuối cùng lên Tỉnh Quảng-Đức này.          Ở đây, mỗi lần chỉ-huy lính đi hành-quân, anh thường bấm độn chọn giờ và phương-hướng xuất-quân, bất-chấp lệnh trên; nhưng vì thường thắng nên chỉ bị rầy qua-loa.

        Có một lần đụng-độ lớn, được lệnh lui quân, xe chở lính về gần hết mà chẳng ai thấy anh đâu.  Các cấp hữu-trách nghi là anh đã vào rừng.

        Riêng tôi, do đã tiếp-xúc với anh nhiều lần, nên tôi không tin là anh đi theo đối-phương.  Tôi cho mật-viên đi tìm kiếm giùm thì gặp anh đang cõng một người lính bị thương, lội bộ băng rừng mà về, chứ không gọi máy báo-cáo hay xin trực-thăng.

        Anh nghe nhân-viên người Thượng của tôi kể lại, nên cám ơn tôi đã hiểu biết anh.

        Từ trước, anh đã từng khen phục tôi về phần đóng góp với các lực-lượng bạn trong các hoạt-động quân-sự mà CSQG có quyền không tham-gia.

          VÌ Tiểu-Khu không có đủ quân-số để đảm-đương mọi hoạt-động, nên tôi đã tiếp tay tổ-chức nhiều cuộc hành-quân, riêng của cảnh-nhân cũng như chung với quân-nhân.  Có một lần, Việt-Cộng tấn-công căn-cứ Nam-Huân, nằm trên đường từ Thị-Xã Gia-Nghĩa về Quận Đức-Xuyên, lúc qúa nửa đêm, nhằm lúc Tiểu-Khu không còn có đơn-vị nào để dùng làm viện-binh.  Tôi liền tình-nguyện huy-động thuộc-viên, kể cả nhân-viên văn-phòng, và các Phó-Ty, Trưởng-Phòng, cùng tôi đi cứu Nam-Huân.

        Tuy phải đối-phó với những ổ phục-kích, những tổ bắn sẻ dọc đường, nhưng cuối-cùng chúng tôi đã đến mục-tiêu an-toàn; chỉ tiếc là không đến kịp vì Việt-Cộng đã giết hết quân-nhân đồn-trú tại đó và thiêu rụi căn-cứ Nam-Huân.

        Vất-vả từ lúc mờ sáng, chúng tôi xông vào những đống lửa còn cháy để kéo ra từng xác bạn bị địch ném vào đó, lùng quanh để kiếm mang về từng thi-hài gục ngã quanh đồn, trong xóm nhà dân, giúp chở ngay về "Nhà Vĩnh-Biệt" của Tiểu-Đoàn 28 Bảo-An, để vợ+con họ sớm đến nhận xác của thân-nhân mình.

        NGAY trong cuộc chạm súng lớn nhất tại Tỉnh, trên Liên-Tỉnh-Lộ 8-Bis (là nơi trước đó Việt-Cộng đã từng phục-kích một xe của Ty CSQG Tỉnh Quảng-Đức đi Buôn Ma-Thuột lãnh lương cho nhân-viên từ Ty Ngân-Khố trên đó trở về, bắn chết cả hai cha+con một em bé mới có 4 tuổi -- mặc dù cha em van-xin chúng chỉ giết riêng mình mà tha cho con -- rồi hạ-sát cả tài-xế lẫn phát-ngân-viên và cướp hết tiền), tôi đã thiết-lập một đường dây an-ninh lộ-trình cho các đơn-vị chiến-đấu chuyển quân và tiếp-vận giữa Thị-Xã với tiền-phương, nơi tôi có mặt chỉ cách đại-tá Đặng Hữu Hồng (Tỉnh-Trưởng kiêm Tiểu Khu Trưởng) có mươi thước khi ông trúng đạn hy-sinh.

        TRONG các hoạt-động biệt-kích, phục-kích hoặc truy-lùng Việt-Cộng, tôi luôn luôn đi cùng anh+em, hoặc nếu ở nhà thì thức suốt đêm đích-thân gọi máy theo-dõi tình-hình.

        Nhờ hoạt-động tích-cực và tự-nguyện, chúng tôi đã được đồng-bào mến thương và nhất là đã tạo được bầu không-khí thân-thiết hơn giữa hai giới quân-nhân và cảnh-nhân tại địa-phương.

         VỀ mặt phòng-thủ, tôi cũng đã tự-túc và do sáng-kiến riêng thực-hiện được một hệ-thống ụ súng và hầm+hào quy-mô, cùng với đường dây ánh-sáng khẩn-cấp -- vì điện của Tỉnh chỉ chạy đến mười giờ đêm -- bên trong và bên ngoài trụ-sở cơ-quan.  Nhờ thế mà sau đó, có một lần Việt-Cộng tấn-công thẳng vào trụ-sở Ty CSQG Tỉnh Quảng-Đức, anh+em không những đã tránh được nhiều thiệt-hại cho mình mà còn gây nên tổn-thất lớn-lao cho địch: sáng ra đếm thấy 12 xác giặc bỏ lại trong sân+vườn Ty...

        HÔM đó, lúc trời ngả chiều, Đinh Ngô đòi về, nhưng nhóm của tôi thì cứ nấn-ná ở thêm.  Đến lúc trời tối, chúng tôi ra đường thì gặp một chiếc xe đò ngược chiều, tài-xế ra dấu cho biết là có Việt-Cộng xuất-hiện dọc đường.

        Tôi bảo anh+em cứ đi, lái chạy theo tôi (thật ra thì tôi đã cho biệt-kích đến đó trước rồi).

        Vợ tôi và vợ thiếu-tá Trương Minh Dũng ngồi ở ghế sau.  Đinh Ngô ngồi trước cùng tôi; anh lên đạn súng Carbine sẵn-sàng.

        Đến gần chỗ quẹo nơi mà Việt-Cộng thỉnh-thoảng chận xe, Đinh Ngô sợ quá nói líu, nói lộn:

        -- Các bà đừng sợ, có gì thì các bà chết trước chứ không phải chúng tôi đâu mà lo!

         Về đến Thị-Xã rồi, anh mới thở phào.  Anh vỗ vai tôi:

        -- Ông thật là ông Trưởng Ty toàn-quốc (ý nói xứng-đáng giữ chức ở cấp Trung-Ương hơn là cấp Ty).

LÊ XUÂN NHUẬN