TỔNG-THỐNG
LÊ QUANG BÁ
ÔNG
Lê-Quang-Bá là người Tam-Kỳ, tỉnh-lỵ Tỉnh
Quảng-Tín của Việt-Nam Cộng-Ḥa .
Tam-Kỳ, nằm ngay trên Quốc-Lộ số 1, là điểm-giữa
của chiều dài lĩnh-thổ h́nh chữ S nước
ta . Sau quốc-biến 30-04-1975, Việt-Cộng sáp-nhập
Tỉnh Quảng-Tín vào Tỉnh Quảng-Nam--Đà-Nẵng, và
Thị-Xă Tam-Kỳ trở thành một thị-trấn
thuộc Huyện mang cùng tên của Tỉnh mới này;
thế nhưng phần đất dân-cư đông đúc
nhất và sinh-hoạt náo-nhiệt nhất trong địa-hạt
của Tỉnh cũ vẫn là thị-trấn Tam-Kỳ .
Tôi có đến Tam-Kỳ nhiều lần. Tuy mỗi
Tỉnh có những đặc điểm riêng của nó;
nhưng những đặc điểm dễ nhận
thấy nhất ở đây là, dù Quảng-Tín là một
Tỉnh mới được thành-lập trong ṿng hai
thập-niên sau cùng đầy khó-khăn và nguy-hiểm
của chiến-tranh khắp Miền Nam, nhưng nó cũng
đă được xây dựng và thiết-trí cho, đầy-đủ
những cấu-trúc và cơ-sở sinh-hoạt căn-bản,
nhất là ở Tam-Kỳ, tương đương
hoặc có phần nào trội hơn so với một
số tỉnh-lỵ cố-cựu khác của nước
nhà . Tam-Kỳ không những chỉ vươn lên cho
bản-thân ḿnh là một Thị-Xă nằm ngay trên
trục lộ giao-thông chính, mà c̣n làm đầu tàu,
với cương-vị một tỉnh-lỵ, lôi kéo các
Quận khác, và cả các Xă+Thôn trực-thuộc, miền
đồng-bằng cũng như miền sơn-cước;
phát-triển nhanh theo với đà tiến-triển của
t́nh-h́nh chính-trị, kinh-tế, văn-hóa, xă-hội chung.
Đặc-biệt là về mặt chiến-lược
quốc-pḥng, Tỉnh Quảng-Tín mà trung-tâm là Tam-Kỳ
đă góp phần và chia sớt gánh nặng với các
Tỉnh Quảng-Nam và Quảng-Ngăi của Vùng I, và Kontum
của Vùng II, trong nhiệm-vụ phân-tán và tiêu-hao
lực-lượng cộng-sản Bắc-Việt trên
đường xâm-nhập vào Nam, giảm-thiểu
tiềm-năng của địch trước khi chúng có
thể kéo xuống tập-trung và tăng-cường
ở vùng Ba Biên-Giới Việt-Miên-Lào hầu từ
đó xuất-phát và yểm-trợ cho các mũi tấn-công
xa hơn và sâu hơn vào Vùng II và Vùng III .
Chiến-tranh đă đẩy người dân tự t́m
lối thoát, bằng nhiều hướng đi, trong đó
có một hướng nhằm thỏa-măn nhu-cầu
thể-xác, và một hướng nhằm đáp-ứng khát-vọng
tinh-thần.
*
Thời-gian
liền trước biến-cố 1975, Tam-Kỳ được
chú ư nhiều một phần nhờ có phong-trào "t́nh
cho không, biếu không", được tiêu-chuẩn-hóa
và hệ-thống-hóa qua cái gọi là "Tamecalo (ta-mê-ca-lô)."
Dư-luận đồn rằng, ở cái tỉnh-lỵ
trẻ-trung này, có một thiếu-phụ trẻ đẹp
vợ góa của một sĩ-quan cấp tá, đă tạo
nên giai-thoại cho một thời . Mất chồng
trong thời chiến, người thiếu-phụ ấy
hiểu rơ tâm-trạng của những bạn gái đồng
cảnh-ngộ, nên tự ḿnh đi tiên-phong, và
thuyết-phục các góa-phụ tử-sĩ khác, mở
rộng ṿng tay tiếp đón các nam-chiến-sĩ, làm
hết những ǵ có thể làm được, để
sưởi ấm ḷng những đấng mày râu mà
giờ phút này c̣n là những thân-xác nam-nhi nồng cháy yêu
đương nhưng biết đâu giờ phút sau
sẽ trở thành những h́nh-hài bất động vô-tri
dù được phủ liệm dưới lá
quốc-kỳ. Song le, tuy nợ tang-bồng không là
của riêng của ai, nhưng chinh-khách th́ quá nhiều, nên
các thiếu-phụ giàu-ḷng-thương-người
ấy chỉ dành riêng đặc-t́nh kia cho sĩ-quan
cấp tá mà thôi ... Dường như về sau
những nguồn an-ủi đó không c̣n hạn định
trong giới góa chồng mà đă lan rộng ra cả các
giới vắng chồng và chưa chồng. Có điều,
tiêu-chuẩn cấp tá th́ vẫn giữ nguyên; bởi
thế, có nhiều sĩ-quan cấp tá dù c̣n độc-thân
hay đă có-vợ có-con đùm đề, cả ở
địa-phương lẫn từ nơi khác lần ṃ
đến, rộn-rịp hưởng-ứng đến
nỗi người dân bắt chước cái lối đặt
tên-tắt của các công-ty thương-mại &
kỹ-nghệ ở Sài-G̣n mà đặt tên cho cái hội
"ái-hữu" ấy là Tamecalo, có nghĩa là "Tá Mê
Cái L..."
*
Bên cạnh cái xu-hướng yêu-cuồng sống-vội
trong đời sống vật-chất ấy, Tam-Kỳ
vẫn có cái ư-chí vươn lên trong đời sống
tinh-thần. Về mặt tín-ngưỡng, ngoài các tôn-giáo
lớn đă phát-triển khắp nơi, như Phật-Giáo,
Ky-Tô-Giáo, Tam-Kỳ là một trong số ít những
Thị-Xă tuy dân-số khiêm-tốn mà cũng có cơ-sở
Phật-Giáo Ḥa-Hảo, và có một tổng-số tín-đồ
Đạo Cao Đài khá đông; riêng về Cơ Đốc-Giáo mà
hệ-thống chính-yếu phổ-quát khắp nước
thuộc hệ-phái Liên-Minh Cơ Đốc-Nhân và
Truyền-Giáo-Gia (CMA: Christian and Missionary Alliance), Tam-Kỳ cũng
có cả những giáo-phái Tin Lành khác mà thường th́
chỉ thấy ở các thành-phố lớn như Sài-G̣n,
Đà-Nẵng mà thôi .
*
THÁNG
4 năm 1982, tôi được đưa từ Trại
"Thanh-Liệt" ở ngoại-ô Hà-Nội vào
Trại Hội-An thuộc Tỉnh Quảng-Nam Đà-Nẵng.
Vào thời-gian ấy, ông Lê Quang Bá không c̣n; nhưng
những sự-tích về ông th́ vẫn c̣n được
các tù-nhân bị giam lâu ngày ở Trại này nghe thấy
và kể lại cho người khác cùng nghe .
Ông Lê-Quang-Bá là một nhân-vật quen-thuộc đối
với Hội-Thánh Tin Lành địa-phương. Các
nhà lĩnh đạo tinh-thần th́ rao giảng là không
xen lấn vào công việc của chính-quyền và cũng
không khuyến-khích tín đồ hoạt-động chính-trị;
nhưng ông Bá th́ là con+dân của đất nước,
đồng-bào của toàn dân; ông không thể tự tách
ḿnh ra khỏi đại-khối quốc dân.
Cuối tháng 3 năm 1975, sau khi Việt-Nam Cộng-Ḥa rút
khỏi Tỉnh Quảng-Trị rồi Tỉnh Thừa-Thiên
ở phía Bắc, cộng-sản vào chiếm Tỉnh
Quảng-Tín ở phía Nam, th́ con đường
huyết-mạch Quốc-Lộ số 1 bị cắt đứt,
dân-chúng Vùng I bị tách ĺa ra khỏi Miền Nam,
ngoại-trừ một thiểu-số có phương-tiện
và cơ may di-tản được bằng tàu-thủy
hoặc tàu-bay . Đồng-bào bị kẹt lại
khiếp đảm trước cảnh Việt-Cộng chém
đầu, chặt tay, đóng đinh vào chân của
những nhân-viên, và của cả những thường dân
bị nghi là cộng-tác-viên, của Chính-Quyền
Quốc-Gia, không may bị lọt vào tay kẻ thù đến
gieo rắc tang-tóc oan-khiên trong Tỉnh ḿnh.
Ông Lê-Quang-Bá không đi lánh nạn như một số công-chức,
chính-khách, Dân-Biểu, quân-nhân, và thân-nhân của họ,
cùng với những thường dân mà đời sống
tinh-thần và vật-chất đă gắn liền vào
chế độ Việt-Nam Cộng-Ḥa, sợ nếu
ở lại th́ sẽ bị Việt-Cộng sát-hại,
đọa đầy . Ông là một nhân-sĩ độc-lập,
không có chân trong guồng máy Chính-Quyền Quốc-Gia, và
lại là người đă lớn tuổi, xưa nay không
hề làm ǵ bị tai-tiếng; có uy-tín và được
đồng-bào sở-tại mến thương, có con cháu
sinh sống lương-thiện tại địa-phương;
bản-thân có tài-sản riêng đủ để tự
nuôi sống ḿnh. Ông không đành dứt bỏ thân-nhân,
bạn bè, những nét mặt, những giọng nói, nhà
cửa, đất đai, khu phố, bầu trời, môi-trường
và nếp sống quen thuộc tưởng như đă là
một phần của chính cơ-thể ông, cuộc đời
ông.
Nhưng, cộng-sản đến là đất trời
đảo lộn, mọi sự đều đổi thay.
Mọi người đều bị bắt buộc
phải g̣ ép lời nói, việc làm, và cả ư nghĩ, t́nh
cảm, theo một chiều hướng nhất định
cho phù-hợp với chủ-trương đường-lối
của đảng và nhà-nước “nhân dân”.
Cuộc đổi đời không chừa một ai .
Bao nhiêu sách quư, báo hiếm, kinh-kệ, tài-liệu,
kỷ-vật, kể cả thư-từ, h́nh-ảnh,
bằng-cấp, giấy tờ hộ-tịch, đều
bị những kẻ mọi-rợ đui+điếc vơ
vứt vào thùng chứa "văn-hóa-phẩm nô dịch và
đồi-trụy" đem đi tiêu-hủy sạch trơn.
Nhà cửa bị tịch-thu, của-cải bị tước
đoạt, nghề-nghiệp bị hạn-chế,
học-vấn bị cản-trở, tự do bị cấm
đoán, tư-tưởng bị đàn-áp, nhân-phẩm
bị chà đạp, sinh-mệnh bị rẻ-rúng.
Bản-thân ông Lê Quang Bá, về phương diện
vật-chất, đă rơ-ràng trở thành nạn-nhân
của chế độ vô-sản chuyên-chính; và về phương
diện tinh-thần th́ ông Bá thuộc thành-phần trí-thức
tiểu-tư-sản phản động, kẻ thù cần
phải triệt-hạ của giai-cấp bần-cố-nông
"giác-ngộ cách-mạng". Nhưng, cá-nhân ông Bá
dù có bị thiệt-tḥi đau đớn bao nhiêu cũng
không đáng kể vào đâu so với nỗi mất-mát
tàn-mạt khốn-khổ điêu-linh vô cùng lớn-lao mà
đại đa-số đồng-bào khắp nước
bỗng-nhiên phải hứng chịu .
Đó
là lư do ông Lê Quang Bá quyết định dấn thân "làm
một việc ǵ" cho Quốc+Dân.
Thế là, dĩ-nhiên trong bóng tối, để tránh né
tối đa tai+mắt của kẻ thù, ông Bá đă bí-mật
thành-lập được một tổ-chức
khởi-nghĩa, nhằm lật đổ guồng máy
đảng và nhà-nước cộng-sản, khôi-phục
lại chính-quyền cho phe Quốc-Gia .
Trong những năm cuối thập-niên 1970 bước qua
đầu thập-niên 1980, Tam-Kỳ của Tỉnh
Quảng-Tín cũ, cũng như nhiều thành-phố và
thị-trấn khác trên toàn-quốc, đă là một địa-bàn
hoạt động chống Cộng của người dân
thuộc mọi thành-phần, dưới nhiều h́nh-thức
khác nhau . Những chiếc phi-cơ phản-lực
cỡ lớn hằng ngày bay ngang qua bầu trời
Tỉnh nhà, mà dân-chúng tin là B-52 của Mỹ với ư
đồ sẽ dội bom dọn vùng cho Nhảy Dù đổ
bộ xuống đẩy lui quân Bắc-Việt xâm-lăng;
những vụ Việt-Cộng hành-quyết công-khai để
"trừng-trị điển-h́nh" các phần-tử
"phản động hiện-hành"; những hành-khách
xe đ̣ được gặp kháng-chiến-quân Việt-Nam
Cộng-Ḥa trên các đường đèo hẻo lánh;
những chuyến vượt biển bị lộ, và
những ghe nào đă đi lọt được;
những đàn cá từ trên rừng núi trôi về c̣n
sống nhưng chỉ c̣n trơ bộ xương
hoặc bị lở-loét thịt da, do chất độc
của Liên-Xô mà Việt-Cộng dùng để
đương đầu với Fulro; Fulro người Kinh
nay đă kiểm-soát vùng biên-giới và liên-kết
với du-kích Wong Pao của Lào và đồng-bào Thượng
ở vùng giáp-ranh Việt-Nam--Cam-Pu-Chia; những tin đồn
về "Đảng Rồng Đen", về
Phục-Quốc-Quân từ Thái-Lan về, về tàu
thủy Mỹ vào đánh các đồn Công-An Biên-Pḥng,
về trực-thăng Mỹ đến bốc các nhân-vật
Quốc-Gia; vân vân. T́nh-h́nh đó khiến mọi người
như đang sống trên dầu-sôi lửa-bỏng,
nhất là sau khi Việt-Cộng phá vỡ tổ-chức
"Việt-Nam Dân-Tộc Cách-Mạng Đảng" ở
Đà-Nẵng, là một lực-lượng có chiến-khu
trong rừng núi Tỉnh Quảng-Nam, và một
tổ-chức chính-trị khác tại Huế,
xử-tử nhiều lĩnh-tụ chống cộng,
bắn giết và bắt-bớ tù đày hằng trăm
đảng-viên.
Trong bối-cảnh lịch-sử ấy, ông Lê Quang Bá
đă khéo-léo che đậy cơ-sở của ḿnh, không
trùng-lập hay dẫm đạp lên các chi-nhánh của các
đoàn-thể bạn, cho nên các tin-tức mà
Việt-Cộng khai-thác được từ các vụ án
phá vỡ những tổ-chức khác, hoặc những cá-nhân
"bạo-loạn" khác, đều không phương-hại
ǵ đến sự an-toàn của tổ-chức và nhân-sự
của ông.
Điểm nổi bật hơn hết là, ông Bá quan-niệm
rằng chính-thể Việt-Nam Cộng-Ḥa là một
thực-thể hợp-pháp trước cộng đồng
thế-giới, nay dù cá-nhân Tổng-Thống hay cơ-cấu
Chính-Quyền liên-hệ có bị vây khốn, th́ đó
chỉ là hậu-quả tạm-thời của việc
đối-phương tráo-trở vi-phạm Hiệp Định
Paris, cho nên phải có một cơ-cấu khác, lâm-thời
thay thế Chính-Quyền Việt-Nam Cộng-Ḥa, để
tiếp-tục công cuộc chống cộng,
phục-hồi Chính-Quyền Quốc-Gia . Do đó, tuy
các nhà chính-trị chống Cộng đều mong
được sự tiếp tay hậu-thuẫn của
Hoa-Kỳ, nhưng các nhân-vật khác th́ chỉ
tổ-chức và điều-hành đoàn-thể của
họ như một đảng-phái chính-trị hoặc
một lực-lượng chiến đấu vũ-trang; c̣n
ông Bá th́ vừa hành-động phối-hợp chính-trị
& quân-sự như thế, vừa thành-lập một mô-thức
Chính-Quyền quy-ước, và dựa vào đó để
trực-tiếp vận-động ngoại-giao với bên
ngoài, nhất là Chính-Phủ Hoa-Kỳ .
Trong
mục-đích đó, ông Lê Quang Bá đă cử một
chiến-hữu, là người anh của một người
con rể của ông, làm đại diện chính-thức,
với tư-cách Ủy-Viên Ngoại-Giao của bộ máy
Chính-Quyền Quốc-Gia Lâm-Thời ấy, mang
ủy-nhiệm-thư cùng hồ-sơ tài-liệu và thư
riêng của Chủ-Tịch Lê Quang Bá gửi
Tổng-Thống Mỹ, sang tận Thủ Đô Hoa-Thịnh-Đốn
để hội-kiến với Tổng-Thống
Hiệp-Chủng-Quốc và các quan-chức Hoa-Kỳ cũng
như các nước Đồng-Minh.
Theo kế-hoạch của ông Bá th́ vị đại
diện ấy sẽ ra Đà-Nẵng, đáp xe lửa vào Sài-G̣n,
rồi từ trong Nam kiếm đường vượt biên
hoặc vượt biển ra Thế-Giới Tự Do .
Sở-dĩ phải vào Nam chứ không dùng ghe xuất-phát
từ các băi biển dọc Miền Trung là v́ các nhân-vật
chủ-chốt trong tổ-chức của ông Bá đều
là người có tên tuổi ở địa-phương,
đi đâu đồng-bào cũng sẽ nhận ra; mà
trong chuyến đi này th́ viên sứ-giả ấy
phải mang theo ít nhất là một cái cặp đựng
mật-thư, nhiều tiền hoặc vàng, và có thể là
cả một bộ lễ-phục nữa; nếu bị
đồng-bào nhận ra th́ có thể sẽ có người
xin đi theo gây vướng-víu dễ bị lộ,
hoặc có người hăm-hại hầu cướp
của, thế là người ở nhà sẽ bị
bắt điều-tra v́ có thân-nhân "bỏ trốn ra nước
ngoài trái phép" là một hành-vi mà Việt-Cộng ghép
vào tội "phản-quốc", tạo cơ nguy cho âm-mưu
sớm bị phanh phui .
Về đường-sắt th́, ngoài rất nhiều
tụ điểm khác, các sân ga xe lửa cũng là nơi
tập-trung nhiều thành-phần thiếu may-mắn.
Phu khuân-vác giành-giật hành-lư của hành-khách, kẻ
gian cũng xen vào cướp bóc, móc túi, đoạt
cả xách tay, đồng-hồ, dây chuyền, ṿng,
nhẫn, hoa-tai của người đi tàu lẫn người
đón đưa . Hành-lư trong toa cũng bị lấy
cắp một phần hoặc nguyên bao, nguyên thùng, ném qua
cửa sổ, lăn xuống bục lên/xuống dù trong lúc
tàu đang chạy nhanh. Giới con-buôn thường-xuyên
dùng xe-lửa di-chuyển hàng-hóa giữa Sài-G̣n và các
Tỉnh Miền Trung, Miền Bắc hồi đó đều
coi ga Nha-Trang là một trong những ga có nhiều kẻ
cắp, kẻ cướp nhất.
Tuy nhiên ông Bá và viên đại diện tin chắc là
sẽ không gặp rủi-ro, v́ người-trong-cuộc
đă có ư-thức đề-cao cảnh-giác, vả
lại không mang hàng-hóa kềnh-càng, chỉ một cái túi
đi đường và một cái cặp cầm tay, th́ có
đủ sức giữ kỹ đến cùng.
Vị "sứ-giả" của tổ-chức Chính-Quyền
Lâm-Thời Lê Quang Bá đáp xe lửa từ Đà-Nẵng vào
Sài-G̣n như đă được hoạch định.
Rồi,
v́ đi đường xa mỏi mệt, cũng như
nhiều khách cùng toa, ông ta ngả lưng xuống nghỉ,
với cái cặp được cẩn-thận lót dưới
đầu .
Khi tàu đến ga Nha-Trang, những hành-khách cũ rời
tàu và những hành-khách mới lên tàu, cùng với các thân-nhân
lên đón/đưa và các người bán đồ ăn+uống
hoặc đồ dùng lặt-vặt, tạo nên một
cảnh chen lấn xô-bồ, giúp kẻ gian tha-hồ
lợi dụng để cướp giật. Và
vị ủy-viên ngoại-vận của tổ-chức Lê
Quang Bá đă bị kẻ gian giật mất cái cặp
đựng hồ-sơ tài-liệu bí-mật
quốc-sự dù được ông-ta vừa kê đầu
lên, vừa đặt tay đè lên.
Thấy ông-ta hốt-hoảng len-lách để chạy theo,
ḥng giật lại cái cặp của ḿnh, các hành-khách
đồng-hành liền tḥ đầu ra cửa sổ toa tàu,
la lớn "Cướp! Cướp!", và chỉ cho
mấy nhân-viên Công-An đứng ở gần đó rượt
theo chận bắt tên cướp vừa mới nhảy
xuống khỏi tàu .
Do đó, Công-An Việt-Cộng bắt được tên
cướp, lấy lại được cái cặp, và
mời người bị cướp xuống kư giấy
tờ nhận lại tài-sản của ḿnh.
Tất-nhiên Công-An mở cặp ra xem, thấy rơ bên trong có
đựng những ǵ; và kết-quả là vị đại
diện của tổ-chức Lê Quang Bá bị bắt,
cuối cùng bị giải-giao ra cho Công-An Tỉnh
Quảng-Nam--Đà-Nẵng chấp-lư.
TRONG thời-gian bị "cải-tạo", tôi bị
Bộ Công-An (Nội-Vụ) Việt-Cộng cùng với các
phái đoàn phản-gián Hung-Gia-Lợi, Ba-Lan, và cả Liên-Xô,
thẩm-vấn nhiều lần về các đường dây
nội-tuyến mà tôi đă tổ-chức được,
hoạt động ngay trong nội địa Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi
. Bởi thế, tôi đă bị đưa-đi
đưa-lại giữa các Trại "Cải-Tạo"
với các Trại Tạm-Giam ở Đà-Nẵng, Hội-An,
Ḥa-Sơn, Hà-Nội, nhiều lần. Tại mỗi
Trại tôi lại bị chuyển qua nhiều buồng.
Nhờ đó, tôi đă gặp được nhiều người
thuộc nhiều giới đáng kể.
Do kinh-nghiệm nghề-nghiệp cũ, tôi đă
phối-kiểm vụ án Lê Quang Bá qua nhiều nguồn tin
thân-tín, gồm cả những người đă có
mặt tại Trại Kho-Đạn thời-gian ông Lê Quang Bá
và đồng nhóm mới bị bắt về
tạm giữ tại đây, và Trại Hội-An sau khi
họ được chuyển tiếp vào đây; thí-dụ:
Trần Văn Thanh, là một cựu Trưởng Pḥng
Cảnh-Sát Đặc-Biệt Thị-Xă Đà-Nẵng dưới
thời Đệ-Nhất Cộng-Ḥa; Lê Viết Châu, là
một người tự-nguyện làm mật-báo-viên cho tôi
trước năm 1975, nay ở tù v́ tội vượt
biển nhưng được Ban Giám-Thị cho
phục-vụ trong toán cấp dưỡng, đem cơm nước
đến cho can-phạm cấm-túc trong các buồng; Đặng
Công Trứ, là một thiếu-tá Không-Quân
Việt-Cộng tại Đà-Nẵng, bị bắt v́
chủ-mưu tổ-chức gây "bạo-loạn",
dự định ném bom các căn-cứ quân-sự
khắp nước để mở đầu cho một
cuộc binh-biến lật đổ tặc-quyền
Việt-Cộng vào dịp Nô-En 1979; v.v...
Cùng bị bắt với ông Bá, có cả trăm người
khác, bị tra-vấn suốt ngày đêm. Điều
đặc-biệt là Việt-Cộng chú-trọng hỏi
về CIA, về các đường dây trao đổi tin-tức
của dân-chúng giữa Việt-Nam với Hoa-Kỳ, về
các phần-tử trước kia có nhiều quan-hệ
mặt-này mặt-nọ với Mỹ. Có nhiều
lần chúng bàn-tán với nhau về một số can-phạm
mà chúng gọi là "Tổng-Thống", "Ngoại-Trưởng",
"Tổng-Trưởng", v.v...
Nói
chung, vụ án Lê Quang Bá có tầm quan-trọng đặc-biệt
nên Bộ Nội-Vụ Việt-Cộng đă
trực-tiếp điều-tra xét hỏi; và v́ mật-thư
cùng các hồ-sơ tài-liệu định được
đưa qua cho Tổng-Thống Hoa-Kỳ đều
được viết bằng chữ Anh, trong đó ông Lê
Quang Bá là "President", người bị lộ
diện tại ga Nha-Trang là ủy-viên về "Foreign
Affairs", v.v... nên các phiên dịch-viên của
Việt-Cộng dịch thế nào mà ông Bá được
chúng xem là "Tổng-Thống", người ấy là
"Ngoại-Trưởng", và các thành-viên khác của
tổ-chức ấy là "Tổng-Trưởng", "Thứ-Trưởng" Bộ này, Bộ kia, v.v...
Khác với các tổ-chức chống Cộng khác, tỷ
như "Việt Nam Dân-Tộc Cách-Mạng Đảng"
của kỹ-sư Nguyễn Văn Bảy ở Đà-Nẵng,
nhóm của tiến-sĩ Nguyễn Nhuận ở Huế,
v.v... mà Việt-Cộng đă đưa ra xử án công-khai;
lần này Việt-Cộng mở một phiên ṭa đặc-biệt
ngay trong khuôn-viên Trại Tạm-Giam Hội-An, nhưng không
cho "trại viên" tham dự như vào các trường-hợp
khác, và đă tuyên án ông Lê Quang Bá tử-h́nh, các
chiến-hữu của ông th́ người tù chung-thân, người
20 năm, v.v...
Thế rồi ông Bá đă bị xử bắn, cũng
ngay trong Trại Hội-An, giống như trường-hợp
Đặng Biên, một anh-hùng Nhân Dân Tự-Vệ nổi
tiếng của Tỉnh Quảng-Nam.
Vụ án Lê Quang Bá sau đó đă được đồng-bào
khắp Tam-Kỳ, Hội-An, Đà-Nẵng, và cả các
Tỉnh ở Miền Trung, biết rơ. Nhưng khi ông bị
hành-quyết th́ các can-phạm bị nhốt trong Trại,
trong hoàn-cảnh bị bưng-bít, đă không được
biết kịp thời để cùng nóng sốt nhỏ lệ
khóc thương một Chiến-Sĩ của Tự Do, Dân-Chủ
và Nhân-Quyền ngay vào giờ phút thiêng-liêng Người
v́ nợ nước vĩnh-viễn ra đi .
"Bất
câu thành bại luận anh-hùng!"
Nhưng trong trường-hợp ông Lê Quang Bá, tôi tin
rằng ông chỉ là một nhà ái-quốc, chỉ
thuần-túy nhắm vào sứ-mệnh cấp-thiết trước
mắt là tháo gỡ ách cộng-sản cho đồng-bào,
và đă chỉ nằm xuống trong ḷng Đất Mẹ như
một đứa con yêu của Quốc+Dân, chứ không
phải là một chính-khách dung-tục cốt mưu-cầu
địa-vị Tổng-Thống cho bản-thân ḿnh, như
một số các nhà hoạt động chính-trị khác,
hoặc như Việt-Cộng đă cố-t́nh gán-ghép cho
ông.
LÊ
XUÂN NHUẬN