"LIỆT SĨ" HUỲNH THỊ HIỀN

 

KHI xe chúng tôi chạy ngang qua Quận Hoài-Nhơn (Tỉnh B́nh-Định) th́ tôi nh́n thấy trong số khẩu-hiệu giăng ngang qua đường cũng như treo trước các loại trụ-sở có một khẩu-hiệu:

 

Tinh thần bất khuất của liệt sĩ Huỳnh Thị Hiền bất diệt!

 

Quả đúng người con-gái ấy là cán-bộ cộng-sản thật.

 

Cái tên của thị gợi tôi nhớ lại câu chuyện ngày xưa.  

* 

       HUỲNH Thị Hiền là dân Bồng-Sơn, Quận-lỵ của Quận Hoài-Nhơn, Tỉnh B́nh-Định.

Việt-Cộng hoạt-động rất mạnh ở miền quê của nhiều Quận thuộc vùng ấy; và đă có cán-bộ xâm-nhập vào, cũng như đảng-viên và cơ-sở nằm vùng tại nội-thành.

 

Hiền là một trong số các phần-tử Việt-Cộng nói trên bị Cảnh-Sát Đặc-Biệt phát-hiện, bắt giam để điều-tra.

 

Nhân-viên Đặc-Cảnh Quận Hoài-Nhơn phụ-trách hỏi cung Hiền đă quá tay khiến thị từ-trần.

Xác thị được đưa vào bệnh-xá Quận sở-tại để bác-sĩ khám-nghiệm lập y-chứng-thư.

 

Đúng theo nguyên-tắc, Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Tỉnh liền phái viên-chức Cảnh-Sát Tư-Pháp đến nơi lập biên-bản để chuyển tŕnh hồ-sơ nội-vụ qua Toà Án Sơ-Thẩm hữu-quyền để tùy nơi đây xét xử các nhân-viên liên-quan; trong lúc đó các nhân-viên liên-quan đă được rút ra khỏi Quận đưa về chờ lệnh tại Bộ Chỉ-Huy Tỉnh.

 

NHƯNG, v́ Huỳnh Thị Hiền là một Phật-Tử - Phật-Tử dưới chế-độ tự-do của Việt-Nam Cộng-Ḥa - nên một t́nh-trạng bất-thường đă diễn ra.

 

Quận-Trưởng Quận Hoài-Nhơn đă hứa sẽ thỏa-măn các yêu-sách của phe “tranh-đấu”, nhưng họ không chịu, đ̣i được trực-diện với các cấp cao hơn.

Ở cấp Tỉnh, họ cũng nhân vụ này gây áp-lực với Chính-Quyền, nhất là với Tỉnh-Trưởng, tại Thị-Xă Quy-Nhơn.  

*

HỒI đó, tôi nghe nhiều người kể chuyện với ḷng mến-phục đối với viên đại-tá Tỉnh-Trưởng sở-tại, nhờ ông đă giải-quyết ổn-thỏa một cuộc xuống đường của cả Phật-Tử lẫn các thành-phần dân-chúng khác, trong vụ một quân-nhân Hoa-Kỳ không biết v́ lư-do ǵ đă nổ súng bắn chết một em bé Việt-Nam trên đường phố Quy-Nhơn.

Những người cầm đầu cuộc biểu-t́nh đă hướng-dẫn và hậu-thuẫn cho thân-phụ của em bé xấu số cứ giữ xác chết của con giữa đường, dưới ánh nắng hè gắt-gay, không chịu tự ḿnh hoặc để cho bất-cứ ai mang đi, dù đến bệnh-viện hay là về nhà, để kéo dài t́nh-trạng khẩn-trương hầu gây căng-thẳng trong mối quan-hệ giữa người ḿnh với người lính Đồng-Minh.  

Viên đại-tá Tỉnh-Trưởng đă dẫn viên đại-tá cố-vấn Hoa-Kỳ của ḿnh cùng đi với ḿnh.

Đến nơi, viên đại-diện Chính-Quyền Việt-Nam vừa nhảy xuống xe, vừa chạy nhanh đến, vừa la lớn lên với giọng nghẹn-ngào:

        - Đâu rồi, đâu rồi? cháu tôi đâu rồi?

Rồi không đợi ai có phản-ứng ǵ, ông đă ngồi thụp xuống đất, dang hai tay ra ôm lấy xác chết của em bé mà hôn, và phân-bua với mọi người:

- Trời ơi, tôi cũng có một cháu bé ở nhà, cũng lứa tuổi này, cũng dễ thương như thế này; nếu cháu mà bị người ta giết chết oan-ức thế này th́ tôi làm sao mà sống nổi đây!

        Xong ông quay lại hỏi người đang níu cái xác trong tay:

 

       - Bác là ǵ của cháu đây?

        - Tôi là cha nó.

 

Thế là viên Tỉnh-Trưởng đưa một bàn tay ra nắm lấy cánh tay của người đàn ông:

- Bác ơi, tôi thương cháu vô cùng, cho nên tôi thông-cảm với bác vô cùng về nỗi mất-mát lớn-lao này.  Và tôi đă bắt ông đại-tá Mỹ Cố-Vấn của Tỉnh cùng đến đây với tôi, để bác bắt ông ấy nhận chịu trách-nhiệm về cái chết của cháu, và để bác bắt ông ấy phải làm sáng tỏ vụ này.  Đây, ông đại-tá Mỹ đây.  

Người cha của em bé quay lại theo hướng mắt nh́n của viên Tỉnh-Trưởng th́ thấy viên đại-tá Mỹ cũng đang ngồi bên cạnh ḿnh.

Người Mỹ ấy nói, với giọng thành-khẩn, qua thông-dịch-viên, là rất hối tiếc về việc đă lỡ xảy ra, xin chia buồn với tất cả gia-đ́nh em bé, xin bồi-thường cho song-thân nạn-nhân, đồng-thời hứa chắc là sẽ bắt đưa thủ-phạm ra trước pháp-luật để nghiêm-trị kẻ đă gây nên tai-nạn đau ḷng này.

 

Viên Tỉnh-Trưởng nói dồn vào:

- Đấy, phía Hoa-Kỳ họ đă biết-điều như thế đấy, họ có bao che ǵ cho cấp dưới đâu mà lo.  Phần tôi, tôi phải bảo-vệ đồng-bào ḿnh chứ.  Tôi sẽ đích-thân theo dơi vụ này cho bác và gia-đ́nh.

 

Tiếp theo, viên Tỉnh-Trưởng rút bớt một tay ra, lấy khăn-tay lau mồ-hôi trên trán và nước mắt trên má cho người cha của em bé, rồi lau cả mồ-hôi trên mặt và tay của chính ḿnh, đồng-thời ngước mắt nh́n trời, lắc đầu mà nói thêm:

 

- Trời nóng như thiêu như đốt thế này, chúng ta không thể để cho cháu cứ tiếp-tục dang nắng măi hoài, tội-nghiệp cho linh-hồn cháu; chúng ta phải đưa cháu vào chỗ im, đưa đến bệnh-viện hay về nhà bác là tùy ư bác, nhưng điều trước hết là phải lo cho cháu được mát-mẻ cái h́nh-hài...  

Viên Tỉnh-Trưởng vừa nói vừa đứng dậy, ôm trọn xác chết của em bé trong tay ḿnh, chủ-động kéo người cha của em bé cùng rảo bước theo, tiến đến và leo lên chiếc xe cứu-thương vốn đă đợi sẵn bên đường.

 

Xe cứu-thương mở máy, rú c̣i, chở các nhân-vật chủ-chốt trong cuộc rời khỏi hiện-trường.

Và đám biểu-t́nh tự-nhiên giải-tán v́ không c̣n có chuyện ǵ để xúm tụm với nhau giữa đường...

*

THẾ nhưng, trong vụ Huỳnh Thị Hiền này, hẳn là không biết cách nào khác hơn, nên chính viên Tỉnh-Trưởng ấy đă nhờ cấp Vùng và Trung-Ương lo giùm.  

Trung-Tướng Tư-Lệnh Vùng II Chiến-Thuật ủy cho Bộ Chỉ-Huy CSQG Vùng II giải-quyết vụ này.

* 

GIÁO-HỘI Phật-Giáo Việt-Nam Thống-Nhất địa-phương đỡ đầu cho các tổ-chức Thanh-Niên, Sinh-Viên & Học-Sinh, Gia-Đ́nh Phật-Tử, và các Khuôn-Hội gần+xa, xuống đường tranh-đấu bằng cách không cho khâm-liệm thi-hài nạn-nhân, thiết-lập bàn thờ ngay tại nhà-xác, bố-trí nam+nữ Phật-Tử túc-trực và tuyệt-thực tại nhà-xác và nằm phục-tang trên đường từ đó đến Quận-Đường và trụ-sở Chi-Khu.

Họ giăng treo biểu-ngữ & bích-chương từ nhà-xác ra khắp các nẻo đường trong Quận và xuống đến một số Làng+Thôn xung quanh, dùng loa phóng-thanh liên-tục "tố-cáo tội ác" của cơ-quan an-ninh Chính-Quyền Việt-Nam Cộng-Ḥa, đ̣i hỏi các cấp cao hơn phải đứng ra nhận trách-nhiệm và phải trừng-trị tối-đa những kẻ phạm tội, bồi-thường thỏa-đáng cho gia-đ́nh nạn-nhân, v.v...

 

Cuộc xuống đường đă gây nên cản-trở không những cho sự lưu-thông của các giới dân thường mà c̣n cho cả hoạt-động cuả các cơ-quan Chính-quyền cũng như cho các cuộc hành-quân của Chi-Khu.  Riêng với Cảnh-Sát Quốc-Gia, họ đă bao vây trụ-sở Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Quận, không cho một nhân-viên nào ra ngoài.  

*

TÔI thấy một số Tỉnh-Trưởng & Thị-Trưởng quá sợ các giáo-hội và các chính-đảng.

Trong vụ Phật-Giáo này ở Bồng-Sơn, Chính-Quyền Tỉnh cũng có thái-độ giống như trong vụ Cao-Đài trước đó ở Tuy-Hoà (Tỉnh Phú-Yên).

 

TÔI cùng với Đại-Tá Cao Xuân Hồng, Chỉ-Huy-Trưởng Cảnh-Lực Vùng II, đáp phi-cơ Air America xuống sân bay Quy-Nhơn th́ được viên Phó Tỉnh-Trưởng Tỉnh B́nh-Định, đại-diện Tỉnh-Trưởng, và Thiếu-Tá Phan Quang Nghiệp, Chánh Sở Đặc-Cảnh Tỉnh sở-tại, đón và dẫn đến một chiếc phi-cơ trực-thăng của Tiểu-Khu sở-tại mà đại-tá Tỉnh-Trưởng đă dành sẵn cho Phái-Đoàn chúng tôi sử-dụng trong ngày.

Thế là chúng tôi bay tiếp đến Quận Hoài-Nhơn ngay.  

Hẳn đă biết trước thế nào cũng có Phái-Đoàn đến đây nên phe biểu-t́nh đă giăng biểu-ngữ ngay tại sân bay.

Viên Phó Quận-Trưởng, đại-diện Chính-Quyền Quận sở-tại, đón và mời chúng tôi lên một chiếc xe Jeep, và đi trước dẫn đường cho chúng tôi đến thẳng bệnh-xá là trung-tâm của cuộc phản-kháng kéo dài đă mấy ngày. 

Đám đông Phật-Tử đứng+ngồi giữa đường, hẳn đă biết tin có chúng tôi đến nên dăn ra hai bên đường, mắt nh́n gườm-gườm và tay dợm-dợm gậy-gộc, tạo thành hàng rào chờ đón chúng tôi, nhưng như chờ đón sứ-giả của kẻ tử-thù.  

Viên Phó Quận-Trưởng nh́n vào số người có mặt bên trong nhà-xác, đúng hơn là một căn pḥng nhỏ hẹp, nói lớn:

- Đây là các vị lănh-đạo Cảnh-Lực Vùng II từ Nha-Trang ra, bà-con thân-nhân của cô Hiền có thỉnh-nguyện ǵ th́ cứ trực-tiếp đạo-đạt lên với họ, Địa-Phương chúng tôi đă làm hết nhiệm-vụ rồi.  

*

CHÚNG tôi tiến vào bên trong. 

Mọi người lặng yên. 

Giữa pḥng là một quan-tài đă đậy nắp xong.  

Tuy làm ra vẻ không chú ư nhiều nhưng chúng tôi vẫn liếc nh́n thật kỹ để thấy rơ là họ đă tẩm-liệm thi-hài ấy rồi.  Chắc họ nhượng-bộ bước này v́ xác đă bắt đầu bốc mùi. 

Phiá trong là một bàn thờ, tầng trên là tượng Đức Phật và ảnh Đức Quán-Thế-Âm, tầng dưới là bàn thờ của nạn-nhân.  

Chúng tôi rất đỗi sửng-sốt đến lặng cả người khi thấy bức ảnh phóng lớn chụp rơ chân-dung của người con gái đang nằm ngửa mặt, không biết trên giường trong pḥng tạm-giam, hay tại bệnh-xá, hay trong nhà-xác, chỉ thấy cả một khối lớn chất bọt xà-pḥng lẫn với nước miếng, nước đờm đùn lên thành một bong-bóng che thấu nửa trán, lấp mũi, hai bên má, cằm, và xuống dưới cổ cô-ta.

Chắc là chết rồi mà c̣n sủi ra.

Nh́n bức ảnh này, ai mà không thấy thương xót cho người trong ảnh, đồng-thời căm-tức kẻ đă khảo-tra cô-ta.

 

Chừng thấy chúng tôi quả đă xúc-động trước bức ảnh ấy, nhiều người liền oà lên khóc vật-vă quanh nắp quan-tài. 

Rồi có một tiếng hô lớn: “Đả-đảo ác-ôn giết hại dân lành!” Và tiếng đám đông hô theo “Đả-đảo!” 

Rồi nhiều khẩu-hiệu khác nữa, giọng đầy phẫn-nộ, căm-thù.  Không-khí sôi sục hẳn lên.

 

ĐẠI-TÁ Hồng chưa biết xử-trí ra sao th́ tôi đă nghĩ đến việc đánh vào tâm-lư đồng-thông tín-ngưỡng của họ, lặng-lẽ tiến đến bàn thờ, rút lấy mười hai cây nhang, châm vào ngọn nến thắp lên, đưa cho đại-tá Hồng sáu cây, rồi đưa tay ra hiệu cho mọi người chú ư, nói lớn cho mọi người đều nghe:

- Mời đại-tá đại-diện Vùng II dâng hương trước bàn thờ Phật.  

 

Đại-Tá Hồng làm theo tôi, đưa nhang lên trán, lâm-râm cầu-nguyện, vái ba vái dài, xong cắm một nửa lên bàn thờ Đức Thích-Ca. 

Mọi người tự-nhiên im lặng và đều hướng về bàn thờ, quan-sát hành-động của chúng tôi. 

Xong tôi nói nhỏ với Đại-Tá Hồng, và kéo ông ra phía trước quan-tài: 

- Ḿnh hăy đứng trước áo-quan mà vái, đại-tá cầu-nguyện vài lời để chinh-phục thiện-cảm của mọi người, xong sẽ nói chuyện với cha+mẹ của cô ta.

Và khi chúng tôi đă đứng trước ḥm, tôi nói lớn: “Chúng tôi đă lễ Phật xong, bây giờ chúng tôi thắp nhang cho cô Huỳnh Thị Hiền”, rồi nói với mấy thiếu-niên chít khăn tang, áng chừng là em của cô-ta:

- Thôi, các cháu khỏi phải lạy trả!  

Tôi thấy mấy em nh́n nhau, rồi nh́n mấy người lớn tuổi, và mấy người này nh́n qua một ông có vẻ là vai bác trong Khuôn-Hội hay Quận Giáo-Hội, nhưng không thấy họ nói ǵ.  

Chúng tôi đưa nhang lên cao.

Đại-tá Hồng nói lớn, đại-ư chúng tôi là cấp chỉ-huy Cảnh-Sát Quốc-Gia và Cảnh-Sát Đặc-Biệt tại Vùng, đại-diện Trung-Ương, và nhân-danh Vùng, đến đây đáp-ứng nguyện-vọng của đồng-bào.  Nhưng việc trước hết là chúng tôi xin nghiêng ḿnh trước linh-cữu của người đă khuất, xin hứa với vong-hồn cô Huỳnh Thị Hiền là chúng tôi sẽ đưa những ai có hành-động sai+trái ra trước pháp-luật, và xin cầu-nguyện cho hương-linh của cô sớm được tiêu-diêu nơi miền cực-lạc...  

Chúng tôi vái dài mấy cái th́ thấy các em thiếu-niên, rồi cả một số người lớn, vái trả chúng tôi.  

Tôi liếc qua Đại-Tá Hồng th́ ông cũng liếc qua tôi, thấy được thuận-lợi rơ-ràng.

Lên cắm nhang vào lư hương của cô-ta xong, tôi hỏi ai là song-thân của cô Hiền, xin mời tiếp chuyện với đại-tá Vùng.

 

Đứng trước bàn thờ và cạnh quan-tài, người cha cùng với một số thân-nhân cũng như đạo-hữu của cô-ta, lúc này đối-đáp có vẻ ḥa-dịu hơn, mặc dù lời-lẽ đứt quăng v́ những cơn nấc, nước mắt nước mũi đầm-đ́a.

 

Đại-tá Hồng ngỏ lời chia buồn với tang-gia, nhắc lại các lời đă hứa, và rút trong túi áo ra một phong b́ dày, đặt lên bàn thờ, nói là để góp một phần nhang khói cho cô-ta, xong tỏ ư tiếc là phải về ngay nên không dự được đám tang.

Tôi liền hỏi tiếp tang-lễ cử-hành vào ngày+giờ nào.

Họ tính với nhau và nói hẳn ngày và giờ đưa ma.  

*   

THẾ là chúng tôi đă đạt kết-quả.

Chôn cất tức là chấm dứt triển-lăm bức h́nh oan-nghiệt; và ngay liền đây, khi đă biết chắc là sẽ chôn cất th́ c̣n tụ tập biểu-t́nh làm ǵ. 

Trật-tự đương-nhiên sẽ được văn-hồi.  

Trên đường trở ra sân bay, chúng tôi không c̣n bắt gặp ánh mắt đầy ác-cảm như trước đó của đám đông đă bắt đầu tản-mác dần.  

 

 

LÊ XUÂN NHUẬN