CHUẨN-TƯỚNG NGUYỄN HỮU HẠNH  

      HÔM ấy tôi đi Sài-Gòn.  

        Ðến giờ ra sân để lên phi-cơ, đại diện của Trạm “Air Vietnam” mời tôi ra trước, nghĩa là đi qua hàng-rào dò tìm vũ-khí đựng trong hành-lý xách tay và mang trong người.  Nhân-viên hữu-trách tươi cười đưa tay mời tôi đi qua, không rà soát gì.  Họ đã biết tôi là ai, và biết là tôi hẳn có mang theo ít nhất là một súng lục phòng-thân.

        Trên sân đã có độ mươi sĩ-quan, đa-số là đại-tá Trưởng-Phòng tại Bộ Tư-Lệnh Quân Ðoàn I.  Họ đứng một hàng, trong lúc một đại-tá khác thì đứng trước mặt chuẩn-tướng Nguyễn Hữu Hạnh.

        Tôi đoán là viên đại diện ngỏ lời tiễn-đưa, và Hạnh đáp lời giã-từ.

        HÔM qua, tôi đã gặp Hạnh trong phòng-giấy của Ðại-Tá Hoàng Mạnh Ðáng, Tham-Mưu-Trưởng Quân Ðoàn.  

        Ðáng đại diện Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng, Tư-Lệnh Quân Ðoàn I & Quân-Khu I, triệu-tập chúng tôi đến họp bàn về tình-hình Việt-Cộng và hoạt động phối-hợp tình-báo giữa các cơ-quan.  Cùng có mặt lúc đó là các đại-tá, Nguyễn Xuân Lộc của Cảnh-Lực Vùng I, Phạm Văn Phô của Phòng 2 Quân Ðoàn I, Lê Quang Nhơn của Sở I Quân-An.

        Chúng tôi đang họp thì Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh vào.  Hạnh là Thanh-Tra-Trưởng của Quân Ðoàn này.  Các sĩ-quan kia thì đã gặp Hạnh nhiều lần, lúc không có tôi, nên họ tưởng tôi mới gặp lần đầu; do đó, đại-tá Lộc giới-thiệu tôi.

        Nhưng Hạnh đã tươi cười bắt tay tôi:

        – Chúng tôi đã quen nhau từ trong Quân-Khu II.

*

        TRONG đó, cơ-quan cầm đầu quân-sự cấp Vùng chia ra làm hai:

        Bộ Tư-Lệnh Quân Ðoàn II thì đóng ở Pleiku, và Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II thì đóng ở Nha-Trang.

        NHƯNG Quân Ðoàn II & Quân-Khu II hầu như không dung các Phó tướng-quân.  

        Trước hết là Chuẩn-Tướng Lam-Sơn.

        Ông tên thật là Phan Ðình Thứ, nổi tiếng nhờ đa-tài.  Nhưng, chữ tài liền với chữ tai một vần.  Trong một buổi lễ, ông mặc lễ-phục, cùng với Cố-Vấn đi kiểm-soát các hàng quân.  Viên Cố-Vấn Hoa-Kỳ thọc khăn tay vào trong nòng súng của một quân-nhân, thì thấy khăn dính dầu dơ: lính không chùi sạch khẩu súng của mình.  Ðể nêu bằng-chứng tắc-trách của lính dưới quyền của ông, viên sĩ-quan Ðồng-Minh quệt vết dầu dơ từ chiếc khăn tay của anh-ta vào áo của ông.  Ðáp lại sự xúc-phạm ấy, ông đã giáng vào má anh-ta một cái tát tai.  Vì thế, ông bị trù dập liên-hồi.  Khi Chuẩn-Tướng Lam-Sơn làm Phó Tư-Lệnh Quân Ðoàn II, ở Pleiku, một hôm có một quân-nhân vô-kỷ-luật xách súng đến tư dinh Tư-Lệnh định làm liều.  Ông có mặt ở đó, ra lệnh cho y buông súng; nhưng y bất-tuân nên ông bấm cò.  Vì thế, ông bị câu-lưu, truy-tố ra tòa.  

        RỒI đến Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh.  Hạnh được cử làm Tư-Lệnh-Phó Quân-Khu II, ở Nha-Trang.

        Tôi không liên-quan gì đến Hạnh, nhưng vì thói quen nghề-nghiệp tôi cũng tìm biết sơ-sơ đôi điều về ông.  Khi Chuẩn-Tư ớng Huỳnh Thới Tây ra Vùng II, ngỏ ý muốn ghé thăm Hạnh, là tôi đưa Tây đến trụ-sở Quân-Khu, vào thẳng phòng-giấy của Hạnh, khiến ông ngạc-nhiên sao tôi biết ông ngồi ở chỗ này.

        Hạnh không được viên tướng Tư-Lệnh Vùng này ưa; nên ông ra Quân Ðoàn I & Quân-Khu I, làm Tổng-Thanh-Tra.  

*

        Là một trong số mấy tướng bị cho giải-ngũ, vào đầu tháng 3-1974, Hạnh đến phòng-giấy Tham-Mưu-Trưởng để chào từ-biệt Ðại-Tá Hoàng Mạnh Ðáng; nhân gặp chúng tôi, ông cũng luôn thể ngỏ lời chia tay chúng tôi .

        Tuy ông giữ vẻ tự-nhiên nhưng tôi cảm thấy giọng nói vẳng lên đôi chút bất-mãn từ trong lòng ông. 

         Khi Tư ớng Hạnh đã ra khỏi phòng, Ðại-Tá Ðáng nói với chúng tôi:

        – Ông ta là tướng-mặt-trận thật-sự, chứ không phải là tướng-văn-phòng đâu.

        Nhưng Ð/T Ðáng nói thêm:

        – Mấy tay đó có cần gì đồng lương quân đội, giải-ngũ thì thôi, đâu thiếu gì tiền.  

*

        SẴN trớn, Ðáng nói qua chuyện buôn lậu của một tư-lệnh của một đơn-vị cũng đóng ở Ðà-Nẵng này:

        Một hôm, có một đàn-em của hắn từ trong Sài-Gòn gọi điện-thoại ra, nhân-viên tổng đài nghe không rõ tên, tưởng là gọi tôi nên chuyển đường dây đến tôi.  Tôi mới “a-lô!” là y nói liền:  “Em đã gửi hàng ra rồi, chuyến này khá lắm; đại-tá cho người ra đón; phi-cơ X; cất cánh lúc Y giờ; thằng Z mang đi .”  

        NGỒI ở phòng-giấy của Ðại-Tá Ðáng, chúng tôi có dịp nghe+thấy thêm được đôi điều.  Tỷ như có lần, đầu năm 1975, nghe điện-thoại xong, ông bảo bên kia chờ máy, để ông vào trình trung-tướng.  Ông qua phòng-giấy Tr/Tg Ngô Quang Trưởng, trình xong, về trả lời người bên kia:

        – Trung-tướng chỉ-thị anh em Không-Quân, khi thấy xe tăng, xe tải, bộ đội của chúng di-chuyển trên đường-mòn Hồ Chí Minh, dù ở trong tầm oanh-kích của ta thì cũng đừng hành động gì, cứ để cho chúng tiếp-tục chuyển quân vào Nam...  

*

        SAU tôi là Ban Lãnh Ðạo trung-ương Lực-Lượng Hòa-Hợp Hòa-Giải Dân-Tộc ra sân.  Họ về Sài-Gòn cùng chuyến với tôi.  Tôi nghe Dân-Biểu Phan Xuân Huy nói với Thượng-Nghị-Sĩ Vũ Văn Mẫu và các bạn cùng phe:

        – Tao có mang súng mà nó có rà ra đâu!

        Mẫu nói:

        – Máy-móc gì rồi cũng thua con-người mà thôi!

        Tôi nghĩ rằng các nhân-viên kiểm-soát thừa biết là các nhân-vật dân-cử được cấp vũ-khí tuỳ-thân.  

        Chuẩn-Tướng Nguyễn Hữu Hạnh cùng các sĩ-quan đi đưa, và Thượng-Nghị-Sĩ Vũ Văn Mẫu cùng nhóm đồng-hành, đã đến cầu thang phi-cơ, nhưng bị nhân-viên hàng-không chận lại chưa cho lên.

        Viên đại diện Trạm “Air Vietnam” mời tôi lên trước, đợi tôi ngồi xong mới để cho các hành-khách khác lên.

(còn nữa)