"LIỆT SĨ" HUỲNH THỊ HIỀN
KHI
xe chúng tôi chạy ngang qua Quận Hoài-Nhơn
(Tỉnh B́nh-Định)
th́ tôi nh́n
thấy trong số khẩu-hiệu giăng ngang qua
đường cũng như treo trước các loại
trụ-sở có một khẩu-hiệu:
Tinh
thần bất khuất của liệt sĩ Huỳnh
Thị Hiền bất
diệt!
Quả
đúng người con-gái ấy là cán-bộ
cộng-sản thật.
Cái
tên của thị gợi tôi nhớ lại câu chuyện
ngày xưa.
*
HUỲNH Thị Hiền là dân Bồng-Sơn,
Quận-lỵ của Quận Hoài-Nhơn, Tỉnh B́nh-Định.
Việt-Cộng
hoạt-động rất mạnh ở miền quê
của nhiều Quận thuộc vùng ấy; và đă có
cán-bộ xâm-nhập vào, cũng như đảng-viên và
cơ-sở nằm vùng tại nội-thành.
Hiền
là một trong số các phần-tử Việt-Cộng nói
trên bị Cảnh-Sát Đặc-Biệt phát-hiện,
bắt giam để điều-tra.
Nhân-viên
Đặc-Cảnh Quận Hoài-Nhơn phụ-trách hỏi
cung Hiền đă quá tay khiến thị từ-trần.
Xác
thị được đưa vào bệnh-xá Quận
sở-tại để bác-sĩ khám-nghiệm lập y-chứng-thư.
Đúng
theo nguyên-tắc, Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Tỉnh
liền phái viên-chức Cảnh-Sát Tư-Pháp đến
nơi lập biên-bản để chuyển tŕnh
hồ-sơ nội-vụ qua Toà Án Sơ-Thẩm
hữu-quyền để tùy nơi đây xét xử các
nhân-viên liên-quan; trong lúc đó các nhân-viên liên-quan đă
được rút ra khỏi Quận đưa về
chờ lệnh tại Bộ Chỉ-Huy Tỉnh.
NHƯNG,
v́ Huỳnh Thị Hiền là một Phật-Tử -
Phật-Tử dưới chế-độ tự-do
của Việt-Nam Cộng-Ḥa -
nên một t́nh-trạng bất-thường đă
diễn ra.
Quận-Trưởng
Quận Hoài-Nhơn đă hứa sẽ thỏa-măn các yêu-sách
của phe “tranh-đấu”, nhưng họ không
chịu, đ̣i được trực-diện với các
cấp cao hơn.
Ở
cấp Tỉnh, họ cũng nhân vụ này gây áp-lực
với Chính-Quyền, nhất là với Tỉnh-Trưởng,
tại Thị-Xă Quy-Nhơn.
*
HỒI
đó, tôi nghe nhiều người kể chuyện
với ḷng mến-phục đối với viên đại-tá
Tỉnh-Trưởng sở-tại, nhờ ông đă
giải-quyết ổn-thỏa một cuộc xuống
đường của cả Phật-Tử lẫn các thành-phần
dân-chúng khác, trong vụ một quân-nhân Hoa-Kỳ không
biết v́ lư-do ǵ đă nổ súng bắn chết
một em bé Việt-Nam trên đường phố Quy-Nhơn.
Những
người cầm đầu cuộc biểu-t́nh đă
hướng-dẫn và hậu-thuẫn cho thân-phụ
của em bé xấu số cứ giữ xác chết
của con giữa đường, dưới ánh
nắng hè gắt-gay, không chịu tự ḿnh hoặc
để cho bất-cứ ai mang đi, dù đến
bệnh-viện hay là về nhà, để kéo dài t́nh-trạng
khẩn-trương hầu gây căng-thẳng trong
mối quan-hệ giữa người ḿnh với người
lính Đồng-Minh.
Viên
đại-tá Tỉnh-Trưởng đă dẫn viên
đại-tá cố-vấn Hoa-Kỳ của ḿnh cùng
đi với ḿnh.
Đến
nơi, viên đại-diện Chính-Quyền Việt-Nam
vừa nhảy xuống xe, vừa chạy nhanh đến,
vừa la lớn lên với giọng nghẹn-ngào:
-
Đâu rồi, đâu rồi? cháu tôi đâu rồi?
Rồi
không đợi ai có phản-ứng ǵ, ông đă
ngồi thụp xuống đất, dang hai tay ra ôm
lấy xác chết của em bé mà hôn, và phân-bua với
mọi người:
-
Trời ơi, tôi cũng có một cháu bé ở nhà, cũng
lứa tuổi này, cũng dễ thương như
thế này; nếu cháu mà bị người ta giết
chết oan-ức thế này th́ tôi làm sao mà sống
nổi đây!
Xong ông quay lại hỏi người đang níu cái
xác trong tay:
-
Bác là ǵ của cháu đây?
-
Tôi là cha nó.
Thế
là viên Tỉnh-Trưởng đưa một bàn tay ra
nắm lấy cánh tay của người đàn ông:
-
Bác ơi, tôi thương cháu vô cùng, cho nên tôi thông-cảm
với bác vô cùng về nỗi mất-mát lớn-lao này.
Và tôi đă bắt ông đại-tá Mỹ
Cố-Vấn của Tỉnh cùng đến đây
với tôi, để bác bắt ông ấy nhận
chịu trách-nhiệm về cái chết của cháu, và
để bác bắt ông ấy phải làm sáng tỏ
vụ này. Đây, ông đại-tá
Mỹ đây.
Người
cha của em bé quay lại theo hướng mắt nh́n
của viên Tỉnh-Trưởng th́ thấy viên đại-tá
Mỹ cũng đang ngồi bên cạnh ḿnh.
Người
Mỹ ấy nói, với giọng thành-khẩn, qua thông-dịch-viên,
là rất hối tiếc về việc đă lỡ
xảy ra, xin chia buồn với tất cả gia-đ́nh
em bé, xin bồi-thường cho song-thân nạn-nhân, đồng-thời
hứa chắc là sẽ bắt đưa thủ-phạm
ra trước pháp-luật để nghiêm-trị kẻ
đă gây nên tai-nạn đau ḷng này.
Viên
Tỉnh-Trưởng nói dồn vào:
-
Đấy, phía Hoa-Kỳ họ đă biết-điều
như thế đấy, họ có bao che ǵ cho cấp dưới
đâu mà lo. Phần tôi,
tôi phải bảo-vệ đồng-bào ḿnh chứ.
Tôi sẽ đích-thân theo dơi vụ này cho bác và
gia-đ́nh.
Tiếp
theo, viên Tỉnh-Trưởng rút bớt một tay ra,
lấy khăn-tay lau mồ-hôi trên trán và nước
mắt trên má cho người cha của em bé, rồi lau
cả mồ-hôi trên mặt và tay của chính ḿnh, đồng-thời
ngước mắt nh́n trời, lắc đầu mà nói
thêm:
-
Trời nóng như thiêu như đốt thế này, chúng
ta không thể để cho cháu cứ tiếp-tục dang
nắng măi hoài, tội-nghiệp cho linh-hồn cháu; chúng
ta phải đưa cháu vào chỗ im, đưa đến
bệnh-viện hay về nhà bác là tùy ư bác, nhưng
điều trước hết là phải lo cho cháu
được mát-mẻ cái h́nh-hài...
Viên
Tỉnh-Trưởng vừa nói vừa đứng
dậy, ôm trọn xác chết của em bé trong tay ḿnh,
chủ-động kéo người cha của em bé cùng
rảo bước theo, tiến đến và leo lên
chiếc xe cứu-thương vốn đă đợi
sẵn bên đường.
Xe
cứu-thương mở máy, rú c̣i, chở các nhân-vật
chủ-chốt trong cuộc rời khỏi hiện-trường.
Và
đám biểu-t́nh tự-nhiên giải-tán v́ không c̣n có
chuyện ǵ để xúm tụm với nhau giữa
đường...
*
THẾ
nhưng, trong vụ Huỳnh Thị Hiền này, hẳn là
không biết cách nào khác hơn, nên chính viên Tỉnh-Trưởng
ấy đă nhờ cấp Vùng và Trung-Ương lo giùm.
Trung-Tướng Tư-Lệnh Vùng II Chiến-Thuật ủy cho Bộ Chỉ-Huy CSQG Vùng II giải-quyết vụ này.
*
GIÁO-HỘI
Phật-Giáo Việt-Nam Thống-Nhất địa-phương
đỡ đầu cho các tổ-chức Thanh-Niên, Sinh-Viên
& Học-Sinh, Gia-Đ́nh Phật-Tử, và các Khuôn-Hội
gần+xa, xuống đường tranh-đấu
bằng cách không cho khâm-liệm thi-hài nạn-nhân,
thiết-lập bàn thờ ngay tại nhà-xác, bố-trí
nam+nữ Phật-Tử túc-trực và tuyệt-thực
tại nhà-xác và nằm phục-tang trên đường
từ đó đến Quận-Đường và
trụ-sở Chi-Khu.
Họ
giăng treo biểu-ngữ & bích-chương từ nhà-xác
ra khắp các nẻo đường trong Quận và
xuống đến một số Làng+Thôn xung quanh, dùng
loa phóng-thanh liên-tục "tố-cáo tội ác" của cơ-quan
an-ninh Chính-Quyền Việt-Nam Cộng-Ḥa, đ̣i hỏi
các cấp cao hơn phải đứng ra nhận trách-nhiệm
và phải trừng-trị tối-đa những kẻ
phạm tội, bồi-thường thỏa-đáng cho
gia-đ́nh nạn-nhân, v.v...
Cuộc
xuống đường đă gây nên cản-trở không
những cho sự lưu-thông của các giới dân thường
mà c̣n cho cả hoạt-động cuả các cơ-quan
Chính-quyền cũng như cho các cuộc hành-quân
của Chi-Khu. Riêng
với Cảnh-Sát Quốc-Gia, họ đă bao vây
trụ-sở Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Quận, không
cho một nhân-viên nào ra ngoài.
*
TÔI
thấy một số Tỉnh-Trưởng & Thị-Trưởng
quá sợ các giáo-hội và các chính-đảng.
Trong
vụ Phật-Giáo này ở Bồng-Sơn, Chính-Quyền
Tỉnh cũng có thái-độ giống như trong
vụ Cao-Đài trước đó ở Tuy-Hoà (Tỉnh Phú-Yên).
TÔI
cùng với Đại-Tá
Cao Xuân Hồng,
Chỉ-Huy-Trưởng Cảnh-Lực Vùng II, đáp phi-cơ Air
America xuống sân bay Quy-Nhơn th́
được viên Phó Tỉnh-Trưởng Tỉnh B́nh-Định,
đại-diện Tỉnh-Trưởng, và Thiếu-Tá
Phan Quang Nghiệp, Chánh Sở Đặc-Cảnh Tỉnh
sở-tại, đón và dẫn đến một
chiếc phi-cơ trực-thăng của Tiểu-Khu
sở-tại mà đại-tá Tỉnh-Trưởng đă
dành sẵn cho Phái-Đoàn chúng tôi sử-dụng trong ngày.
Thế
là chúng tôi bay tiếp đến Quận Hoài-Nhơn ngay.
Hẳn
đă biết trước thế nào cũng có Phái-Đoàn
đến đây nên phe biểu-t́nh đă giăng
biểu-ngữ ngay tại sân bay.
Viên Phó Quận-Trưởng, đại-diện Chính-Quyền Quận sở-tại, đón và mời chúng tôi lên một chiếc xe Jeep, và đi trước dẫn đường cho chúng tôi đến thẳng bệnh-xá là trung-tâm của cuộc phản-kháng kéo dài đă mấy ngày.
Đám đông Phật-Tử đứng+ngồi
giữa đường, hẳn đă biết tin có chúng
tôi đến nên dăn ra hai bên đường, mắt nh́n
gườm-gườm và tay dợm-dợm
gậy-gộc, tạo thành hàng rào chờ đón chúng tôi,
nhưng như chờ đón sứ-giả của kẻ
tử-thù.
Viên
Phó Quận-Trưởng nh́n vào số người có
mặt bên trong nhà-xác, đúng hơn là một căn pḥng
nhỏ hẹp, nói lớn:
-
Đây là các vị lănh-đạo Cảnh-Lực Vùng II
từ Nha-Trang ra, bà-con thân-nhân của cô Hiền có
thỉnh-nguyện ǵ th́ cứ trực-tiếp đạo-đạt
lên với họ, Địa-Phương chúng tôi đă làm
hết nhiệm-vụ rồi.
*
CHÚNG tôi tiến vào bên trong.
Mọi người lặng yên.
Giữa pḥng là một quan-tài đă đậy nắp xong.
Tuy làm ra vẻ không chú ư nhiều nhưng chúng tôi vẫn liếc nh́n thật kỹ để thấy rơ là họ đă tẩm-liệm thi-hài ấy rồi. Chắc họ nhượng-bộ bước này v́ xác đă bắt đầu bốc mùi.
Phiá trong là một bàn thờ, tầng trên là tượng
Đức Phật và ảnh Đức Quán-Thế-Âm, tầng
dưới là bàn thờ của nạn-nhân.
Chúng
tôi rất đỗi sửng-sốt đến lặng
cả người khi thấy bức ảnh phóng lớn
chụp rơ chân-dung của người con gái đang
nằm ngửa mặt, không biết trên giường
trong pḥng tạm-giam, hay tại bệnh-xá, hay trong nhà-xác,
chỉ thấy cả một khối lớn chất
bọt xà-pḥng lẫn với nước miếng, nước
đờm đùn lên thành một bong-bóng che thấu
nửa trán, lấp mũi, hai bên má, cằm, và xuống
dưới cổ cô-ta.
Chắc
là chết rồi mà c̣n sủi ra.
Nh́n
bức ảnh này, ai mà không thấy thương xót cho
người trong ảnh, đồng-thời căm-tức
kẻ đă khảo-tra cô-ta.
Chừng thấy chúng tôi quả đă xúc-động trước bức ảnh ấy, nhiều người liền oà lên khóc vật-vă quanh nắp quan-tài.
Rồi có một tiếng hô lớn: “Đả-đảo ác-ôn giết hại dân lành!” Và tiếng đám đông hô theo “Đả-đảo!”
Rồi nhiều khẩu-hiệu khác nữa,
giọng đầy phẫn-nộ, căm-thù.
Không-khí sôi sục hẳn lên.
ĐẠI-TÁ
Hồng chưa biết xử-trí ra sao th́ tôi đă nghĩ
đến việc đánh vào tâm-lư đồng-thông tín-ngưỡng
của họ, lặng-lẽ tiến đến bàn
thờ, rút lấy mười hai cây nhang, châm vào
ngọn nến thắp lên, đưa cho đại-tá
Hồng sáu cây, rồi đưa tay ra hiệu cho mọi
người chú ư, nói lớn cho mọi người đều
nghe:
-
Mời đại-tá đại-diện Vùng II dâng hương
trước bàn thờ Phật.
Đại-Tá Hồng làm theo tôi, đưa nhang lên trán, lâm-râm cầu-nguyện, vái ba vái dài, xong cắm một nửa lên bàn thờ Đức Thích-Ca.
Mọi người tự-nhiên im lặng và đều hướng về bàn thờ, quan-sát hành-động của chúng tôi.
Xong tôi nói nhỏ với Đại-Tá Hồng, và kéo ông ra phía trước quan-tài:
- Ḿnh hăy đứng trước áo-quan mà vái, đại-tá cầu-nguyện vài lời để chinh-phục thiện-cảm của mọi người, xong sẽ nói chuyện với cha+mẹ của cô ta.
Và
khi chúng tôi đă đứng trước ḥm, tôi nói
lớn: “Chúng tôi đă lễ Phật xong, bây giờ
chúng tôi thắp nhang cho cô Huỳnh Thị Hiền”,
rồi nói với mấy thiếu-niên chít khăn tang, áng
chừng là em của cô-ta:
-
Thôi, các cháu khỏi phải lạy trả!
Tôi
thấy mấy em nh́n nhau, rồi nh́n mấy người
lớn tuổi, và mấy người này nh́n qua một
ông có vẻ là vai bác trong Khuôn-Hội hay Quận Giáo-Hội,
nhưng không thấy họ nói ǵ.
Chúng
tôi đưa nhang lên cao.
Đại-tá
Hồng nói lớn, đại-ư chúng tôi là cấp
chỉ-huy Cảnh-Sát Quốc-Gia và Cảnh-Sát Đặc-Biệt
tại Vùng, đại-diện Trung-Ương, và nhân-danh
Vùng, đến đây đáp-ứng nguyện-vọng
của đồng-bào. Nhưng
việc trước hết là chúng tôi xin nghiêng ḿnh trước
linh-cữu của người đă khuất, xin hứa
với vong-hồn cô Huỳnh Thị Hiền là chúng tôi
sẽ đưa những ai có hành-động sai+trái ra
trước pháp-luật, và xin cầu-nguyện cho hương-linh
của cô sớm được tiêu-diêu nơi miền
cực-lạc...
Chúng
tôi vái dài mấy cái th́ thấy các em thiếu-niên,
rồi cả một số người lớn, vái
trả chúng tôi.
Tôi
liếc qua Đại-Tá Hồng th́ ông cũng liếc qua tôi, thấy
được thuận-lợi rơ-ràng.
Lên
cắm nhang vào lư hương của cô-ta xong, tôi
hỏi ai là song-thân của cô Hiền, xin mời tiếp
chuyện với đại-tá Vùng.
Đứng
trước bàn thờ và cạnh quan-tài, người cha cùng
với một số thân-nhân cũng như đạo-hữu
của cô-ta, lúc này đối-đáp có vẻ ḥa-dịu
hơn, mặc dù lời-lẽ đứt quăng v́ những
cơn nấc, nước mắt nước mũi đầm-đ́a.
Đại-tá
Hồng ngỏ lời chia buồn với tang-gia, nhắc
lại các lời đă hứa, và rút trong túi áo ra
một phong b́ dày, đặt lên bàn thờ, nói là để
góp một phần nhang khói cho cô-ta, xong tỏ ư tiếc là
phải về ngay nên không dự được đám
tang.
Tôi
liền hỏi tiếp tang-lễ cử-hành vào ngày+giờ
nào.
Họ
tính với nhau và nói hẳn ngày và giờ đưa ma.
*
THẾ
là chúng tôi đă đạt kết-quả.
Chôn cất tức là chấm dứt triển-lăm bức h́nh oan-nghiệt; và ngay liền đây, khi đă biết chắc là sẽ chôn cất th́ c̣n tụ tập biểu-t́nh làm ǵ.
Trật-tự
đương-nhiên sẽ được văn-hồi.
Trên
đường trở ra sân bay, chúng tôi không c̣n bắt
gặp ánh mắt đầy ác-cảm như trước
đó của đám đông đă bắt đầu
tản-mác dần.