ĐẠI-TÁ
BA-LAN KONELSKO
KONELSKO
thường đến thưởng-ngoạn
phong-cảnh tại Chùa Non-Nước, một kỳ-quan
của Đà-Nẵng–Quảng-Nam.
Ở
đây có chùa Phật-Giáo với các nhà-sư; có động
thạch-nhũ; có hang sâu; có thủ-công-nghệ biến
đá non thành đồ dùng và đồ trang-trí đẹp,
lạ và quư; có nhiều lối đi quanh-co
vắng-vẻ thích-hợp với những cuộc
hẹn-ḥ riêng-tư. Ban ngày th́ khách du-lịch, khách hành-hương,
và khách văng-cảnh tới+lui tấp-nập. Một
số cư-dân địa-phương sống nhờ
bằng nghề buôn bán thức ăn, thức uống,
nhang, đèn, trầm, đồ chơi, đồ
kỷ-niệm; chuyên-chở và giữ xe. Ban đêm th́
cả vùng im-lặng, vắng hoe; có tin là
Việt-Cộng giả-dạng thầy-tu
thỉnh-thoảng có đến hoạt-động trong
khu-vực này.
TÔI
đi thăm Chùa Non-Nước, có để ư thấy
ở vùng chân núi, gần băi đậu xe, có một tu-sĩ
trẻ tuổi ― hay chỉ là một thanh-niên cạo
trọc đầu ― mặc bộ đồ vàng của
nhà-sư, thường lảng-vảng xung quanh. Có tin nói
rằng đó là một người điên; lại có
tin cho rằng đó là một phần-tử trốn quân-dịch;
nhưng tôi không có lư-do ǵ hoặc cơ-hội nào
thuận-tiện để xét hỏi giấy-tờ, lư-lịch
của anh-ta; v́ anh-ta mặc-nhiên là một nhà tu-hành
ở chùa, hơn nữa, chưa có hành-vi ǵ sai+trái.
Chúng
tôi tránh gây bất-b́nh cho các giáo-hội, đoàn-thể,
quan-nhân. Ni-sư Huỳnh Liên là một tay sai của
Việt-Cộng ở giữa Thủ-Đô Saigon, hoạt-động
công-khai, mà cả guồng máy đầu-năo của
hệ-thống An-Ninh T́nh-Báo trung-ương trong đó c̣n
chưa thể làm ǵ được, huống ǵ.
MỘT
buổi chiều nọ, Konelsko đi Chùa Non-Nước.
Theo
báo-cáo của Toán Đặc-Nhiệm theo dơi Ủy-Hội
Quốc-Tế th́ ông-ta có lời-lẽ hay cử-chỉ
khiếm-nhă thế nào đó đối với một
số người địa-phương, nên nhà-sư
trẻ tuổi kia mới đến dùng tiếng Anh căi-vă
với ông-ta; cuối cùng, viên đại-tá Trưởng
Phái-Đoàn Ba-Lan phải trở vào xe giục tài-xế lái
chạy để khỏi bị nhà-sư tấn-công; nhưng
nhà-sư ấy vẫn rượt đuổi theo, dùng
tay và răng xé nát lá cờ Ủy-Hội Quốc-Tế
(ICCS) cắm trước đầu xe.
Nhân-viên
của tôi là nhân-viên ch́m, không có quyền-hạn can-thiệp
vào những việc đó.
T́m
hiểu, chúng tôi được biết tên thật
của nhà-sư kia là Nguyễn Văn Đồng. Anh-ta tuy c̣n
trẻ tuổi nhưng có tư-tưởng
cấp-tiến về nhiều vấn-đề
đương-thời.
Chúng
tôi tin rằng trong vụ đụng-chạm với nhà sư
trẻ tuổi ở Chùa Non-Nước, phần lỗi
về phía Đại-Tá Konelsko.
Ông-ta
đă từng kiếm cách gây sự với Chính-Quyền
địa-phương.
Vụ
từ-khước treo quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Ḥa
vào ngày quốc-khánh của ta (xem bài “Ngày Quốc
Khánh 1-11-1973”) được xem là thái-độ
khẳng-định lập-trường chính-trị
của cả hai đảng cộng-sản Ba-Lan và Hung
Gia Lợi, bất-chấp lễ-tục ngoại-giao.
Konelsko
cũng trực-tiếp chọc ghẹo chúng tôi.
Có
một lần ông-ta đi bộ dạo phố; trên
đường Nguyễn Thị Giang, ông-ta nhét vào
hộp thư Bưu-Điện dọc đường
một b́ thư, dăm phút trước giờ Bưu-Tín-Viên
đến lấy thư mang về Bưu-Cục. Nhân-viên
giám-thị báo-cáo là sau đó ông-ta đă đến
đứng nấp sau một góc đường quan-sát
xem thử mật-viên ― mà ông-ta tin là đă theo dơi, có
thấy ông-ta bỏ b́ thư vào ― có đến hỏi
thăm về b́ thư kia hay không.
MỘT
lần kia, Konelsko đi dạo phố chơi.
Ông-ta
đă bị kẻ gian rút mất cái bóp. Sau đó, ông-ta
tiết-lộ với cô Lan là sẽ nêu vụ này ra trước
phiên họp chung với Phái-Đoàn Việt-Nam Cộng-Ḥa
trong Ban Liên-Hợp Quân-Sự (lư-thuyết là 2-Bên, nhưng
thực-tế chỉ là 1-Bên, v́ Việt-Cộng không
đưa đại-diện đến làm việc trong
Ban này).
NGUYỄN-THỊ-LAN là một thiếu-nữ đẹp, kư-sự
tại khách-sạn “Hồng Kông” do Hăng Thầu thuê riêng
cho hai Phái-Đoàn cộng-sản ở, phụ-trách
tiếp-nhận để đáp-ứng các nhu-cầu
của khách trọ liên-quan đến các vấn-đề
chỗ ở, đồ ăn, thức uống, vệ-sinh,
giặt+ủi, xe-cộ, tài-xế, thư-từ, khách-khứa,
v.v... Nói
tiếng Anh giỏi, kiến-thức khá, thông-minh,
lanh-lợi, thùy-mị, duyên-dáng, bặt-thiệp, tháo-vát,
cô Lan được mọi thành-viên của cả hai Phái-Đoàn
nói trên mến chuộng. Nhưng, lẽ thường-t́nh,
đă có các Trưởng Phái-Đoàn là sĩ-quan
cao-cấp, lại có các thông-dịch-viên ― là thành-viên
quan-trọng, v́ luôn luôn gần-gũi với thượng-cấp
cũng như các giới-chức cao-cấp đại-diện
các quốc-gia hoặc tổ-chức khác ― nên các thành-viên
khác chỉ tiếp-xúc/nhờ-vă Lan trong những việc
b́nh-thường mà thôi; c̣n chuyện tâm-t́nh nam-nữ
th́ hiển-nhiên chỉ dành cho các Trưởng Phái-Đoàn
và các thông-dịch-viên ― vốn hay lợi-dụng cơ-hội
để chiếm nhiều th́-giờ tṛ-chuyện làm thân
với Lan hơn.
Thông-Dịch-Viên của Phái-Đoàn Ba-Lan lúc đó là Interski. Anh-ta là một thanh-niên đẹp
trai, tất-nhiên nói giỏi tiếng Anh, giao-tiếp
rộng, hiểu biết nhiều, hào-hoa phong-nhă. Những lúc làm việc th́ anh-ta mặc quân-phục
với cấp-bậc trung-úy; nhưng tin-tức điệp-báo
cho biết anh-ta là một cán-bộ t́nh-báo
xuất-sắc, được KGB của Liên Xô đào-tạo.
Tôi tin điều đó là đúng sự thật, nhưng
rất ngạc-nhiên v́ chính anh-ta... đă phạm rất
nhiều sơ-hở. Trên thị-trường Đà-Nẵng
có nhiều loại hàng tơ lụa rất đẹp,
rất tốt, của các nước tư-bản
nhập vào; kỹ-thuật may-đo của người
Việt-Nam rất cao, và tiền công tương-đối
rẻ. Interski đă ra phố đặt may khá nhiều
áo quần hợp thời-trang; và may cả quân-phục
bằng hàng Tây-Phương, màu thổ-huỳnh, màu ô-liu,
và cả màu trắng nữa. Dân-chúng địa-phương
hầu như không để ư ǵ, v́ họ xem chung
mọi người ngoại-quốc đều là
ngoại-nhân, ăn mặc thế nào là việc riêng
của quân-đội quốc-gia liên-hệ; song cấp
chỉ-huy trực-tiếp là Đại-Tá Konelsko th́
mặc-nhiên chấp-thuận ― hay là chịu đựng
― cho thông-dịch-viên của Phái-Đoàn ḿnh lần này th́
mặc đồ Bộ-Binh, lần sau th́ khoác áo
Hải-Quân, và lần sau nữa th́ đội lốt Không-Quân!
Trong
pḥng-khách khách-sạn “Hồng Kông”, tối nào các Trưởng
Phái-Đoàn và Sĩ-Quan Điều-Hành cùng thông-dịch-viên
của cả hai Phái-Đoàn cũng chiếm mấy cái
ghế bên quầy rượu ở chỗ gần cô Lan
nhất, ngoại-trừ những khi có người nào
bận việc ǵ khác th́ mới vắng mặt. Và thường
thường th́ về khuya chỉ c̣n lại một người,
khi th́ người này, khi th́ người kia,
rỉ-rả chuyện-tṛ với cô Lan. Đó là lúc mà Lan có
thể hỏi ḍ gần xa những điều mà tôi
muốn biết, đồng-thời thổ-lộ
những điều mà tôi muốn cho họ biết.
Tôi
muốn t́m hiểu và điều-khiển ư-nghĩ và t́nh-cảm
của họ.
SAU
khi được Lan báo-cáo rằng Konelsko có ư-định
bêu xấu Chính-Quyền Việt-Nam Cộng-Ḥa đă
để xảy ra vụ móc túi giữa ban ngày trong thành-phố,
tôi liền phản-công ngay. Tôi nhờ Biệt-Đội H́nh-Cảnh
thuộc Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Thị-Xă Đà-Nẵng
truy-tầm ― và bộ-phận này đă thu-hồi
lại được và giao cho tôi cái bóp của ông-ta.
Tôi liền cho nhân-viên viết một bức thư
bằng chữ Anh, bỏ vào phong b́, đề gửi cho
Ông Konelsko. Cái bóp và bức thư ấy được
giao cho Lan cùng với chỉ-thị thi-hành.
Khi
Konelsko đi chơi về th́ Lan đưa riêng cho ông-ta
cái bóp và bức thư; Lan nói là của một người
đem đến, dặn đưa riêng cho Ô. Konelsko.
Ông-ta
vội-vă nhét cái bóp vào túi quần và bức thư vào
túi áo, rồi đi nhanh lên buồng ngủ;
chắc-chắn là để kiểm-soát lại bên trong
cái bóp và đọc bức thư.
Kính
gửi Ông Konelsko,
Tôi
gửi trả lại Ông cái bóp và tất cả
những ǵ vốn có trong đó của Ông.
Đừng
hỏi tôi là ai, lấy cái bóp của Ông ở đâu, lúc
nào, cách nào, và để làm ǵ. V́ nếu trả
lời rằng tôi là kẻ móc túi, móc lấy cái bóp
ở người có bóp, vào lúc người ấy th́ không
cảnh-giác mà tôi th́ cũng run-sợ, để có chút
tiền dùng tạm cho bản-thân..., thế th́: trên
mặt đất này hiện có những kẻ
cấu-kết với nhau thành một đảng lớn,
dùng vũ-lực và bạo-lực công-khai chiếm-đoạt
hết tài-sản của toàn-dân toàn-quốc, c̣n ngang-nhiên
bóc-lộc sức lao-động và trắng-trợn tước-đoạt
hết tự-do, nhân-phẩm và quyền làm người
của mọi người, để xây-dựng một
chủ-nghĩa không-tưởng, trong đó Ông là
một thủ-phạm đồng-thời cũng là
một nạn-nhân (v́ Ba Lan cũng là nạn-nhân của
Nga-Xô) th́, giữa tên móc túi hèn-mọn và lũ đạo-tặc
ngạo-mạn, Ông kết tội ai?
Nhưng
thôi, tôi không triết-lư rẻ tiền.
Ông
chỉ cần tự hỏi:
Nếu
cấp-trên và cơ-quan t́nh-báo của Ông biết
được vụ này, th́ Ông sẽ phải trả
lời thế nào, v́ đă để cho ít nhất là
một số giấy-tờ cá-nhân trong cái bóp ấy
lọt vào tay người ngoài, và biết đâu người-ta
sẽ không nghi-ngờ là Ông giả-vờ sơ-ư để
bị móc túi, một cách để gián-điệp địch
đóng vai kẻ móc túi mà tiếp-nhận những ǵ
của Ông cố ư trao cho...
TỐI
ấy, Konelsko xuống pḥng-khách muộn. Hẳn-nhiên ông-ta
đă suy-nghĩ nhiều về nội-dung bức thư.
Vấn-đề không phải là Cảnh-Sát Việt-Nam
Cộng-Ḥa, mà là thông-dịch-viên dưới quyền
của ông-ta.
Và thế là Konelsko không c̣n tinh-thần nào để
đ̣i phàn-nàn Việt-Nam Cộng-Ḥa về nạn móc túi
giữa đường.
TÔI
mới móc nối được các nhân-viên của Hăng
Thầu sau ngày tôi đến Vùng I (26-9-1973), nhưng
họ đă làm việc ở khách-sạn “Hồng Kông”,
nghĩa là đă tiếp-xúc với các thành-viên Ba-Lan và
Hung-Gia-Lợi, từ sau Hiệp-Định Paris (27-1-1973),
tám tháng trước rồi. Thời-gian
ấy hẳn đă đủ cho Đại-Tá Konelsko, là
Trưởng Phái-Đoàn Ba-Lan, Đại-Tá Guy Nagy, là Trưởng
Phái-Đoàn Hung-Gia-Lợi, và thông-dịch-viên Interski
của Ba-Lan, có thể bạo-dạn để tỏ t́nh
với cô Lan. Đối với các vũ-nữ, chiêu-đăi-viên
pḥng trà, chỉ cần một chầu nhảy, một
chầu uống, đôi khi chỉ cần một người
trung-gian giới-thiệu, là ai cũng có thể có
được một người bạn dục-t́nh
chốc-lát hoặc qua đêm. Nhưng đối với
cô Lan, một mẫu người đoan-trang
thanh-khiết, các cây si ngoại-quốc ấy không
thể nào mời được Lan đi chơi; dù
liều-lĩnh lắm cũng không thể nào cầm
được bàn tay của cô-ta. Càng gặp khó-khăn,
t́nh-cảm của họ càng tha-thiết; họ làm đủ
cách để chinh-phục trái tim của Lan, kể
cả nói hết từ chuyện cá-nhân, chuyện gia-đ́nh,
đến chuyện xă-hội, chuyện chế-độ.
Tôi
th́ chỉ cần có thế. Những vụ Nga-Xô đem
quân qua Vác-Xô-Vi, Buy-Đa-Pét, từ thập-niên 1950, tước-đoạt
chủ-quyền của Ba-Lan, Hung-Gia-Lợi, được
Lan nêu ra như là một thắc-mắc của người
ngoài cuộc; bên ngoài là để được nghe ư-kiến
của người trong cuộc xem thử có ǵ khác
với dư-luận Tây-Phương hay không; nhưng bên
trong là để khơi dậy tinh-thần dân-tộc, ḷng
ái-quốc ở những con người vốn luôn luôn
nói đến nghĩa-vụ và quyền-lợi của người
dân, và không quên tự cho ḿnh là thành-phần tiên-tiến.
Khi t́m hiểu đời sống bên trong bức màn
sắt, Lan đă nhắc-nhở xa gần đến
cảnh ngược lại trên phần đất tự-do
của thế-giới ngày nay.
Trước
người đẹp, các người đàn-ông đều
muốn tỏ ra là ḿnh nổi bật hơn người
khác về mặt này hay mặt kia. Lan đă
lợi-dụng nhược-điểm ấy để
tạo nên một không-khí căng-thẳng giữa Konelsko
và Inteski.
Viên
đại-tá th́ đă có lần nói thẳng với Lan:
“Nó ở dưới quyền của tôi, tôi có thể
tống-khứ nó đi nơi khác bất-cứ lúc nào!”
C̣n
viên thông-dịch th́ cũng đă có lần hé lộ
với Lan: “Tôi chẳng sợ ǵ ông- ta; ông-ta không làm
ǵ tôi được đâu, mà trái lại là đằng
khác!”
KONELSKO
dặn Lan đừng nói với ai về việc ông-ta
bị mất cái bóp. Ông-ta nói rằng đă được
trả lại rồi th́ xem như không hề bị
mất. Ngần-ngại một lát, ông-ta hỏi: “Lúc cái
bóp và bức thư được đưa đến,
có ai thấy không?”
Cô
Lan biết rơ là ông-ta rất sợ bị Interski trông
thấy; nếu thấy, anh này sẽ hỏi và sẽ
biết, và sẽ đặt vấn-đề y như
“tên móc túi” đă viết trong bức thư.
Lan
giả vờ cố nhớ lại, rồi đáp: “Không.”
Konelsko
có thể nghĩ là Lan giấu ḿnh; nhưng ông-ta cũng
có thể nghĩ là cô-ta nói thật, song vẫn có
thể là cô-ta sẽ kể lại cho viên thông-dịch
nghe.
Như
thế th́ ông-ta càng cần phải mua chuộc cảm-t́nh
của cô-ta hơn.
Nhờ
đó, Lan củng-cố thêm cái lợi-thế của ḿnh.
TÔI
cho báo tin cho Lan biết về vụ lá cờ
Ủy-Hội Quốc-Tế bị xé ở Chùa Non-Nước,
và chỉ-đạo cách hành-động cho Lan.
Khi
Đại-Tá Konelsko trở về khách-sạn th́ lá
cờ rách không c̣n. Chắc hẳn ông-ta đă cho
ngừng xe dọc đường mà lấy giấu đi
rồi. Cờ th́ c̣n nhiều trong tủ, cũng như
quốc-kỳ hai nước, băng đeo tay áo: cần
th́ lấy dùng, không ai để ư. Cuối tuần, cũng
như ngoài giờ làm việc, ai muốn đi đâu th́
đi; và lần này th́ viên đại-tá chỉ đi
một ḿnh nên không có thành-viên nào khác chứng-kiến
việc xảy ra. Nhưng ông-ta vẫn sợ viên tài-xế
kể lại rồi đến tai viên thông-ngôn. Ông-ta không
tiện dặn-ḍ ǵ viên tài-xế, v́ ông-ta không
muốn tỏ lộ là ḿnh lo-ngại về việc
xảy ra; hơn nữa, tài-xế là của Hăng Thầu
phái đến, ông-ta không có quyền ǵ đối
với người ấy, khi mà người ấy không
phạm lỗi ǵ.
TỐI
đó, cô Lan phải khơi chuyện trước, v́
Konelsko tưởng là cô-ta không biết nên không đả-động
ǵ. Khi Lan hỏi về chuyện ǵ đă xảy ra, th́
ông-ta hỏi lại là cô-ta đă nghe những ǵ. Thế là Lan tha-hồ bịa chuyện.
Theo lời Lan
kể th́ người hàng-xóm làm nghề chở thồ
xe Honda-2-bánh t́nh-cờ có mặt tại chỗ và đă
nghe thấy đầu đuôi mọi sự:
Lúc
đầu, viên đại-tá Ba-Lan hỏi những người
làm nghề linh-tinh quanh băi đậu xe: sao không lập
thành Nông-Hội, đ̣i hỏi nhà-nước cấp
đất ― v́ đất bỏ hoang c̣n nhiều
―
để trồng-trọt, chăn nuôi, sản-xuất.
Có
người trả lời là muốn làm nông th́ phải
ở vùng ngoại-ô; mà ở vùng vắng th́ bị
Việt-Cộng cưỡng-thu sản-phẩm, bắt
đi tải đạn, đào đường chôn ḿn,
đời sống bất-an. Ông-ta lại hỏi
những người chở thồ xe Honda sao không lập
thành Công-Đoàn, phân-định phiên chuyến đón khách,
đảm-bảo quyền-lợi công-bằng. Có người
trả lời rằng đây là nghề tự-do, ai
cần nhiều tiền th́ chở nhiều chuyến, ai
muốn nghỉ-ngơi th́ dù được trả
nhiều tiền cũng không nhận lời; vả
lại, hành-khách gặp đâu đón đó, đâu
cần đến bến. Ông-ta liền chê là xă-hội
này vô-tổ-chức, con người ở đây vô-kỷ-luật.
Do đó, nhà-sư trẻ tuổi mới lên tiếng can-thiệp.
Vị tu-sĩ nói: “Tổ-chức và kỷ-luật là
để tạo nên trật-tự hài-ḥa trong đó con
người có tự-do và hạnh-phúc, chứ không
phải để thủ-tiêu tự-do và tước-đoạt
hạnh-phúc của con người như trong xă-hội
cộng-sản. Người cộng-sản như các ông
th́ làm sao mà hiểu được cái quy-củ đa-nguyên
của cuộc đời. Chính những lề-lối tưởng
như vô-trật-tự đó chính nó mới là
trật-tự nhân-bản và trường-cửu.”
Người
cộng-sản Konelsko lâu nay chỉ học lư-thuyết Mác+Lê
một chiều, hôm nay mới nghe những tư-tưởng
lạ, chưa biết đối đáp ra sao, th́ nhà-sư
trẻ tuổi đă dồn-dập chất-vấn: “Các
ông là Ủy-Hội Quốc-Tế Kiểm-Soát Đ́nh-Chiến,
tại sao Việt-Cộng pháo-kích vào khu dân-cư, đặt
chất nổ giết hại đàn-bà và trẻ-con vô-tội,
các ông đă đến tận nơi, đă thấy
tận mắt, mà các ông không lên án, không cảnh-cáo, cũng
không chịu kư tên vào biên-bản ghi-nhận
sự-kiện, mặc dù các thành-viên Ba-Tư và Nam-Dương
đă kư?” Viên đại-tá
Ba-Lan đáp lại: “Chúng tôi có đường-lối
chính-sách của chúng tôi, mọi người làm việc
trong tinh-thần kỷ-luật, theo hướng chỉ-đạo
của tổ-chức...” Người thanh-niên trong
lớp áo tu-hành giận dữ thét lên: “Thế nghĩa
là các ông không cần kiểm-soát, giám-sát ǵ cả!
Đầu
óc của các ông đầy định-kiến, và
việc làm của các ông đă được
tiền-chế: bất-cứ việc ǵ xảy ra cũng
là do lỗi của phía Quốc-Gia; bao giờ
Việt-Cộng cũng đúng! Vậy th́ sự
hiện-diện của các ông ở đây là thừa: các
ông hăy cút ra khỏi đất nước này đi!”
Đại-Tá Konelsko dịu giọng, đưa hai bàn tay ra
trước, ra vẻ khẩn-cầu người đối-diện
hăy b́nh-tĩnh: “Tôi rất thông-cảm nỗi ḷng
của ông, nhưng hiện nay tôi không thể làm ǵ khác
được...” Nghe thế, nhà sư trẻ tuổi...
Ngang
đây, viên đại-tá Ba-Lan không chịu nổi
nữa, nhăn mặt, lắc đầu, cắt lời
cô Lan: “Không đúng sự thật! Tôi không nói thế!”
Lan cũng đưa tay chận lại: “Nhưng người-ta
kể lại với nhau như thế!”
Cả
hai nh́n nhau: Konelsko th́ vừa tức-bực, vừa lo-lắng,
Lan th́ làm như thành-thật chia sớt nỗi ưu-phiền
của ông-ta.
Im-lặng
một lát rồi viên đại-tá đành phải nói
ra điều mà ông-ta bận-tâm: “Interski đă biết
ǵ về chuyện này chưa?” Cô Lan chưa nghe gă thông-dịch-viên
ấy nói ǵ, nhưng chụp dịp may để
thực-hiện mục-đích của ḿnh: “Anh ấy có
hỏi tôi xem đại-tá đi đâu, làm ǵ, có ǵ
đặc-biệt không?”
Konelsko
cố gắng đè-nén nhịp thở:
―
Rồi cô nói sao?
―
Tôi nói là đại-tá đi chơi như mọi
lần, không có ǵ khác lạ cả.
Viên
Trưởng Phái-Đoàn Ba-Lan thở ra một hơi dài
nhẹ nhơm. Ông-ta quên mất thái-độ giữ ư
của cô Lan, đặt tay lên tay cô-ta biểu-lộ ḷng
cám ơn; nhưng Lan đă rút tay lại. Cô-ta đă
nắm được cái thế chủ-động
cần-thiết, nên phát-biểu thẳng thừng:
―
Cấp-dưới mà ḍ xét cấp-trên; làm lớn mà
vẫn bị nghi-ngờ!
Sau
đó là lần lần một số tin-tức
quan-trọng về nội-t́nh Đảng, Nhà-Nước, và
Quân-Đội Ba-Lan, kể cả mối quan-hệ giữa
Ba-Lan với Nga-Xô và các nước cộng-sản khác,
Liên-Minh Quân-Sự Vác-Xô-Vi, đă được cô Lan
thu-thập trực-tiếp từ miệng của Konelsko cũng
như Interski.
NHỮNG
tin-tức t́nh-báo ấy không có giá-trị khai-dụng
đối với Việt-Nam Cộng-Ḥa, nhưng rất
hữu-ích đối với Người Bạn Đồng-Minh
của tôi.
Để
có thể đi sâu và tiến xa hơn, tôi gợi ư cô
Lan giả-vờ chấp-nhận làm bạn tâm-t́nh
với Đại-Tá Konelsko.
Tôi
thấy rơ cô-ta đă rán tự-chế-ngự để
vẫn giữ lễ-phép từ-khước ư-kiến
của tôi. Bạn tâm-t́nh không phải là bạn
dục-t́nh. Nhưng theo lối sống châu Âu của viên
đại-tá Ba-Lan, dù là cộng-sản, th́ ông-ta
cần có một bạn gái; để chia-sẻ tâm-t́nh
th́ một phần, mà để trao-đổi dục-t́nh
th́ toàn-phần. Điều mong ước của ông-ta là có
được một bạn gái dành riêng cho ḿnh, có
nhan-sắc nổi bật, và có xuất-xứ lương-hảo,
để có thể hănh-diện với mọi người
xung quanh. Ngược lại, trong bối-cảnh xă-hội
Miền Nam Việt-Nam đương-thời, tuy có
một số bị ảnh-hưởng của văn-hóa
Âu Tây, nhưng phần lớn vẫn c̣n
thấm-nhuần luân-lư Á-Đông, cô Lan không thể có
một cử-chỉ nào thân-thiết hơn đối
với người đàn-ông con-trai nào, nhất là người
nước ngoài ― ngoại-trừ trường-hợp cô-ta
thật-sự yêu. Ít nhất th́ cũng có vài ba nhân-viên
người Việt-Nam làm việc trong khách-sạn;
nhất-cử nhất-động đều bị ḍm ngó,
dùng làm đề-tài kháo miệng với nhau, người
con-gái khó kiếm được chồng đường-hoàng
trong tương-lai.
Tôi
quư mến tính-t́nh đứng-đắn của Lan, và tôn-trọng
quyết-định của cô-ta trong vấn-đề này.
Tôi bằng ḷng giới-hạn sự giao-tiếp của
cô-ta trong chừng-mực ấy mà thôi, mặc dù như
thế th́ công-tác khó thể tiến xa hơn.
NHƯNG
đối với Konelsko th́ tôi vẫn đẩy ông-ta
đi xa hơn. Ông-ta
phải ly-khai và chống lại Đảng Cộng-Sản
Ba-Lan, Khối Cộng-Sản Quốc-Tế. Không phải
bằng cách công-khai xin tị-nạn chính-trị, tức
là hồi-chánh, mà là bí-mật tiếp tay với
Thế-Giới Tự-Do từ trong ḷng kẻ thù. Ḷng
tự-ái dân-tộc là yếu-tố tinh-thần. Phương-tiện
sống là yếu-tố vật-chất. Có thêm t́nh-cảm
cá-nhân nữa là đủ.
Để
đánh dấu chặng đường cô Lan đă đi
được, sáng hôm sau cô-ta gọi điện-thoại
đến trụ-sở Ủy-Hội Quốc-Tế
hỏi ư-kiến viên đại-tá Ba-Lan xem ông-ta có
cần sửa-chữa ǵ hệ-thống điện+nước
trong buồng riêng không, v́ có thợ đến làm
việc. Đó là một ngụy-thức do chính Konelsko đặt
ra, để cô Lan cho ông-ta biết gấp những ǵ liên-quan
đến ông-ta. Lát sau, Konelsko trở về khách-sạn
một ḿnh. Lan nói: “Có một kư-giả Việt-Nam
đến xin gặp riêng để phỏng-vấn đại-tá
về vụ lá cờ chiều qua.” Konelsko
sửng-sốt, không kịp nhận ra là từ trước
đến nay chưa hề có một kư-giả Việt-Nam
nào t́m gặp Ba-Lan và Hung-Gia-Lợi cả. Ông ta
vội-vàng xua tay: “Không được đâu! Cô nói giùm
là tôi rất bận; tôi sắp phải bay đi
nhiều nơi trong nhiều ngày.”
Cô
Lan rót một ly rượu để lên mặt quầy,
nói “Tôi mời ông” rồi ra dấu cho viên đại-tá
Ba-Lan chồm đến gần, nói nhỏ: “Tôi có
thể giúp ông, v́ ở đây chỉ có một kư-giả
ấy mà thôi, và tôi có quen anh-ta.”
―
Vâng, cô giúp tôi.
―
Nếu không th́ dư-luận sẽ bàn-tán ồn-ào,
đến tai cơ-quan t́nh-báo và cấp-trên của ông:
ông sẽ bị quy chụp nhiều khuyết-điểm.
Ông là một nhân-vật quan-trọng, đại-diện
Cộng-Sản Quốc-Tế, mà khi đối-đáp
với một phần-tử “phản-động”
tầm-thường đă không vận-dụng được
lư-thuyết Mác+Lê để đánh bại tư-tưởng
thù-nghịch, lại c̣n phát-biểu là rất thông-cảm
với tâm-trạng của kẻ chống ḿnh...
Konelsko
phác một cử-chỉ: “Nhưng...”
Nhưng
Lan đă vội cắt lời: “Vâng, tôi biết, tôi
biết là đại-tá sẽ nói là đại-tá không
hề có những lời-lẽ như thế. Tuy nhiên, có
ai bênh-vực đại-tá đâu? Ở đây ai cũng
tin là Đại-Tá Konelsko đă sống thành-thật
với ḿnh...”
Cô
Lan đặt tay lên bàn tay của viên Trưởng Phái-Đoàn
Ba-Lan, làm ông-ta mất tự-chủ.
Cô-ta
nói tiếp: “Tôi hiểu trong thâm-tâm đại-tá cũng
muốn nói như thế, c̣n muốn nói nhiều hơn
thế nữa. Cuộc đời của đại-tá
đâu phải chỉ quanh-quẩn trong chừng đó khuôn
khổ. Những trói buộc khắt-khe nhân-danh
tập-thể thực ra đâu có hủy-diệt
được ư-hướng tự-do trong
tiềm-thức và cả ư-thức của mỗi một
con người. Ông hăy nói, ông hăy khẳng-định
với tôi đi, ông có phải là một con người
yêu Tự-Do, quư Tự-Do, hay không?”
Konelsko
gật đầu.
Lan
chộp lấy: “Đấy, ông gật đầu, ông xác-nhận.
Có thế chứ. Tôi rất kính trọng những người
biết trọng Tự-Do như ông. Đó là lư-do tại
sao tôi không thích Interski: anh-ta mù-quáng, bị
lợi-dụng làm công-cụ cho một thiểu-số
để ḱm-kẹp đồng-bào của ḿnh. Nhưng,
nghĩ cho cùng th́ ở trên Cấp Trên trung-ương
của anh-ta c̣n có cả một hệ-thống siêu-quyền-lực
quốc-tế, nghe nói là KGB ǵ đó, phải không Đại-Tá
Konelsko?”
Konelsko
đáp:
―
Vâng, KGB là cơ-quan t́nh-báo của Liên-Xô.
Cô
Lan mời: “Đại-tá uống thêm một ly nữa?”
Viên đại-tá Ba-Lan từ-chối: “Không, tôi đang
trong giờ làm việc.”
Lan
tiếp:
―
Ông có nghĩ rằng sẽ có một ngày t́nh-h́nh sẽ
tốt-đẹp hơn không?
Konelsko
đáp:
―
Có chứ!
Lan
nh́n thẳng vào mắt ông-ta, nói khích: “Nghĩ như
thế là một việc, mà có góp phần vào việc thay
đổi như thế hay không lại là một việc
khác!”
Viên
Trưởng Phái-Đoàn Ba-Lan nghiêm mặt: “Cô đánh giá
tôi như thế nào?”
Cô
nữ-thư-kư khách-sạn vội bóp mạnh trên mu bàn
tay ông-ta: “Thế là đủ!”
Chưa
bao giờ ông-ta thấy được một nụ cười
rạng-rỡ như hôm nay, một nụ cười
đơm trên môi mà c̣n tỏa ra trên mắt và nở
khắp trên khuôn mặt duyên-dáng của Lan.
Cô-ta
đưa tay xuống dưới mặt quầy, bấm
tắt cái máy thu-phát-thanh tí-hon.
Bên
ngoài chúng tôi đă thu đầy-đủ các lời
đối-thoại vừa rồi.
TRONG
lúc đó, tôi đi với Đại-Úy Trần Văn Phú,
Phó Chỉ-Huy Liên-Đội Thám-Sát Đặc-Biệt thuộc
quyền tôi, đến bệnh-viện Tây Đức,
giả-vờ xin khám bệnh để quan-sát và chấm
trước vài cô trong số các nữ-y-tá Cộng-Ḥa Liên-Bang
Đức, mà Phú ― một tay bay-bướm
― đă quen
biết và giới-thiệu với tôi.
Các cô này có đặc điểm là dễ-dàng thỏa-măn dục-t́nh của người bạn trai; do đó, tuy giúp giải-quyết nhu-cầu sinh-lư tạm-thời cho Konelsko, song không có đủ sức nặng trong chiều sâu tâm-t́nh cá-nhân.
Tuy nhiên, họ có ưu-điểm là người
ở nước láng-giềng, nếu cần th́ dễ thông-tin
liên-lạc với nhau hơn. Họ sẽ là những viên
đá lót đường trong lúc chờ-đợi tôi t́m
một Lan-thứ-hai cho Konelsko.
TRONG
số những con mồi mà tôi đích-thân chấm-định,
tôi đă lựa chọn cô Angela.
Là một thiếu-nữ Việt-Nam lai Ấn, có
quốc-tịch Pháp, nhân-viên của Hăng Hàng-Không “Air
America” ở phi-trường Nha-Trang, Angela có sắc đẹp
mặn-mà, có phong-thái Tây-Phương, có sức thu-hút
đàn-ông ngay phút gặp mặt đầu tiên, đă
từng giúp tôi ― thời-gian tôi c̣n
điều-khiển Đặc-Cảnh
tại Vùng II ― phụ phần nghe-ngóng quan-sát, để
phá vỡ trọn ổ một tổ-chức bí-mật
của quân-đội Phi-Luật-Tân
buôn lậu súng Mỹ tồn-kho tại Nha-Trang.
Tôi tổ-chức cho Angela được thuyên-chuyển từ Nha-Trang ra, đến khách-sạn “Hồng Kông” làm thư-kư phụ cho cô Lan, và chuyển-giao hoàn-toàn điệp-vụ này cho Người Bạn Đồng-Minh...
MỘT
thời-gian sau, Konelsko ra tay trừ-khử Interski.
Viên
thông-dịch bị trả về nước.
C̣n viên đại-tá th́ sau đó được thuyên-chuyển vào Saigon; cô Angela cũng được Hăng Thầu điều-động đi theo.
*
CUỐI
năm 1974, Người Bạn Đồng-Minh cho tôi biết là
Đại-Tá Konelsko măn-hạn công-tác tại
“chiến-trường Việt-Nam” đă về Ba-Lan và
đă được thăng lên cấp tướng.
Một tháng trước ngày thất-thủ tiền-đồn Đà-Nẵng của Việt-Nam Cộng-Ḥa (29-3-1975), Người Bạn Đồng-Minh đăi tiệc cơ-quan Đặc-Cảnh Vùng I, để mừng một số thắng-lợi khác của chúng tôi.
Trong
lúc dự tiệc, Đại-Tá Ferguson, viên-chức liên-lạc
thường-nhật với tôi, đă ghé tai tôi nói
nhỏ:
―
Chúng ta đă thực-hiện được đường
dây liên-lạc với Konelsko tại Vác-Xô-Vi rồi.