NGÀY QUỐC-KHÁNH 1-11-1973   

      Hôm nay là ngày lễ lớn của Việt-Nam Cộng-Hòa. Tôi dậy sớm hơn lệ thường, để đôn-đốc một công-tác đặc-biệt phải khởi-diễn từ trước khi có người đi lại trên đường Pasteur, đoạn giữa ngã ba Đông-Kinh Nghĩa-Thục và ngã tư Nguyễn Thị Giang (Đà Nẵng). Trên đoạn đường này có khách-sạn “Hồng Kông”, là nơi trú-ngụ của hai phái-đoàn cộng-sản ngoại-quốc trong Ủy-Hội Quốc-Tế Kiểm-Soát Và Giám-Sát Ngưng Bắn (ICCS) Hung-Gia-Lợi và Ba-Lan (Iran và Indonesia thì ở chỗ khác).

      Chiều tối hôm qua, chủ-nhân khách-sạn ấy đã đem một lá quốc-kỳ nền-vàng ba-sọc-đỏ đến, định treo lên trước mái lầu, như đã thấy tại mọi công-sở và tư-gia, cũng như tại mọi trụ-sở ngoại-giao và trú-sở ngoại-kiều, để chào mừng Ngày Quốc-Khánh của nước chủ nhà. Nhưng các thành-viên của hai phái-đoàn cộng-sản kia thì không chịu để cho treo tại khách-sạn hiện là trú-sở của họ lá quốc-kỳ của Việt-Nam Cộng-Hòa.

      Được tin báo, tôi liền đặt ngay kế-hoạch đối-phó. Báo-cáo lên cấp trên thì chỉ là một việc làm hình-thức theo nguyên-tắc, song chắc-chắn là không có kết-quả gì. Trước đó, một số sĩ-quan Hung-Gia-Lợi đã lợi-dụng tư-cách Ủy-Hội Quốc-Tế để chụp ảnh các cứ-điểm quân-sự trọng-yếu của ta. Đặc-Cảnh trình lên Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu I; nơi đây chỉ-thị cho phái-đoàn Việt-Nam Cộng-Hòa trong Ban Liên-Hợp Quân-Sự Hai Bên phản-đối trước Ủy-Hội Quốc-Tế, cũng như đã từng phản-đối biết bao nhiêu lần Việt-Cộng pháo-kích giết hại lương-dân, Cộng-Sản Bắc-Việt ồ-ạt chuyển quân vào vũ-khí vào Nam, v.v..., mà mọi sự sau đó vẫn chỉ nằm trên giấy tờ mà thôi.

      Người chủ khách-sạn ấy, phần thì vì thể-diện quốc-gia, phần thì vì sợ bị chính-quyền khiển-phạt vì không treo cờ vào ngày lễ lớn trên ốc-thự hiện vẫn còn là bất-động-sản thuộc quyền sở-hữu của mình, nên cứ kiên-trì ôm lá quốc-kỳ đứng trước cổng khách-sạn với thái-độ cương-quyết và sẵn-sàng vào treo lên. Tôi thấy ông không thể thực-hiện được ý muốn của mình; và việc ông ôm lá quốc-kỳ mà đứng mãi trước cổng chỗ ở của ngoại-kiều, trong lúc trên cao đã có hai lá cờ Hung-Gia-Lợi và Ba-Lan được treo trước rồi, chỉ càng khiến người qua đường chú ý mà thôi. Tôi không chịu được cảnh đó. Phài làm một cái gì. Tôi bèn nhận lấy lá cờ từ tay của chủ-nhân khách-sạn, nhận luôn trách-nhiệm về việc treo lá cờ này.

      Mọi sự đã được chuẩn-bị từ đêm hôm qua. Tôi cho nhân-viên Đặc-Cảnh mặc cảnh-phục đứng gác ở hai đầu đuờng, và mặc dân-phục túc-trực gần cổng lữ-xá “Hồng Kông”, chỉ cho phép một số nhất-định những cô gái phòng trà nào đã được chúng tôi chọn lựa vào phòng ngủ ở lại đêm với các sĩ-quan cộng-sản mà thôi. Trước đó, nhân-viên Đặc-Cảnh đã có dặn sẵn để những cô nào tuy cũng đã được cho phép tiếp-xúc thân-mật với các phần-tử đồ-đệ Mác+Lê nhưng không được giao-phó nhiệm-vụ gì đêm nay thì không đến khách-sạn làm gì. Tuy nhiên, vẫn có thể sẽ có những cô ngoài lưới lén vào, làm hỏng kế-hoạch, nên tôi phải ngăn-ngừa.

      Ba-Lan thì ít tổ-chức tiệc-tùng; các thành-viên thường đi lẻ-tẻ, và đi khắp nơi. Hung-Gia-Lợi thì hầu như tuần nào cũng đến nhà hàng “Danube” trên đường Độc Lập, đãi-đằng các viên tướng từ Sài-Gòn ra; thành-viên thường quanh-quẩn những nơi đông người. Đêm đêm, đa-số các thành-viên của cả hai phái-đoàn đều ra phố chơi; và nơi mà họ tới lui nhiều nhất là phòng trà “International”, ở đầu đường Pasteur, gần ngã tư Lê Lợi. Một số có chuyện-trò hò-hẹn với những cô nào mình thích, rồi sau đó về đợi ở phòng khách lữ-xá, khi các cô ấy đến thì đưa vào phòng riêng của mình. Một số khác thì chỉ chọn lựa ngay tại phòng khách lữ-xá trong số nhiều cô tối nào cũng đến kiếm mối tại đây. Thỉnh-thoảng có vài nữ-ý-tá Cộng-Hòa Liên-Bang Đức (Tây Đức) đến ngủ đêm với bạn trai trong số thành-viên Ba-Lan. Riêng đêm qua chỉ có bốn cô do Phòng Biệt-Tác của Sở Tác-Vụ thuộc Ngành của tôi tổ-chức được vào mà thôi; họ là người đẹp, nhưng không phải là bạn thân từ trước của các thành-viên.

      Lúc năm giờ sáng, thành-viên trực ra mở cổng cho bà Thụy, người được hãng thầu tư-nhân Mỹ cung-cấp tiện-nghi ăn+ở và di-chuyển cho các phái-đoàn Ủy-Hội Quốc-Tế tuyển làm quản-lý tại khách-sạn này, cùng một lao-công, vào để bắt đầu công-việc trong ngày. Đó là thông-lệ mỗi ngày. Có khi có một hoặc hai tài-xa cùng đến, nếu có thành-viên nào cần dùng xe sớm để đi đâu. Riêng sáng nay, một trong bốn cô gái ngủ đêm đã thức dậy sớm, xuống phòng khách giả-vờ để mua thuốc lá, trong lúc còn ăn mặc hở-hang. Kẻ trực đêm, một trung-úy Ba-Lan, vì phải nằm ở đó để nghe điện-thoại, giữ chìa khóa cổng và giải-quyết những việc linh-tinh, nhằm lúc không có nhiều nữ-khách đến viếng như lâu nay, nên phải nằm không; bây giờ thì đã làm xong nhiệm-vụ cuối cùng là mở cổng cho nhân-viên người Việt-Nam vào, gã bèn đưa cô gái ấy lên phòng mình để vớt-vát chút thú vui lúc tàn đêm. Sự-việc xảy ra dễ-dàng, không cần đến sự tiếp tay của các cô kia đã có mặt sẵn bên trong và các cô khác đang chực sẵn bên ngoài. Tiếp theo chương-trình, anh lao-công bắc thang trên bao-lơn, dựng cao cây sào có lồng lá quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hòa ở trước, chính giữa, và cao hơn các lá cờ nước ngoài; bên cạnh có một cô trong số ba cô còn lại đứng sẵn để phòng nếu bị bắt gặp thì chính cô sẽ nhận là chính mình đã nhờ anh treo giùm lá cờ để chào mừng Ngày Quốc-Khánh Việt-Nam. Xong xuôi, cô gái bỏ lại tại chỗ một cái bóp nhỏ, loại ví đựng tiền cầm tay của đàn-bà, trong đó có đựng vài món đồ dùng để điểm-trang, vài trăm đồng bạc, và một chiếc khăn tay, làm như là của người con-gái thật-sự bỏ quên.

      Vừa lúc ấy là hết giờ giới-nghiêm, trời sáng dần. Ở hai đầu đường, và ở gần trước khách-sạn, các nhân-viên Đặc-Cảnh giả vờ kháo chuyện với nhau, nhưng cố ý để cho đồng-bào qua đường cùng nghe, là các phần-tử cộng-sản Đông-Âu trong Ủy-Hội Quốc-Tế, rõ-ràng là đã nhờ đến Việt-Nam Cộng-Hòa mới thấy rõ được đời sống thoải-mái trong Thế-Giới Tự-Do, nên đã treo cờ của ta từ sáng sớm tinh sương, để cùng chia vui với chính-quyền và dân-nhân ta.

      Thế là dân-chúng truyền miệng với nhau, kéo nhau đi ngang qua trước lữ-xá “Hồng Kông” để xem tận mắt. Nhiếp-ảnh-viên Đặc-Cảnh đã chụp ảnh để phổ-biến đi các nơi và lưu giữ hồ-sơ.

      Việc cộng-sản Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi không chịu cho treo cờ của Việt-Nam Cộng-Hòa, thay vì là một thái-độ chống-đối, đã trở thành một sự-việc đương-nhiên không khiến một ai chú ý gì nhiều, thì bây giờ sự chú ý lại đổ dồn vào biến-cố cộng-sản quốc-tế treo cờ Việt-Nam Tự-Do.

      Các thuộc-viên của tôi, kể cả các cô gái phòng trà nói trên, tuy mới lần đầu thực-hiện một việc làm bất-bình-thường, nhưng đã thi-hành nhiệm-vụ từ đầu đến cuối trôi tròn.

      Đến khoảng gần tám giờ sáng, là giờ hai viên đại-tá Trưởng Phái-Đoàn cùng với mấy sĩ-quan phụ-tá lên xe rời khách-sạn để đến làm việc tại trụ-sở Ủy-Hội Quốc-Tế, các thành-viên Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi mới thấy lá cờ Việt-Nam. Lúc ấy thì đã có thêm cô Lan, ký-sự khách-sạn, hai tài-xa, và một số công-nhân người Việt-Nam, nhân-viên của hãng thầu, đến làm việc trong khách-sạn rồi.

      Hai viên đại-tá đại-diện hai nước cộng-sản Đông-Âu đành phải nén cơn tức-giận, nhã-nhặn yêu-cầu cô Lan cho người lên lấy cất lá cờ đi, sau khi họ tìm thấy cái ví bỏ quên, chứng-tỏ là có cô gái nào đó đã đến đó, mà họ nghi là chính kẻ đã treo cờ.

      Liền lúc đó, cô gái liên-hệ xuất-hiện, nói là để tìm cái bóp bỏ quên. Qua thông-dịch-viên, cô trình-bày tỉnh bơ: “Đêm qua, tôi thấy bà chủ phòng trà có nhiều lá cờ, tôi xin một lá, định để đem về nhà treo, nhưng đến đây ngủ nên đem nó theo. Sáng nay, ra tập thể-dục, thấy cờ quốc-tế, sực nhớ là mình có cờ, mà cỡ quá lớn không hợp với tư-gia, lại sợ các ông chưa có, nên tôi treo giùm. Nếu các ông không quen giữ phép lịch-sự của mình đối với nước chủ nhà, thì tôi lấy lại lá cờ của tôi thôi!”

      Các Phái-Đoàn Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi đã mặc-nhiên bỏ qua vụ này, vì đó là việc làm bình-thường của một cá-nhân thường-dân mà thôi; vả lại, cô đã vào được trong đó để làm việc đó là do các Phái-Đoàn đồng-ý cho vào, nên phải “trả giá” để thỏa-mãn cái nhu-cầu công-nhiên kia.

      Chiều hôm ấy, cô ký-sự Lan lại trao cho đại-tá Trưởng Phái-Đoàn Hung-Gia-Lợi là người giữ phiên chủ-tọa Ủy-Hội Quốc-Tế trong ngày, một bức thư của một người Việt-Nam tự-xưng là “nhà biện-chứng duy-vật” gửi hai Phái-Đoàn Hung-Gia-Lợi và Ba-Lan. Sau đó, Lan đã báo-cáo lên tôi nội-dung bức thư, theo lời của thông-dịch-viên.

      Đại-ý bức thư nhắc tích Bá-Di Thúc-Tề ngày xưa, không công-nhận nhà Châu nên không chịu ăn thóc của nhà Châu, bỏ lên núi hái rau vi mà ăn để sống qua ngày. Sau đó có người phân-tích rằng rau vi dù mọc trong núi nhưng lại là núi của nhà Châu nên cũng là rau vi của nhà Châu, nên Bá-Di Thúc-Tề hổ-thẹn nhịn ăn mà chết. Tác-giả bức thư nêu ra câu hỏi: Tất cả thành-viên Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi, khi đến phi-trường Tân Sơn Nhất, đều đã chịu để cho Cảnh-Sát Việt-Nam Cộng-Hòa chụp ảnh, lấy lý-lịch và cấp thẻ căn-cước đặc-biệt để đeo luôn luôn trên ngực áo mình; rồi hằng ngày bắt tay chào hỏi, đối-thoại với các đại-diện của nước này; và tất-nhiên đi+đứng trên đất nước này, hít thở không-khí của xã-hội này. Như thế có thể gọi là không công-nhận chủ-quyền quốc-gia, không tôn-trọng tư-cách đại-diện dân-nhân, và không sống nhờ tài-sản thuộc quyền sở-hữu của chế-độ Việt-Nam Cộng-Hòa hay không?

LÊ XUÂN NHUẬN