TRUNG-TÁ NGUYỄN VĂN LONG

 

    CỘNG-SẢN chiếm được Miền Nam đă mười năm rồi mà tôi vẫn c̣n tiếp-tục bị chúng kêu lên, kêu xuống hỏi cung. Tuy thế, nhờ những thời-gian đợi đi "làm việc" như thế tại các trại giam như Thanh-Liệt ở Hà-Nội; Kho-Đạn, Hội-An, và Ḥa-Sơn ở Quảng-Nam; mà tôi có dịp gặp nhiều cán-bộ Việt-Cộng cấp cao bị bắt về tội "kinh-tế" hoặc "tham-ô" và cả "bạo-loạn" nữa, cũng như đồng-bào nhiều giới phạm tội "phản-động hiện-hành", vượt biên, vượt biển, đưa hối-lộ, xâm-phạm hoặc phá-hoại tài-sản xă-hội chủ-nghĩa, vân vân, nên tôi biết nhiều và biết sớm những biến-cố xảy ra bên ngoài thế-giới "cải-tạo" hơn đa-số anh+chị+em khác trong tù.

 

Tôi đă nghe tin trung-tá Nguyễn Văn Long tự-tử từ lâu.  Nhưng v́ có những trường-hợp sự thật khác với tin đồn; vả lại, biết đâu đó không là một người khác mà lại trùng tên với người mà tôi thân+thương; hơn nữa, anh Nguyễn Văn Long của tôi là một tín-đồ Ky-Tô-Giáo, lẽ nào lại tự hủy ḿnh; do đó, tôi vừa âm-thầm đau-khổ về hoàn-cảnh chung, vừa bán-tín bán-nghi về phần anh Long.  Đến khi tôi được nghe thêm hai viên "thủ-trưởng" -- một thuộc Cục Xuất-Nhập-Khẩu 2 tại "thành phố Hồ Chí Minh", một thuộc Ban Hậu-Cần Quân-Khu 5 -- khẳng-định là họ có nghe đề-cập trong nội-bộ cơ-quan rằng, ngoài một số tướng-lĩnh Miền Nam đă tự-sát chứ không chịu đầu-hàng hay trốn chạy ra nước ngoài, có một trung-tá Cảnh-Sát tên Nguyễn Văn Long, từ Đà-Nẵng di-tản vào, đă tự-tử chết phía trước trụ-sở Quốc-Hội Việt-Nam Cộng-Ḥa, tôi mới tin chắc đó chính là anh Nguyễn Văn Long.

 

Anh Long vĩnh-biệt cơi đời giữa cảnh lửa-bỏng dầu-sôi, bạn-bè nói riêng và đồng-bào nói chung th́ c̣n bận lo tự cứu lấy ḿnh, trong khi kẻ thù th́ càng thù hận anh thêm, lấy đâu có những ṿng hoa và những nén nhang cùng những ḍng lệ thương tiếc tiễn anh về nơi an nghỉ cuối cùng.

 

Năm 1982, tại Trại bí-mật Thanh-Liệt, thuộc Huyện Thanh-Tŕ, Hà-Nội, là nơi giam-cứu các phần-tử quan-trọng nhất, mà đa-số là cán-bộ Đảng, Nhà-Nước và Bộ-Đội ở cấp Trung-Ương, do Bộ Nội-Vụ trực-tiếp quản-lư, tôi mới được một "bạn tù" cho biết thêm một chi-tiết quư-báu về cái chết hùng-vinh của trung-tá Nguyễn Văn Long.  Đó là Phạm Trung Linh, một trung-tá bộ-đội Bắc-Việt, nguyên Trưởng Tiểu Ban Thanh Tra & Xét Khiếu Tố thuộc Trung Ương Cục Miền Nam -- tổng-thư-kư của một tổ-chức đảo-chính quân-sự dự-định hành-động vào đêm 24 rạng ngày Nô-En năm 1979 nhưng bất-thành nên bị bắt cùng với một số tướng+tá và cán-bộ cao-cấp khác -- xác-nhận rằng gă đă có trông thấy bức ảnh chụp cảnh trung-tá Nguyễn Văn Long mặc cảnh-phục chỉnh-tề nằm chết trước một tượng-đài Chiến-Sĩ Quốc-Gia phía trước trụ-sở Quốc-Hội Việt-Nam Cộng-Ḥa, in trên b́a trước của một tạp-chí Hoa-Kỳ, trong kho sách+báo ngoại-quốc mà Việt-Cộng ở một số cấp cao đă sưu-tầm để nghiên-cứu những ǵ có liên-quan đến Việt-Nam.

Thế là từ đó không những tôi nguôi tủi sầu mà trái lại c̣n cảm thấy ḷng ḿnh vui thỏa cho anh Long. Báo Mỹ mà đă đăng lên th́ khắp thế-giới đều biết. Anh, cùng với những vị anh-hùng tuẫn-quốc khác trong biến-cố lịch-sử 30-4-1975, đă nói lên được hùng-hồn và cụ-thể tinh-thần bất-khuất của dân-tộc Việt-Nam yêu chuộng Tự-Do trước quyền-lực của cộng-sản bạo-tàn.

*

Thuở ấy, vào khoảng 1950, ở Miền Trung có hai hệ-thống an-ninh: một bên là Pháp với cơ-quan Su^reté fédérale (Liêm-Phóng Liên-Bang) và Police franc,aise (Cảnh-Sát Pháp), một bên là Việt-Nam với cơ-quan Công-An & Cảnh-Sát Quốc-Gia.  Anh Nguyễn Văn Long tùng-sự bên Su^reté Fédérale (chính-trị) của Pháp, trong số vài người phụ-trách nội-ô Thần-Kinh; c̣n tôi th́ bên Cảnh-Sát (h́nh-sự) của Việt-Nam. Tôi kiêm cả việc sáng-tác, ra báo, và dựng kịch cho sở-làm, và cho riêng ḿnh.

Chúng tôi thường uống cà-phê ở quán Lạc-Sơn, nhà hàng lộ-thiên trên lề đại-lộ Trần Hưng-Đạo, quay lưng vào chợ Đông-Ba. Nhân-viên hai bên không ưa ǵ nhau, nhưng gặp mặt măi cũng thành quen nhau.

Dạo ấy, tôi viết cuốn truyện "Trai Thời Loạn" chống Pháp xâm-lược và Bảo-Đại bù-nh́n, nên bị bắt giam; sau nhờ phái-đoàn của các nhân-sĩ Cao Văn Tường, Cao Văn Chiểu, cùng với nhà-báo Phạm Bá Nguyên và cả Giám-Đốc Thông-Tin Lê Tảo can-thiệp với Thủ-Hiến Phan Văn Giáo, tôi mới được trả tự-do.  Ra tù, tự-nhiên tôi được thiện-cảm của nhiều người hơn.

 

Một hôm, anh Long tâm-sự với tôi:  "Tôi chống Việt-Minh nên lỡ vào làm với Tây; nay tôi đă quyết sẽ thôi để qua làm với người ḿnh".

Anh ít nói, không văn-hoa, lại lớn tuổi hơn tôi nhiều, mà đă nói thẳng với tôi như thế th́ tôi hiểu rằng anh đă đau-ḷng khổ-trí đến ngần nào trước thời-cuộc bấp-bênh của nước nhà.  Trong thời-gian chờ-đợi, anh Long đă nghe theo lời thuyết-phục của tôi, bỏ qua cho nhiều bạn thơ của tôi, thí-dụ Nhất-Hiên, Vân-Sơn PMT, Như-Trị, v.v... mà Su^reté Fédérale đă định bắt giam.  Liêm-Phóng Liên-Bang của Pháp mà đă bắt ai th́ người ấy khó về được vẹn toàn.

 

Sau đó, anh đă chuyển qua Công-An Việt-Nam; và Vân-Sơn Phan Mỹ Trúc cũng như Như-Trị Bùi Chánh Thời th́ vào Sài-G̣n; kẻ thành kư-giả tên tuổi, người nên luật-sư tài-danh.

 

Sau khi gia-nhập vào đúng hàng-ngũ thích-hợp để phụng thờ Chính-Nghĩa Quốc-Gia, trải qua mấy chục năm trời gắn bó với Lực-Lượng Cảnh-Sát & Công-An Việt-Nam Cộng-Ḥa, anh Nguyễn Văn Long tận-tụy phục-vụ, và đă nổi tiếng là một trong số những cấp chỉ-huy tích-cực, cương-trực và liêm-khiết nhất trong Ngành.

*

TÔI về lại Miền Trung đảm-trách Giám-Đốc Ngành Đặc-Cảnh tại Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng I vào ngày 26 tháng 9 năm 1973. T́m gặp lại các bạn cũ, thuộc lứa tuổi trên tứ-tuần, đă từng giữ các chức-vụ Trưởng Ty Công-An, Cảnh-Sát-Trưởng, Trưởng Ty CSQG trở lên, từ thời Bảo-Đại qua thời Đệ-Nhất Cộng-Ḥa đến nay, mà hiện c̣n lại tại Vùng này, tôi thấy chỉ có 6 người, trong đó có anh Nguyễn Văn Long.

Một số chưa có chức-vụ tương-xứng th́ tôi nâng lên hoặc hợp-thức-hóa cho làm Phó Giám-Đốc, Chánh-Sở.  Anh Long th́ đă là một Chánh-Sở nắm Sở Tư-Pháp rồi, nên tôi không giúp ǵ về chức-vụ mà chỉ giúp về công-vụ mà thôi; những tin-tức về h́nh-sự mà tôi có được, thay v́ xếp bỏ th́ tôi chuyển qua cho anh. Tuy nhiên, đáp lại, chính anh giúp tôi nhiều hơn, rất nhiều, cả trong công-tác cụ-thể hằng ngày lẫn về phương-diện tinh-thần.

 

Anh Long tự-nguyện làm thêm nhiệm-vụ chính-trị -- diệt-Cộng -- ngoài phần-vụ chính của anh là truy lùng kẻ phạm-pháp về mặt h́nh.  Là một tay cừ trong giới t́nh-báo cũ, anh đă nhân làm công-tác sưu-tầm về h́nh-phạm mà thu-thập thêm tin-tức về quốc-phạm, và đă cung-cấp cho Ngành Đặc-Cảnh của tôi nhiều manh-mối về cộng-sản nằm vùng.  Theo anh quan-niệm, đă là Cảnh-Sát Quốc-Gia, với chức-năng an-ninh trật-tự, th́ phải góp phần trực-tiếp hoặc gián-tiếp vào lănh-vực t́nh-báo, để phát-hiện và loại-trừ cộng-sản -- mà trong giai-đoạn hiện-tại th́ đối-tượng Việt-Cộng phải là ưu-tiên hàng đầu -- để bảo-vệ và duy-tŕ an-ninh & trật-tự chung.  Anh không thể chỉ tự bằng ḷng với phận-sự tiễu-trừ tội-phạm xă-hội, mà phải tham-gia phần nào, trong khả-năng ḿnh, vào trách-nhiệm thanh-trừng giặc loạn để giữ nước và cứu dân.

Qua thái-độ và hành-động chính-đáng của ḿnh, trung-tá Nguyễn Văn Long đă mặc-nhiên gửi một thông-điệp, một lời nhắn-nhe tâm-huyết, đến những anh+chị+em đồng-nghiệp nào mà v́ lư-do nào đó đă tự cho ḿnh là Cảnh-Sát Sắc-Phục th́ không dính-dấp ǵ về t́nh-báo, nhất là Cộng-Tặc Miền Nam và Cộng-Sản Bắc-Việt Xâm-Lăng.

Trung-Tâm Huấn-Luyện T́nh-Báo của tôi nằm trên băi biển Sơn-Chà, tuốt bên kia bờ Hàn-Giang.  Lần nào khai-giảng hoặc bế-giảng Khóa nào Nhà-Trường cũng đều có mời các cấp chỉ-huy cả Đặc-Cảnh lẫn Sắc-Phục đến dự.  Về sau, tôi bỏ bớt tiệc măn-khóa, chấm dứt t́nh-trạng bắt các học-viên góp tiền.  Không c̣n tiệc-tùng, th́ phần lớn quan-khách ngớt văng-lai, viện cớ bận việc và đường quá xa; nhưng anh Long vẫn tiếp-tục đến dự -- anh nói -- để yểm-trợ tinh-thần chung.

 

Về mặt tư-pháp, trung-tá Nguyễn Văn Long đă thực-hiện đúng khẩu-hiệu "pháp bất vị thân". Ngay đối với chính đồng-nghiệp, bất-cứ nhân-viên Cảnh-Sát nào mà phạm tội h́nh-sự là anh truy-tố ra Ṭa thẳng tay -- anh nói -- để lành-mạnh-hóa nội-bộ, và nêu gương thượng-tôn luật-pháp cho người dân.  Bởi thế, anh bị nhiều người gọi bằng cái tên "Long Lư", ư nói anh chỉ biết chiếu-lư chứ không vị-t́nh.

 

Sau Hiệp-Định Paris 1973, t́nh-h́nh xă-hội Miền Nam thật là rối-ren.  Bên ngoài th́ Cộng-Sản Bắc-Việt công-khai ồ-ạt đổ thêm quân và chiến-cụ, vũ-khí vào tấn-công ta; bên trong th́ các tổ-chức xưng-danh đối-lập và lợi-dụng tự-do quá-khích, tiếp tay với các phần-tử nằm vùng, ngày càng gia-tăng mức-độ và cường-độ gây hỗn-loạn trật-tự và làm suy-thoái tinh-thần các lực-lượng Quốc-Gia.  Về mặt chính-trị, CSQG vừa phải đối-phó với các bộ-phận Đảng, Mặt-Trận, Nhà-Nước và Nhân-Dân của CSXL và "Việt-Cộng", vừa phải chống-đỡ các phần-tử, phe nhóm chủ-bại và nội-ứng cho kẻ thù.

Về mặt tệ-đoan xă-hội, ung nhọt tràn lan khắp nơi.  Riêng về nạn dịch nhũng-nhiễu tham-lam, công-tác đương-đầu đă gặp quá nhiều khó-khăn.  Hầu như kẻ nào làm bậy cũng đều nấp dưới danh-nghĩa của một chính-đảng, t́m sự che-chở của một đoàn-thể hay một số cấp lănh-đạo nào đó trong Chính-Quyền.  Đụng vào họ, dù họ là kẻ phạm-pháp, có thể là tự rước lấy tai-họa vào ḿnh.  Thế mà anh Long đă dám xúc-tiến điều-tra, lập hồ-sơ truy-tố nhiều nhân-vật đáng sợ.  Nhiều vụ lắm.  Và vụ mà tôi thích nhất là vụ "tiền trợ-cấp dân Quảng-Trị tị-nạn". Đại-khái như sau:  

Đầu năm 1975, đồng-bào từ Tỉnh Quảng-Trị bắt đầu di-tản. Chính-Quyền Trung-Ương tổ-chức đón tiếp và cứu-trợ họ tại Trại Tạm-Cư Đà-Nẵng.  Trên thực-tế, có người đă vào, có người vẫn c̣n ở lại ngoài kia.  Do đó, có một tổ-chức quy-mô đứng ra lập hồ-sơ ma để lănh các món cứu-trợ di-tản nhiều hơn bội-phần: tiền mặt, thực-phẩm, thuốc-men, áo+quần, giường+mùng chăn+chiếu, xi-măng, tôn, v.v..., cấp cho cả đồng-bào ở Trại lẫn đồng-bào vẫn c̣n ở Tỉnh cũ mà được chứng-nhận là đă nhập Trại Tạm-Cư, do ngân-sách của Bộ Xă-Hội đài-thọ.  Thậm chí, họ c̣n lập thêm hồ-sơ theo diện tị-nạn, dành cho đồng-bào dời-cư từ các xă bất-an và "xôi-đậu" đến định-cư tại các xă an-ninh, để lănh thêm loại trợ-cấp này vốn áp-dụng chung cho bất-cứ vùng quê nào.  Chưa thỏa, họ c̣n chứng-nhận cho cũng những đồng-bào ấy là nguyên cơ-sở của Việt-Cộng ở vùng địch kiểm-soát, nay bỏ kẻ thù về với Quốc-Gia, để hưởng các khoản trợ-cấp loại này do Bộ Chiêu-Hồi cung-cấp định-kỳ, v.v...  Ngoài ra, người dân di-tản cũng bị lôi-cuốn vào t́nh-trạng hỗn-tạp chung bên ngoài Trại, lẫn-lộn giữa hợp-pháp và bất-hợp-pháp.  Một số trở thành nhân-viên Chương-Tŕnh Áo Xanh, do một tổ-chức xă-hội Hoa-Kỳ tài-trợ, cung-cấp việc làm cho người lao-động thất-nghiệp.  Một số cũng là hội-viên Hội Cựu-Chiến-Binh và Dân-Phế, quy-tụ lính cũ đâu từ thời Pháp-thuộc, thời Nhật chiếm, thời kháng-Pháp, thời Bảo-Đại, và nạn-nhân các vụ tai-nạn lưu-thông, ẩu-đả, hủy-hoại thân-thể, tàn-tật bẩm-sinh, vân vân, nhưng cũng được lập hồ-sơ và lănh đều đều từ một tổ-chức nhân-đạo Hoa-Kỳ những món viện-trợ tiền mặt, thực-phẩm, thuốc-men, đồ dùng, v.v...  Hơn nữa, một số giả-danh là Thương-Phế-Binh, cưỡng-thu "hụi chết" tại các hàng quán, bến xe.  Phanh-phui vụ này ḷi ra vụ kia.   Tóm lại, một người lănh nhiều trợ-cấp với nhiều tư-cách trong nhiều hoàn-cảnh khác nhau; nhưng chỉ lănh được một ít, c̣n th́ nạp vào túi riêng của bọn gian+tham.

 

Vụ án đă làm chấn-động dư-luận, v́ dính đến nhiều cấp+chức thuộc nhiều giới, ngành, từ cấp Tổ, Toán, Khóm, Thôn, Xă, Phường, lên đến Quận, Tỉnh, vào thấu Sài-G̣n, là những phần-tử chứng-nhận láo, chấp-thuận bừa, do đó, đă phí-phạm công-quỹ và phá-hoại chính-sách của Trung-Ương.

 

TRONG việc móc-nối đầu mối, nuôi-dưỡng đường dây, lắm lúc nhân-viên Đặc-Cảnh phải giao-tiếp với những kẻ bất-lương.  Bởi thế, đă có một số Trưởng Mối bị trừng-phạt oan, v́ phía H́nh-Cảnh nghi là đồng-lơa hay đỡ đầu.  Sau khi có thêm bộ-phận An-Ninh Cảnh-Lực, Đặc-Cảnh càng gặp nhiều khó-khăn hơn, đến nỗi Tư-Lệnh Đặc-Cảnh Trung-Ương hồi đó là đại-tá Nguyễn Mâu đă phải lên tiếng phản-đối công-khai trước một đại-hội toàn-quốc, do Tổng Giám-Đốc chủ-tọa, nhưng chưa ngă-ngũ ra sao.

Với tôi, anh Long đă chịu nhượng-bộ: nếu gặp nhân-viên Đặc-Cảnh liên-can đến các vụ h́nh, anh để tùy tôi xét trước, để tránh oan-ức, trở-ngại cho công-tác ch́m.  Ấy là nhờ anh hiểu rơ phương-thức t́nh-báo và đặt nhu-cầu chống Cộng lên hàng ưu-tiên. Đó là quyết-định linh-động duy-nhất trong cương-vị Chánh Sở Pháp-Cảnh của anh Long.

*

KỶ-NIỆM đậm nét nhất trong đời tôi về anh Long là vụ rút lui ra khỏi Đà-Nẵng, thành-lũy cuối cùng của Quân-Khu I Việt-Nam Cộng-Ḥa.

 

Lúc ấy vào khoảng 10 giờ tối ngày 28-3-1975.

Trên máy vô-tuyến truyền-tin thuộc hệ Cảnh-Sát Sắc-Phục nội-thành Đà-Nẵng, tôi nghe một đài gọi đài trung-ương, nhưng không có ai trả lời.  Lát sau, có một đài khác cất tiếng: "Đừng gọi vô-ích, bọn chúng chạy hết cả rồi!"  Tôi bèn hỏi đài hồi năy, th́ được báo-cáo là có nhiều người ăn mặc lộn-xộn, vũ-khí cầm tay, đang nép hai bên lề đường từ hướng Ḥa-Cường tiến vào.

Tôi dùng làn sóng của hệ Đặc-Cảnh ra lệnh cho Sở Tác-Vụ Vùng và Sở Đặc-Cảnh sở-tại đối-phó, đồng-thời gọi máy điện-thoại cho đại-tá Nguyễn Xuân Lộc, Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng I, lúc ấy đang cùng có mặt với các Chánh-Sở Vùng và một số Chỉ-Huy Cảnh-Lực Tỉnh tập-trung tại đây.

 

Lát sau, anh Long đến ngồi tại pḥng truyền-tin của Ngành Đặc-Cảnh Vùng -- nơi đây có máy âm-thoại của cả 2 hệ nổi+ch́m địa-phương lẫn hệ toàn-quốc, và máy điện-thoại bưu-điện, điện-thoại quân-sự -- cách dăm mười phút lại gọi hỏi tôi t́nh-h́nh thế nào.

V́ máy quá bận, tôi khuyên anh vào pḥng-giấy của đại-tá Lộc để cùng theo-dơi diễn-biến t́nh-h́nh chung.

 

Khoảng sau 11 giờ đêm, từ đài Đặc-Cảnh Vùng I trung-tá Long gọi tôi.  Lần nầy tôi nghe giọng anh run lên, lời-lẽ trịnh-trọng khác thường:  "Tôi xin mời ông Phụ-Tá đến ngay để tổ-chức pḥng-tuyến và chỉ-huy đội-ngũ tử-thủ cùng với anh+em chúng tôi!" (Tử-thủ là lời cam-kết của trung-tướng Ngô Quang Trưởng đọc trên Đài Phát-Thanh Đà-Nẵng suốt chiều hôm nay).

Tôi hỏi về đại-tá Lộc th́ anh đáp gọn với giọng bực-tức và chán-chường:  "Các ngài đào-ngũ hết rồi!"

Anh Long kể lại với tôi là anh được lệnh, cùng với mọi người có mặt tại trụ-sở Vùng -- Chánh-Sở các Sở, Chỉ-Huy của một số Tỉnh, có cả mấy viên đại-tá quân-đội -- theo đại-tá Lộc xuống bến Giang-Cảnh, lên tàu Giang-Cảnh, rời bến hướng ra biển Đông.

Anh hỏi đi đâu th́ đại-tá Lộc trả lời:  "Chúng ta di-tản vào Nam!"  Anh thấy máu uất xông lên đỉnh đầu, la lên:  "Giặc chưa tấn-công, thuộc-viên vẫn c̣n ở lại, mà cấp chỉ-huy đă lén-lút bỏ đi như thế này là hèn!"  Lộc cố giải-thích:  "Bộ Tư-Lệnh Quân-Đoàn đă rút đi rồi.  Trong t́nh-huống này chúng ta đành phải phụ ḷng anh+em mà thôi!"  Long bèn rút súng, nh́n thẳng vào mặt từng người với vẻ khinh thường, và bảo tàu ghé vào bờ cho anh trở lui.

Và anh đă về trụ-sở, để cùng chiến-đấu, sống chết có nhau với anh+em.

 

TÔI tin-tưởng và kính-phục anh Long vô cùng; nhưng tôi thấy rơ là nếu đến sở th́ sẽ dính kẹt ở đó, khó ḷng điều-động hoạt-động bên ngoài, nên nói là tôi bận họp. Anh xin mượn tôi một máy vô-tuyến cầm tay, và đ̣i đến họp với tôi.

 

Tôi kéo thiếu-tá Ngô Phi Đạm, Chánh Sở Tác-Vụ, ra xe.  Đến bến Bạch-Đằng quả thấy xe Jeep xanh+trắng và ô-liu bỏ đậu nghênh-ngang; gọi máy vô-tuyến trên hệ Sắc-Phục đến đại-tá Lộc ở sở, ở nhà, không ai trả lời; tôi bèn chỉ-thị Trung-Tâm Hành-Quân Đặc-Cảnh báo-cáo sự-việc lên Trung-Ương.

Anh Long đă đến nhà tôi, hỏi tôi ở đâu, tôi đáp là đến Đặc-Khu, nhưng tôi đến Bộ Tư-Lệnh Quân-Đoàn; nơi đây vắng hoe.  Anh hỏi, tôi đáp là vào phi-trường, nhưng tôi đến Sở An-Ninh Quân-Đội; nơi đây cũng chẳng c̣n ai.  Anh không gặp tôi, lại hỏi; và tôi lại dối, tránh anh.  Cứ thế mà tôi đến khắp các nơi vốn là chỗ dựa cho niềm tin của dân-nhân.

 

Đến sau nửa đêm th́ cả thành-phố đổ dồn qua cầu Trịnh Minh Thế để qua bến cảng, băi biển Quận III, để mong chạy vào Sài-G̣n. Tôi cùng Tác-Vụ, Thám-Sát Đặc-Biệt, quan-sát xong t́nh-h́nh bên đó, len lách trở về th́ thoáng dưới ánh đèn pha thấy rơ h́nh-dáng của anh, mặc cảnh-chiến-phục, gác khẩu M-16 ngang đùi, mặt-mày đỏ gay, tức uất nhưng đầy cương-nghị, lái xe vụt qua.

 

ĐÓ là h́nh-ảnh cuối cùng của trung-tá Nguyễn Văn Long, măi măi hằn sâu trong kư-ức tôi.

*

 

GẦN sáng, ngày 29-3-1975, Việt-Cộng pháo-kích hải-cảng, phi-trường.  Mờ sáng, đặc-công từ hướng Núi Non-Nước bắt đầu tấn-công vào.  Đến trưa, tôi gọi máy về cho đại-úy Nguyễn Văn Tuyên, Chánh Sở Nghiên+Kế, lúc đó c̣n ngồi tại chỗ, ra lệnh giải-tán Trung-Tâm Hành-Quân của Đặc-Cảnh Vùng I, là bộ-phận sau rốt của Chính- Quyền VNCH c̣n hoạt-động đến phút cuối cùng, và cho phép thuộc-viên tự t́m phương-tiện thoát thân.  Xế chiều, tôi mới kiếm được chiếc thúng, rời bờ, liều-lĩnh trước các làn đạn pháo-kích của địch và trực-xạ của chính bạn ḿnh.

 

Và tôi không c̣n gặp lại anh Long.

*

*     *

          CÁI chết của trung-tá Cảnh-Sát Nguyễn Văn Long làm tôi suy-nghĩ rất nhiều.

Anh đă phục-vụ dưới nhiều chế-độ khác nhau, đảm-trách công-tác ở nhiều lĩnh-vực khác nhau, nhưng vẫn giữ ḿnh trung-chính khiết-liêm.  Anh tuy lớn tuổi nhưng vẫn trẻ-trung trong lối sống và trong công việc, không bị lứa trẻ sau này vượt qua.

Trong lúc nước nhà đang bị cộng-sản xâm-lăng, anh ư-thức được chúng là kẻ thù số một của toàn-dân, sự-nghiệp chống Cộng phải là ưu-tiên số một của mọi người yêu quư Tự-Do, nên anh phải góp phần vàọ Thành-quả chống Cộng của CSQG nói chung, là đă có lúc hạ được nhiều tên cộng-tặc hơn cả con số chúng bị thiệt-hại trên chiến-trường, do đó, anh tự nhận lănh vào bản-thân ḿnh một phần trách-nhiệm đối với đối-phương về những tổn-thất mà chúng hứng chịu nặng-nề; nhưng trên tất cả là sự sụp đổ thảm-khốc của Việt-Nam Cộng-Ḥa, mà đối với Tổ-Quốc, Dân-Tộc, Lịch-Sử, và Thế-Giới, th́ cái trách-nhiệm vô cùng lớn-lao ấy nhất-định là của mọi người, trong đó có anh; nên anh tự xử -- cũng như các anh-hùng Nguyễn Khoa Nam, Phạm Văn Phú, Lê Văn Hưng, Lê Nguyên Vỹ, Trần Văn Hai, Hồ Ngọc Cẩn, vân vân -- để tạ tội với Tiền- Nhân và Quốc-Dân, và để nói lên tinh-thần bất-khuất của người chiến-sĩ Tự-Do, không chịu hạ ḿnh đầu-hàng kẻ thù.

 

CÁI chết của anh Long làm tôi hănh-diện vô cùng.  Tuy người chết không mong được đời nhắc đến, nhưng bổn-phận của người sống là phải phát-huy những tấm gương trí-dũng ngời sáng ấy, để nhờ đó mà ḿnh tin-tưởng và phấn-khởi tiếp-tục lo toan sự-nghiệp chung.

 

Bây giờ, đối với toàn-dân, Nguyễn Văn Long không c̣n là một trung-tá, là một Chánh-Sở Tư-Pháp, là một viên-chức An-Ninh, là những ǵ ǵ khác nữa ... mà anh đă là và vẫn c̣n là đại-diện cho bất-cứ chiến-hữu ưu-tú nào, không phân-biệt cấp/bậc, chức-vụ, ngành/nghề, h́nh-sự hay phản-gián, phái mạnh hay phái đẹp; mà anh đă vinh-quang đi vào Lịch-Sử với tư-cách một anh-hùng của Dân-Tộc Việt-Nam nói chung và Lực-Lượng Cảnh-Sát Quốc-Gia nói riêng.